Dünyayı neredeyse bir yıldır kasup kavuran yeni tip corona virüs salgını can almaya devam ediyor. Dünyada 1 milyon 300 binden fazla kişinin hayatına mal olan Covid-19’a karşı önlemlerin yanı sıra tesirli ilaç ve aşı bulma çalışmaları da sürüyor. Aşı çalışmasını yürüten 70’den fazla şirketlerden kimileri binlerce denek üzerinde sürdürdükleri 3. faz çalışmalarından başarılı sonuçlar aldıklarını açıkladı. BioNTech ve Pfizer geliştirdikleri aşının yüzde 90’dan fazla, ABD’li Moderna da aşılarının yüzde 94.5 tesirli olduğunu duyurdu. Rusya ise Sputnik V aşısının yüzde 92 tesirli olduğunu açıkladı. Bilhassa BioNTech ve Pfizer ile Moderna’nın açıklamaları sonrası iktisat piyasaları ralli yaptı. Şirketlerin piyasa bedeli ise yüksek oranlarda arttı.
Türkiye’deki bilim insanları, aşıların aktifliğine temkinli yaklaşıyor. Nedeni ise bu oranların pazarlamaya yönelik olduğunu düşünmeleri.
ÜLKELER ORTASI REKABET
Milliyet gazetesinden Mert İnan’ın haberinde görüşlerine yer verilen Bilim Heyeti Üyesi Prof. Dr. Serhat Ünal, “Pfizer aşısının yüzde 90 gözetici olduğu belirtiliyor lakin resmi makamlara verilmiş ve kelam konusu makamlar tarafından teyit edilmiş bir durum şu an kelam konusu değil” derken, deneysel çalışmalar ve aktifliğiyle ilgili şunları söyledi:
“Bu açıklamalar Pfizer yahut Almanya’daki firmanın erken değerlendirmesi. Pfizer aşısına güvendiği için tüm belge ve dataları FDA’ya teslim etti. FDA ise bağımsız bir küme tarafından kıymetlendirilmesi kararını verdi. Bağımsız uzmanlardan oluşan bir otorite faz 3 etabında 40 bin kişini bilgilerini inceleyerek sonuca varacak. Çin aşısının da faz 3 çalışmaları devam ediyor. Şu an çok iyi gidiyorlar. Çin aşısının avantajı 100 yıldır kullanılan teknikle üretilecek olması. Rusya kendi aşısının yüzde 92, öbür ABD’li firma Moderna ise yüzde 94.5 aktiflikte olduğunu açıkladı. Bu noktada ülkeler ortası rekabet kelam konusu. Abartılı telaffuzlar olabildiği üzere Türkiye olarak dikkatli hareket etmek durumundayız. Covid-19 sürecinde aşı çalışmaları üzerinden bilimle, siyaset iç içe girdi. Bu nedenle ‘Bizim açımız kesin tahlil. İşte kurtarıcı’ demek yerine biraz daha bekleyip temkinli olmakta yarar var. 2022’ye kadar aşılama biterse pandemi durdurulur.”
TİCARİ YARAR ÖN PLANDA
Enfeksiyon Hastalıkları Derneği Lideri Prof. Dr. Mehmet Ceyhan da şu kıymetli ihtarlarda bulundu:
“Alman menşeili bir aşı için yüzde 90 tesirli kelamı gerçek değil. Kelam konusu aşı yüzde 90 tesirli olsa bile Türkiye’deki insanların yüzde 66’sının aşılanarak bağışık hale gelmesi gerekir. Toplumun yüzde 66’sının aşı ile bağışıklanması için 2 yıl geçmesi gerekecek. Bu süreçte en büyük zahmet virüsün mutasyona uğraması. Lakin eldeki bilgilere nazaran virüsün mutasyon geçirip daha makus bir forma dönüşeceğini kestirim etmiyoruz. Aşı halk sıhhati açısından olmazsa olmaz. Lakin birtakım ülkelerin ticari karı da düşünerek bir ekip insanları zafer kazanmış üzere göstermeye çalışıyor. ‘Muhteşem Türk’ diye sunulan kimi bireylerin şirket payları iki katına çıkıyor. Olaylara bir türlü bağımsız, tarafsız gözle bakamıyoruz. Faz 3 denemesindeki aşının bir yıl koruyacağına ait bir sav yanlışsız değil. Altını çiziyorum aşı hayati kıymette lakin reklam yaparak, pazarlamaya soyunarak hareket edilmemesi gerekir. Pfizer’ın aşısının eksi 70 derece saklanması gerekiyor. ABD’de bile bu kadar fazla saklama ünitesi yok. 1 milyar doz üretilmesi planlanan bir aşıdan kelam ediyoruz. Bizim Hacettepe Tıp Fakültesi olarak bünyemizde yalnızca iki adet 150’şer kutu alabilen dolap mevcut.”
NTV
