Kent merkezine 40 kilometre uzaklıktaki Gümüşali köyünde çıkan suyun böbrek taşına iyi geldiği argüman edildi. Bunu duyan bölge halkı da köye akın ederek hem sudan içip hem de bidonlara doldurarak konutlarına götürmeye başladı. Bunun üzerine haziran ayında suyla ilgili olarak çalışma başlatıldı. İncelenmek üzere sudan alınan numunelerde yapılan araştırmada, içerisinde ağır ölçüde bakteri bulunduğu belirlendi.
İÇMEYE DEVAM EDİYORLAR
Yapılan incelemeler ve varılan sonuç doğrultusunda suyun içilmemesi noktasında uzmanlar tarafından ihtarlar yapılmaya devam edildi. Fakat vatandaşlar ise suyu içmekten vazgeçmiyor. Böbrek taşı rahatsızlığı bulunan yakınına su götüren vatandaşlardan Umut Okan, “Bir ağabeyimizin böbreğinde taş var. Bu suyun böbrek taşına iyi geldiği söyleniyor. Lakin uzmanlar da suyun içerisinde birçok bakterinin olduğunu söylüyor. Yani içenler, şifalı biliniyor diye içiyor. Biz de geldik sudan götüreceğiz” dedi.
Köylerindeki suyun büsbütün şifalı olduğunu öne süren Sabri Işık (77) ise yapılan incelemelerin olumsuz çıkmasının nedeninin, köyün sarfiyat suyunun bu suya karışmasında tesirli olduğunu söyledi. Işık, “Ben 77 yaşındayım. Bu köyde dünyaya geldim, büyüdüm. 65- 70 yıldan bu yana bu su şifalı sudur. Herkes bu su için gelip, gidiyor. Ben kendi şahsımda meskenime çok sayıda konuk aldım. Herkes şifa buldu, taş düşürdü. Yalnız köyden giden kanalizasyon suyu, şifalı suya karışıyor. Evvelce masraf suyu orada değildi, köyün üstündeydi. Masraf suyu aşağı indikten sonra, olabilir o sarfiyat suyu şifalı suya karışabilir. Ben o denli biliyorum. Kanalizasyonun karıştığı su ile şifalı suyun ayrılması lazım” diye konuştu.
SUDAN ŞİFA BULDUĞUNU ÖNE SÜRDÜ
Kendisinin de bu sudan şifa bulduğunu anlatan köy sakinlerinden Sabahattin Taşdemir (51) de, “Bu su yüzde yüz şifalı bir sudur. Ben kendimde şifa bulmuşum. Onun için ben diyorum ki; herkeste şifa bulabilir. Böbrek taşına, her hastalığa nazaran de çok iyidir. Su şifalı bir sudur, buna bedel versinler. Ben yetkili bireylerden rica ediyorum” dedi.
SUDA TAHLIL YAPILDI
Şifalı olduğu öne sürülen ve ihtarlara karşın içilmesine devam edilen suyun vatandaşlarda bulantı, kusma, ishal formunda semptomlar gösterdiği kaydedildi. Muş Vilayet Sıhhat Müdürlüğü’ne bağlı Toplum Sıhhati Merkezi bünyesindeki Halk Sıhhati Laboratuvarı’nda da sudan alınan numuneler üzerinde yapılan incelemeler sonrasında, tahlil raporu hazırlandı.
“BU SU İÇİLMEZ”
Tahlil raporlarını kıymetlendiren Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sıhhati Anabilim Kısmı Lideri Prof. Dr. Serhat Vançelik, sağlıklı suyun, fizikî, kimyasal ve biyolojik açıdan sağlıklı olması gerektiğini bildirdi. Muş Halk Sıhhati Laboratuvarı’nın sonuçlarında, bilhassa biyolojik açıdan mikrop içerip içermediğinin tahlil edildiğini kaydeden Vançelik, “Bu tahlilde şunu görüyorum. Kırsal alanda tahminen azamî 10’a kadar kabul edilebilir. Koliform bakteri sayısının 510 olduğunu görüyorum. Bu kabul edilebilir düzey değil sahiden. Escherichia coli dediğimiz kolay ishalden kana karışıp önemli enfeksiyonlara kadar geniş bir yelpaze gösteren bakterinin suda hiç olmaması gerekir. Lakin bu suda 100 mililitrede 10 Escherichia coli olduğu görülüyor. Bu da sahiden bu suyun içilmezlduğunun göstergelerinden biridir. Tekrar enterekok ve fekal streptococ dediğimiz bakterilerde rastgele tahlil edilen suda olmaması gerekir. 600 üzere çok yüksek düzeyde olduğu görülüyor. Yani özetle biyolojik tahlil sonucuna nazaran mikrobiyal açıdan bu su içilemez bir su” diye konuştu.
“BAZI SULARDA AĞIR METALLER VAR”
Fizikî açıdan da bulanıklık ve öteki özelliklerine bakıldığında sıkıntılı olduğuna dikkat çeken Prof. Dr. Vançelik, şunları söyledi:
“Sağlıklı bir suyun öncelikli olarak hastalık yapan mikrop içermemesi gerekir. Meğer habere mevzu suyun Muş Sıhhat Müdürlüğü laboratuvarlarında yapılan tahlil sonuçlarına nazaran olağan hudutların çok üzerinde koliform basil ve hiç bulunmaması gerekli olan bakteriler bulunduğu saptanmıştır. Bu açıdan suyun içilemez olduğu mutlaktır. Suda saptanan bu bakteriler ishalli hastalıklar oluşturacağı üzere, çok önemli enfeksiyon hastalıklarına yol açabilir. Ayrıyeten kimyasal tetkiklerin de yapılıp ağır metal içerip içermediği de saptanmalıdır. Kimyasal tahlil sonuçları bilhassa kimi sularda ağır metaller olabilir. Bunların ziyanları uzun vadede olduğu için gözden kaçabilir. Bu manada her Vilayet Sıhhat Müdürlüğü tarafından her vilayette çeşme suları ve başka tüketim hedefli kullanılan sular tahlil edilmekte ve bu tahliller şeffaf olarak ortaya konmakta. Hatta Vilayet Sıhhat Müdürlüklerinin sitesinde bile hangi çeşmelerin tahlil sonuçlarını ne olduğunu görmek mümkün olabilmekte. Vatandaşlarımızın bence buna prestij etmesi gerekir. Söylentilerle, ‘sağlıklı su’ yahut ‘şifalı’ öteki ‘böbrek taşı düşürme’ yahut diğer nedenle kullanmadan evvel o suyun sağlıklı olduğuna emin olmak gerekir. Bir de kimyasal açıdan da riskli olacağının ikazını yapmak lazım. Kesinlikle kimyasal değerlendirmesi de yapılmıştır. Kimi sularda ağır metaller olarak insan sıhhatine uzun vadede önemli sıhhat problemleri oluşturur. Yani mevtten çok önemli organlara sorunlar problemler, organ yetmezliklerine neden olabilen çeşitli ağır metaller vardır. Tabi biz bu sonuçları göremiyoruz. Lakin ben gördüğüm iki sonucu net olarak ortaya koymuş olursam biyolojik tahlil sonucuna nazaran Sıhhat Bakanlığımızın insani tüketim hedefli sular yönetmeliğine nazaran bu su içilmez bir su. Gerek bakterilerin kabul edilmez üzere bir yüksek düzeyde olması gerekse sağlıklı bir suda hiç bulunmaması gerekli olan Escherihia coli dediğimi bakterinin görünmesi ve başka etkenlerde var.”
NTV
