Environmental Research Letters (Çevresel Araştırma Mektupları) isimli bilimsel mecmuada yayımlanan ve besin sistemlerinin iklim değişikliğine karşı hassasiyetini ele alan bir araştırma Avrupa’da çok sıcak havalar ve kuraklık nedeniyle mahsul kayıplarının son elli yılda üç katına çıktığını ortaya koydu.
Avrupa Birliği (AB) üyesi 27 ülke ve İngiltere’yi kapsayan araştırmada 1961 ile 2018 yılları ortasındaki ziraî üretim dataları incelendi. Bu bilgiler kuraklık, sıcak dalgaları, sel ve kutup soğuklari üzere çok hava olaylarıyla karşılaştırılınca iklim değişikliğinin mahsul kayıplarına yol açtığı tespit edildi.
Rapora nazaran bunlar öteki mahsullere oranla, kuraklık ve çok sıcak dalgaları olan devirlerle kontaklı olarak “sürekli olarak daha büyük kayıplar” gösteriyor ve her kuraklık yılında bu kayıplar yüzde 3’ün de üstüne çıkıyor.
Araştırmacılar bunun meyve, zerzevat ve asma üzere mahsullerin daha yaygın sulanmasıyla da açıklanabileceğini söylüyor.
İklim değişikliğinin çok hava olaylarını artırması beklenen araştırmaya nazaran bu, Avrupa’daki “dalga etkisi” global besin sistemi ve besin fiyatları üzerinde de tesirli olacak.
İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ BESİN ÜRETİMİNİ ETKİLİYOR
Araştırma 2018 yılında Avrupa’daki çok sıcak dalgası ve kuraklığın tahıl üretiminde geçmiş beş yıl ortalamasına nazaran yüzde 8’lik üretim düşüşüne neden olduğuna dikkat çekiyor. Bu durumun “hayvancılıkta yem kıtlığına neden olduğu ve emtia fiyatlarında keskin artışa sebebiyet verdiği” belirtiliyor.
Birleşmiş Milletler (BM) Besin ve Tarım Tertibi besin üretiminin iklim değişikliğine karşı “çok hassas” olduğuna dikkat çekiyor. 2015 yılında imzalanan Paris İklim Muahedesi’nden bu yana geçen süreçte, global çapta tarihin en sıcak beş yılı yaşandı.
Geçtiğimiz günlerde Nature Geoscience mecmuasında yayımlanan bir araştırmada Avrupa’da kaydedilen kuraklıkların bölgenin son 2 bin 110 yılda kaydettiği en şiddetli kuraklıklar olduğu ve 2015 yılından bu yana ağırlaştığı belirtildi.
Bütün bu çok hava olaylarının kısmen tesiri olsa da, bilhassa kuraklık ve sıcak dalgalarının mahsul üretimine tesirinin üç katına çıktığı belirlendi. Buna nazaran 1964 yılında yüzde 2,2 olan mahsul kayıpları 1990’larda yüzde 7,3’lere çıktı.
Kuraklığın sıklaştığı ve çok daha ağır olarak gerçekleştiği vurgulanan araştırmada, “en şiddetli olaylar orantısız bir biçimde daha da şiddetlendi” denildi.
EN FAZLA TAHILLAR ETKİLENDİ
Toplamda Avrupa’nın mahsul randımanının yüzde 150 arttığını belirten Lizbon’daki Nova Bilim ve Teknoloji Okulu’ndan Teresa Bras ise, çok hava olaylarında kayıpların mahsule bağlı olduğunu söyledi.
Bras, “AB’nin ekili alanının yüzde 65’ini oluşturan ve temel olarak hayvan yemi olarak kullanılan bir temel besin eseri olan tahıllar en önemli etkilenen mahsul oldu” biçiminde konuştu.
NTV
