İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Öğretim Üyesi Prof. Dr. Levent Şaylan, 1850 yılından sonra endüstrileşmeyle birlikte fosil yakıtların atmosfere doğal olmayan yollarla beklenenden çok daha erken salınımının başlandığını hatırlattı.
Atmosferde sera gazı ölçülerinin artmasının ısınmaya neden olduğunu anlatan Şaylan, “İklim değişikliğine insanların tesiri var. Bunun yanında doğal olaylar da iklim değişikliğine neden oluyor. Lakin insanoğlunun iklim değişikliği üzerinde tesiri şu anda daha fazla” dedi.
Göç sorunu, çok hava olayları…
Prof. Dr. Şaylan, iklim değişikliği ve tesirleri konusunda şu bilgileri verdi:
“Ne yazık ki dünyada sıcaklık artıyor. Atmosferde sera gazı konsantrasyonunun artması global ısınmaya neden oluyor. Bu da sıcaklıkları değiştiriyor, buharlaşmayı artırıyor. Bu durum dünyanın her yerinde de tıpkı olmuyor. Farklı ülkelerde farklı halde bu durum yaşanıyor. Çok kurak olan bir yer daha kurak hale geliyor, çok soğuk olan bir yer daha sıcak hale geliyor. Bunların sonucunda deniz düzeyleri yükseliyor, deniz düzeyine yakın alanlar su altında kalma riski altında kalıyor. Birtakım ülkeler bu riski yaşıyorlar. Bu ilerde göç sorunlarını de ortaya çıkarabilir. Global ısınmadan ötürü çok hava olaylarının sayısında artışlar meydana gelecek. Son yıllarda sel yahut kuraklık sorunlarını fazla sayıda görmeye başladık.”
Yağışların azalması neleri tesirler?
İklim değişikliğiyle ilgili dünyada araştırmacıların bilgisayar yazılımlarıyla çalışmalar yaptığını söyleyen Şaylan, çalışmalarla dünyada iklimin gelecekte nasıl değişeceğiyle ilgili gün gün iddialar yapılabildiğini anlattı.
“Tahminlere nazaran, ülkemizde Karadeniz Bölgesi’nde gelecekte yağışlar azalmayabilir. Bu durum ilerleyen yıllarda Karadeniz’de kuraklığın olmayabileceğini bize gösteriyor. Kimi yıllarda kuraklık olabilir, ancak iklimsel olarak uzun yıllık Karadeniz’de kuraklık görülmeyebilir. Lakin iklimin gelecekte nasıl değişebileceğinin bölge yerine daha küçük ölçekte kıymetlendirilmesi daha faydalı olacaktır. Başka bölgelerimizde yağışlarda farklı mevsimlerde bir azalma beklentisi var. Yağışların azalması yer üstü ve yeraltı su kaynaklarımızı olumsuz istikamette etkileyebilir. Bu durum barajlardaki su düzeyini, güç üretimimizi, tarım alanlarını, ziraî eserlerimizi, üreticiyi tesirler.”
Hava sıcaklığının 5-6 derece artması bekleniyor
Dünyada kuraklık riski ile karşı karşıya olabilecek ülkelerin, kuraklıktan endişelenmesi gerektiğinin altını çizen Şaylan, şunları söyledi:
“Gelecekte kuraklık bizim kıymet vermemiz gereken mevzulardan birisidir. Ziyanları büyük olacağı için erken tedbirler almamız gerekiyor. İklim bilimciler 2100 yılına kadar farklı senaryolar ile gün gün gelecek için varsayımlarda bulunuyorlar. Ülkemizde iklim modelleri ve farklı senaryolara nazaran 2100 yılına kadar ortalama hava sıcaklığının 5-6 derece artması bekleniyor. Bu hususta kullanılan farklı model ve senaryoların sonuçları da farklıdır. Bu değerli bir sayıdır. Bu türlü bir durumda öbür meteorolojik faktörlerde değişmektedir. Bu durum ülkemizdeki su kaynaklarını olumsuz etkileyebilir, daha yüksek hava sıcaklıkları buharlaşmayı arttırır. Bu durumun önüne geçmemiz lazım. Ayrıyeten sera gazı emisyonlarımızı azaltmamız lazım. Bu sorun dünyanın sorunu aslında. Sera gazını azaltamazsak sera gazı konsantrasyonları daha da artacak. Bu da kuraklık, sel üzere çok hava olaylarını arttırabilir; ayrıyeten orman yangınları, su kaynaklarımız, bitkisel ve hayvansal üretimimiz bundan olumsuz istikamette etkilenebilir.”
NTV