Son bir yılda sermaye piyasalarına süratle artan ilgi, manipülatörlerin iştahını kabartırken, toplumsal medya ve iletileşme uygulamaları, piyasa dolandırıcılarının ferdi yatırımcıları tuzaklarına çektikleri avlanma alanına dönüştü.
Gelişen teknolojiyle birlikte sermaye piyasalarında süreç yapmanın kolaylaşması, halka arzlarda sağlanan yüksek getiriler, faizlerin düşük seyri ve yeni tip corona virüs (Covid-19) salgını sebebiyle konuttan çalışanların sayısındaki artışla geçen yıl yaklaşık 800 bin kişi borsayla tanıştı.
Hisse piyasalarına artan rekor ilgi, borsa manipülatörlerinin de iştahını kabarttı. Piyasa dolandırıcıları, toplumsal medya ya da çeşitli iletileşme uygulamalarında kurdukları kümelerle ferdî yatırımcıları tuzaklarına çekmeye çalışırken, Sermaye Piyasası Şurası (SPK), Borsa İstanbul ve profesyoneller, birbiri arkasına verdikleri bildiriler ile yatırımcıları bu tuzaklara karşı uyarmaya devam ediyor.
SPK, 2020’de toplumsal medya ve dijital platformları radarına alarak piyasa dolandırıcıları ile ağır bir formda çaba etse de “kısa müddette güçlü olma hayali” satan piyasa dolandırıcıları, toplumsal medyada peş peşe açtıkları hesaplarla on binlerce bireye süratlice ulaşabiliyor.
“BORSADAKİ YOL ARKADAŞLARI DİKKATLİ BİR BİÇİMDE SEÇİLMELİ”
Gedik Yatırım Menkul Pahalar Yatırım Danışmanlığı Müdürü Üzeyir Doğan, yatırımın emek gerektiren uzun vadeli bir seyahat olduğunu tabir ederek, “Bu seyahatin inançlı bir biçimde devam edebilmesi için birinci olarak yolun güvenliğini sağlayanlara kulak kesilmeli, bu seyahat esnasında size eşlik edecek yol arkadaşları dikkatli bir biçimde seçilmelidir” dedi.
Her türlü ulaşımın güvenliğinden sorumlu düzenleyici ve denetleyiciler olduğu üzere sermaye piyasalarında da seyahatin kurallarını ve güvenliğini tesis etmeye çalışan SPK, Borsa İstanbul ve Türkiye Sermaye Piyasası Birliği (TSPB) üzere kuruluşların bulunduğunu hatırlatan Doğan, “Yatırım seyahatinde sizlere eşlik edecek birçok yetkili yatırım kuruluşu ve portföy idare şirketi bulunuyor” sözünü kullandı.
Doğan, yatırım seyahatinde yeni iştirakçileri yolundan çevirmeye, hatta tasarruflarını gasp etmeye çalışan makûs niyetli şahıslarla müsabakalarının, içinde bulunduğumuz dijital ortamda kaçınılmaz olduğunu vurgulayarak, bunlara “kerameti berbat niyetinden menkul kelamda ustalar, üstatlar” dediklerini söyledi.
Yatırımcıların, Facebook, Twitter üzere toplumsal medya mecraları ile WhatsApp, Telegram üzere uygulamalarda oluşturulan üyelik bazlı kümeler üzerinden yanlışsız ve muteber bilgiye ulaşamayacağına dikkati çeken Doğan, şunları kaydetti:
“Yatırımcılar, kimsenin milyonlarca liralık para cezası, hatta mahpus cezasını göze alarak gerisinde makus bir niyet ya da çok büyük bir cehalet olmadan size yardımcı olmaya çalışmayacağını bilmeli. Bu üzere bireylerle ortak hareket ettiğinizde kendi birikimlerinizin ya da ortak olduğunuz hareketle diğerlerinin birikimlerinin dolandırıcılar tarafından gasp edileceğini göz önünde bulundurmalısınız. Yani bu cins münasebetler, ya sizin ya da oburlarının mağduriyeti üzerine konseyidir ve dönüp dolaşıp en sonunda sizin de mağduriyetinizle sonuçlanacaktır.
Öte yandan, makus niyetli ‘sözde üstat’larla birlikte hareket edenler de bilerek ya da bilmeyerek suça iştirak etmiş olacağı için çeşitli cezalarla karşı karşıya kalabileceğini unutmamalıdır.”
“SOSYAL MEDYAYA NAZARAN PAY TERCİHİ YAPANLAR ÖNEMLİ ORANDA ZİYANA UĞRAYABİLİR”
AA Finans Analisti ve stratejist Cüneyt Paksoy da yatırımcı sayısı artarken bilhassa toplumsal medya üzerinden ve iletileşme kümelerinden yatırımlarını yönlendirme tercihi yapanların, dikkatli olmamaları durumunda önemli oranda ziyana uğrama ihtimalleri bulunduğunu söyledi.
Covid-19 salgınının getirdiği kapanmaların ve teknolojinin getirdiği imkanlarla artan finansal araçlara ulaşma imkanlarının gelir peşindeki bireylerin tüm dünyada borsalara ilgisini artırdığını tabir eden Paksoy, global ölçekte gerçek iktisadın gerçeklerinden kopan ve birçok rasyoya nazaran kıymetli hale gelen borsaların bu seyrinin, negatif gerçek faizde toplanan 17 trilyon dolar nedeniyle “yeni normal” olarak gösterildiğini vurguladı.
Paksoy, “Kendi ülkemizde ve borsamızda yaşanan sürece baktığımızda ise bu global tabloya bağlı gelişmelerin, enflasyondan korunma eforu ve ek gelir oluşturma talepleriyle birleşerek yatırımcı sayısını rekor formda artırdığını ve tüm paylara gerçek önemli para girişlerinin yaşandığını görmekteyiz” dedi.
Paksoy, bilhassa toplumsal medya ve oluşturulan iletileşme kümelerinden yatırımlarını yönlendirme tercihi yapanların, eski gelirleri kazanmaları bir yana, yüksek fiyatlara ulaşmış birçok payda dikkatli olmamaları durumunda önemli ziyana uğrama ihtimalinin arttığını söyledi.
Profesyonel takviyeye her zamankinden daha fazla gereksinim olduğunu belirten Paksoy, “tüyo” peşinde koşma ve “duydum-aldım” formunda yatırımcı davranışı yerine, daha dikkatli bir yatırımcı algısına sahip olmak gerektiğini vurguladı.
UZUN VADELİ VE PAY BAZLI POTANSİYEL BEDELE YATIRIM YAPMANIN EHEMMİYETİ
Cüneyt Paksoy, temel ve teknik tahliller ile finansal okuryazarlığı, kendi parasını rasyonel risk idaresi kuralları içinde yönetebilenler ve süratli karar alıp uygulayabilenler dışında kalanların, katiyetle profesyonel takviye ya da performansını kanıtlamış pay yüklü fonlarda konum almasının çok daha akılcı olacağını söyledi.
Yatırımcı olmak için çok süratli davranma hüneri gerektiren al-sat yapmak yerine uzun vadeli ve pay bazlı potansiyel bedele yatırım yapmanın gerçek yol olacağını belirten Paksoy, şunları kaydetti:
“Bunlara dikkat etmedikçe borsada yaşanacak geri çekilmeler ve hatta büyük ölçekli paylarla yaşanacak yükselişlerde bile yan paylarda yüksek oranlı ziyan etmek ferdî hesaplar için en büyük tehlike olarak öne çıkmaktadır. Özetle, yatırımcı disiplinini korumak, gerçekçi bilgi ile profesyonel kurum ve bireylerden takviye almak, ayakları yere basmayan, teklif verme ve hesap yönetme yetkisi olmayanların yönlendirmelerinden uzak durmak, borsada uzun soluklu kalabilmenin birincil kuralıdır.”
NTV
