Milletlerarası Para Fonu (IMF) Strateji, Siyaset ve İnceleme Dairesi Lideri Ceyla Pazarbaşıoğlu, ‘2019 yılında, dünyada bayanların iş gücüne iştiraki erkeklerden yüzde 20 daha azdı. Pandemi krizinin bu oranı artırması bekleniyor.’ dedi.
Sabancı Üniversitesi Kurumsal İdare Forumu tarafından bu yıl 8’ncisi düzenlenen Türkiye Bayan Yöneticiler Konferansı, “Kapsayıcı ve Eşitlikçi Bir Gelecek” temasıyla Akbank, IFC, Limak Yatırım ve Kuvvetli Holding dayanağıyla çevrim içi olarak gerçekleştirildi.
Aktiflikte, Sabancı Üniversitesi Kurumsal İdare Forumu Yöneticisi Melisa Ararat tarafından “2020 İdare Şurasında Bayan Türkiye Raporu” kamuoyu ile paylaşılırken, ‘Kadınlarla Güçlendirilmiş İdare Kurulu’ mükafatları sahiplerini buldu.
Konferansın ana tema konuşmacısı IMF Strateji, Siyaset ve İnceleme Dairesi Lideri Ceyla Pazarbaşıoğlu, pandeminin cinsiyetler ortası eşitsizliği artırdığına dikkati çekerek, şöyle konuştu:
“2019 yılında, dünyada bayanların iş gücüne iştiraki erkeklerden yüzde 20 daha azdı. Pandemi krizi ile bu oranın artması bekleniyor. Bunun nedeni bayanların yüklü olarak yüz yüze yapılan işlerde çalışması. ABD’de bayanların yüzde 54’ü uzaktan yapılamayan toplumsal hizmetler bölümünde çalışıyor. Brezilya’da bu oran yüzde 67. Daha az gelişmiş ülkelere gidildiğinde yüzde 88’e kadar çıkıyor. Pandemi, bayanların konut bakımla ilgili sorumluluklarını da artırdı. 6 yaşından küçük çocuğu olan erkeklerin, konuta kapanmaların kaldırılmasından sonra işe dönme oranı bayanlardan 3 kat fazla. Ülkelerin yalnızca yüzde 41’inin bayanların salgın karşısında ekonomik garantilerini korumak üzere tedbir açıkladığı görülüyor.’
Avusturya, İtalya, Portekiz ve Slovenya’da muhakkak bir yaşın altında çocuğu olan ebeveynlere fiyatlı müsaade hakkı tanındığını belirten Pazarbaşıoğlu, Fransa’nın ise bu imkanı okulların kapalı olmasından olumsuz etkilenen tüm ebeveynlere tanıdığını söyledi.
Pazarbaşıoğlu, ‘Bu siyasetler yalnızca bayanların ekonomik güçlenmesinin önündeki manileri kaldırmada değerli değil, tıpkı vakitte kapsamlı bir pandemi sonrası toparlanma sağlayabilmek için de gerekli. Salgın vakit zaman ürkütücü görünse de kapsayıcı ve eşitlikçi bir gelecek kurmak için bizlere hayatımızın en büyük fırsatını da sunuyor.” değerlendirmesinde bulundu.
”KADINLAR KARAR SİSTEMİNDE OLMALI”
Sabancı Üniversitesi Kurumsal İdare Forumu Yöneticisi Melsa Ararat ise bayanların ekonomik karar sistemlerinin iştirakçi olması ve karar organlarında toplumsal cinsiyet istikrarının sağlanmasının kararların eşitlikçi, adil ve kapsayıcı olmasının yolunu açacağını işaret etti.
Ararat, şu sözleri kullandı:
‘Türkiye’de siyaset üretenler gerek siyasi temsilde gerekse devlet denetimindeki ve halka açık şirketlerde bayanların temsili için artık daha kararlı olmazlarsa Türkiye ile Avrupa Birliği ülkeleri ve başka gelişmiş ülkeler ortasındaki ayrışma daha da artacaktır. Şirketlerin ani değişiklikleri zorlayacak kotalara yakalanmadan bayanların karar düzeneklerinde temsili için amaç koymaları, siyasetler geliştirmeleri ve raporlama yapmaları hem şirketlerin geleceği hem de ülke iktisadı için elzem’
Konferansta açıklanan ‘2020 İdare Konseyinde Bayan Türkiye Raporu’ sonuçlarına nazaran, 2020 yılında BIST İdare Heyetlerinde yer alan bayanların oranı yüzde 15,9’dan yüzde 17’ye çıkarak bayan üye sayısı yüzde 5,3 artış kaydetti.
BIST-100 şirketlerinde ise 2019 yılında yüzde 13,7 olan idare konseylerindeki bayan oranı yüzde 15,6’ya yükseldi. 2020 yılında ‘Yüzde 30 Kulübü’ şirketlerinde bayan idare konseyi üyesi oranı ise yüzde 20’ye ulaştı.
Yüzde 30 Kulübü Türkiye kampanyasının odaklandığı BIST-100 şirketlerinde bağımsız idare heyeti üyeleri ortasında bayan oranı ise yüzde 17,7’den yüzde 20,2’ye çıkarak, 2019 yılındaki artışı olumlu biçimde takip etti.
Raporda ayrıyeten SPK’nın önerdiği en az bayan üye oranı olan yüzde 25’i yakalayan 116 şirketin, tüm şirketlerin yalnızca yüzde 29’unu oluşturduğu açıklandı.
En az 3 bayan üyesi olan 41 şirket, tüm şirketlerin yalnızca yüzde 10,3’ünü oluştururken, 356 şirketin şimdi karar düzeneklerinde faal toplumsal cinsiyet çeşitliliğini sağlayamamış olduğu görülüyor.
Tüm BIST şirketleri içinde 134 şirket, BIST-100 içinde 25 şirket, hala tamamı erkeklerden oluşan şuralar tarafından yönetiliyor. Tüm BIST şirketlerinin yalnızca 37’sinin idare heyeti lideri bayan ve yalnızca 14’ünde bayan üst yöneticiler (CEO) idare konseylerinde yer alıyor.
2020’de 397 şirketin 134’ünün idare heyetlerinin tamamının erkeklerden oluştuğu görülürken, bu sayı tüm şirketlerin yüzde 33’üne karşılık geliyor.
2012-2020 yıllarında idare şuralarında en az bir bayan üyesi olan şirketlerin oranında 2019 yılında olduğu üzere yavaş fakat olumlu bir değişim gerçekleştiği, 2020 yılında idare konseylerinin tamamı erkek olan şirketlerin oranın ise yüzde 33,8’e düştüğü raporda kaydedildi.
Bu yıl hem idare konseylerindeki toplam üyeler ortasında, hem de bağımsız idare şurası üyeleri ortasında bayan üye oranının artış gösterdiği gözlemlenirken, bağımsız idare şurası üyeleri ortasındaki bayanların oranı ise toplamdaki bayan üye oranını geçerek yüzde 18,5’e yükselmiş bulunuyor.
2020’de 458 bayanın yüzde 42’sinin hakim ortak olan ailelerin üyeleri ortasından seçildiğini görülürken, cam tavanı kırarak idare şuralarına seçilen 265 bayan ise BIST şirketleri idare heyeti üyeliklerinin yalnızca yüzde 9,8’ini oluşturuyor.
EN YÜKSEK PUANI ALANLAR AÇIKLANDI
İki farklı panelin gerçekleştirildiği konferansta ‘Kadınlarla Güçlendirilmiş İdare Kurulu’ mükafatları de sahiplerini buldu.
BIST 100 içerisinde profesyonel bayan idare şurası üyesi en az 2 olup, Sabancı Üniversitesi Kurumsal İdare Forumu akademisyenleri tarafından geliştirilen “Kadınlarla Güçlendirilmiş İdare Heyetleri Endeksi”nde en yüksek üç puanı alan şirketler sırasıyla; Aksa Akrilik Kimya, Koç Holding ve Tekfen Holding oldu.
İdare Şurası endeksinde pariteye ulaşıp, Yıldız Pazar endeksinde en yüksek puanı alan şirket ise Türk Prysmian Kablo ve Sistemleri olarak açıklandı.
Öte yandan, konferansta, Egon Zehnder Kıdemli Ortağı Murat Yeşildere’nin moderatörlüğünde düzenlenen “Yönetim Şuralarında Çeşitlilikte Dünyadan Örnekler” başlıklı panel, Yüzde 30 Kulübü Yönlendirme Komitesi ve Birleşik Krallık Lordlar Kamarası Üyesi Mary Goudie ile Catalyst Lideri ve CEO’su Lorraine Hariton’ın iştirakiyle gerçekleştirildi.
TESEV Araştırma Yöneticisi Itır Akdoğan’ın moderatörlüğünü üstlendiği “Yönetim Şuralarında ve Üst İdarede Toplumsal Cinsiyet Çeşitliliği Konusunda Gelecekteki Araştırmaların Yönü” başlıklı panel ise WHU Otto Beisheim School of Management Finans Profesörü Kürsüsü Lideri Burçin Yurtoğlu, London School of Economics Finans Kısım Lideri ve Profesörü Daniel Ferreira ve Said Business School, University of Oxford Finans Profesörü Renee Adams’ın iştirakiyle gerçekleştirildi.
NTV
