Fransa Cezayir Savaşı’nı ilgilendiren 50 yıllık arşiv belgelerini yarından itibaren erişime açacak
Elysee Sarayı’ndan yapılan açıklamada, Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un direktifiyle daha evvel ulusal güvenlik nedeniyle zımnî tutulan 1970 yılı ve daha öncesine ilişkin dokümanların üzerindeki inceleme yasağının kaldırılmasının kararlaştırıldığı belirtildi.
Bu dokümanların 1954-1962 yıllarındaki Cezayir Savaşı’na dair arşivi de içerdiği kaydedilen açıklamada, kararın akademik topluluğun istekleri dikkate alınarak alındığı ve bu evrakların yarından itibaren erişime açılacağı kaydedildi.
Açıklamada, bu adımın Cezayir Savaşı’na ait arşiv dokümanlarına ulaşmayı daha da hızlandıracağına dikkat çekildi.
Fransa kanunlarına nazaran, devlet arşivleri, ortadan 50 yıl geçtikten sonra erişime açılıyor lakin şahısların güvenliğini tehlikeye atabilecek tipten bilgiler bundan muaf sayılıyor.
Fransa Cumhurbaşkanı Macron, 2 Mart’ta Cezayir direnişinin sembol isimlerinden avukat Ali Bumincil’in 1957’deki Cezayir Bağımsızlık Uğraşı sırasında Fransız ordusu tarafından azapla katledildiğini itiraf etmişti.
Macron’un, Fransa’nın sömürge tarihine ve Cezayir Savaşı’na ait tarihçi Benjamin Stora’nın 20 Ocak’ta sunduğu rapordaki tavsiyeye uyarak bu kararı aldığı söz edilmişti.
İKİ ÜLKE ORTASINDA SÖMÜRGE EVRAKI
Fransa’nın 1830’da başlayan ve 1962’den sona eren Cezayir’deki sömürge periyoduna ait Cumhurbaşkanı Macron’un, tarihçi Stora’ya hazırlattığı rapor, iki ülke ortasındaki sömürge tartışmasını tekrar gündeme taşıdı.
Rapora nazaran, Fransa, Cezayir topraklarında 17 başka nükleer deneme yaptı ve Fransız güçlerinin bu topraklara döşediği mayın ve patlayıcılar binlerce Cezayirlinin canına mal oldu.
Cezayir, 1954’te başlayan ve 8 yıl süren bağımsızlık uğraşıyla bu uğurda en ağır bedel ödeyen ülkelerden biri kabul edilirken, yaşanan büyük acılar, Fransa’nın Afrika’dan çekilirken bıraktığı “kara leke” olarak tarihe yazıldı.
Ülkede yıllar süren insanlık dışı savaşta yaklaşık 1,5 milyon Cezayirli hayatını kaybetti, binlercesi kayboldu, milyonlarca insan ise yerinden edildi.
NTV
