Dünya Sıhhat Örgütü’nün çalışmaları başta olmak üzere farklı araştırmalar Covid-19 salgınının verem hastalığı ile savaşı olumsuz etkilediğini ortaya koydu.
Son 1 yılda verem nedeniyle teşhis koyulan hasta sayısı azaldı. Bunun nedenlerinin başında ise hastaların, sıhhat kurumlarına Covid-19 nedeniyle başvurmaması ya da sıhhat kurumlarının Covid-19 dışındaki hastalara kâfi vakit ayıramaması geliyor.
Türk TORAKS Derneği, her yıl ocak ayının birinci pazar günü başlayan Verem Haftası münasebetiyle bir açıklama yayımladı.
2021 yılında tüberküloz nedeniyle ölümlerin dünya genelinde 200 bin ile 400 bin artacağını belirten Türk TORAKS Derneği davette bulunarak verem ile savaşın kıymetine dikkat çekti.
5 NEDEN
Dünyanın çabucak her ülkesinde ve Türkiye’de de pandeminin tüberküloz denetimini olumsuz etkilediğine dikkat çekilen açıklamada şu tabirlere yer verildi:
“2020 yılı bilgileri ile 2019 yılı dataları karşılaştırılmıştır. Buna nazaran verem savaş dispanserlerinde yapılan muayene sayısı, müdafaaya alınan kişi sayısı, yapılan temaslı muayene sayısı ve bakteriyolojik inceleme sayıları yaklaşık yüzde 40 seviyesinde azalmıştır. Yeni kayıt edilen tüberkülozlu hasta sayısı yüzde 26 oranında azalmıştır.
Tüberküloz denetimindeki bu olumsuz tesirlerin en önemli nedenlerini sayacak olursak:
• Hastaların sıhhat kurumlarına başvurmaması,
• Hastaların sıhhat kurumlarına geç başvurması,
• Sıhhat kurumlarının Covid-19 dışındaki hastalıklara gereğince vakit ayıramaması,
• Tüberküloz test ve teşhis süreçlerinin yapılma oranındaki düşüş,
• Sıhhat işçisinin Covid-19 için görevlendirilmesidir.
“MÜCADELE 8 YIL GERİEYE GİDECEK”
Dünyada her yıl 10 milyon kişi tüberküloz tanısı alırken Türkiye’de ise 2019 yılında yeni hadise sayısı 11 bin 401 olarak tespit edildi. Verem savaşı hizmetlerinin daima ve başarılı sürdürülmesinin kıymetli olduğunun belirtildiği açıklamada şu kelamlara yer verildi:
“Bu bahiste her türlü yetersizlik ve başarısızlık uzun devirde olumsuz tesirler doğuracaktır. Dünyada tüberküloz hastalarının teşhis almasında, tedavilerinde, temaslılarının muayenesinde, gözetici tedavi uygulamalarında önemli aksamalar yaşanmaktadır. Bu aksamaların tesirine nazaran, 2020 yılında tüberküloz ölümlerinin 200 bin ile 400 bin artacağı hesaplanmaktadır. Bilhassa, tüberküloz hasta yükü fazla olan ülkelerde Covid-19 Salgınının tesirinin kalıcı olacağı düşünülmektedir. Dünyada son yıllarda verem savaşında başarılı bir çizgi izlenmektedir. Covid-19 salgını ise bu çabada 5-8 yıllık bir gerilemeye neden olabilir.
TÜBERKÜLOZ
Tüberküloz, mycobacterium tuberculosis basili ile oluşur. Bulaştırıcı bir hastalıktır. Tüberküloz hastasının teneffüs yoluyla havaya saçtığı mikroplar, sağlıklı bireyler tarafından nefes ile alınarak akciğerlerine yerleşebilir. Akciğere gelen mikrop ya bedende hapsedilir ve sessiz bir enfeksiyon olarak kalır ya da hastalık yapar. Sessiz enfeksiyon olanların onda biri ileri bir tarihte hastalanabilir. En sık akciğerleri fiyat. Öteki organlarda da hastalık yapabilir. Tanısı, mikrobun gösterilmesi ile konulur. Tedavisi vardır, her hasta iyileştirilir. İlaçlarını Sıhhat Bakanlığı fiyatsız verir. Tedavileri verem savaşı dispanserleri yürütür.
DÜNYADA TÜBERKÜLOZ
Dünya nüfusunun yaklaşık dörtte birinde sessiz tüberküloz enfeksiyonu vardır. Tüberküloz bir yoksulluk hastalığıdır. Yoksulluk yanında, yetersiz beslenme, sigara içilmesi, diyabet, HIV enfeksiyonu da verem hastalığının ortaya çıkmasına neden olurlar.
Dünyada her yıl 1,2 milyon insan veremden ölmektedir. Her yıl 10 milyon yeni hasta ortaya çıkmakta ve bunların lakin yüzde 71’i kayda geçmektedir. Her yıl dünyada yarım milyon dirençli tüberküloz hastası ortaya çıkmaktadır. Bu hastaların kayda geçmeyenleri, tertipli tedavi edilmeyenleri ve takipsiz olanları, vefatla sonuçlanmaktadır. Sonuçta dünyada en çok öldüren bulaşıcı hastalık olan verem, bütün vefatlar
içinde de onuncu sırada yer almaktadır.
Verem hastalığının dünyadaki durumu, dünyadaki yoksulluğun, açlığın, sıhhat sisteminin kahırlarının ve sıhhat alanındaki meselelerin bir göstergesidir. Güneydoğu Asya’da ve Afrika’nın Güney yarısında büyük bir salgın halinde varlığını sürdürmektedir. Hindistan dünyadaki hastaların yüzde 26’sını barındırır. Endonezya, Çin, Filipinler, Pakistan, Nijerya, Bangladeş ve Güney Afrika, sırasıyla en çok hastanın olduğu ülkelerdir.
TÜRKİYE’DE TÜBERKÜLOZ
Türkiye’de başarılı bir verem savaşı programı yürütülmektedir. Ülkemizdeki tüberkülozlu hasta sayısı her yıl azalmaya devam etmektedir. 2005 yılında 20 bin 535 olan toplam olgu sayısı, 2019 yılında 11 bin 401 olarak gerçekleşmiştir. Yıllar içinde nüfusun artmasına karşın hasta sayısı düşmüş, toplam olgu suratı yüz binde 29,8’den 13,7’e gerilemiştir. Mülteci hastaların göçle birlikte artışı da bu program içinde muvaffakiyetle ele alınmıştır. Bu başarıda hastaların erken tanısı ve tedavisi, hasta temaslılarının muayenesi ve hastalanma riski taşıyanlara esirgeyici tedavi verilmesini kapsayan bütünlüklü bir programla çalışan verem savaş dispanserlerinin büyük katkısı bulunmaktadır.
VEREM İLE SAVAŞTA KISMİ GERİLEME
Ülkemizde başarılı halde yürütülen tüberküloz denetiminin, Covid-19 Salgını şartlarında kısmi bir gerileme yaşadığını görüyoruz. Bununla birlikte Türkiye’de muvaffakiyetle sürdürülen verem savaşının uzun yıllar, istikrarlı formda sürdürülmesi gerekiyor. Bu hususta, Sıhhat Bakanlığı, hastaneler, verem savaşı dispanserleri, aile doktorları, laboratuvarlar yanında derneklerin ve öbür kuruluşların çalışmaları kıymet taşımaktadır.”
NTV