İstanbul Ticaret Odası’nın (İTO) “100’de İstanbul” araştırmasında, kentin 2020 yılına ilişkin ihracat, vergi tahsilatı, konut satışları, finansman, elektrik tüketimi, yeni kurulan firma, turist ve üniversite sayısı üzere 19 göstergede Türkiye içerisindeki hissesi karşılaştırıldı.
Araştırmaya nazaran, İstanbullu firmaların geçen yılın ocak-aralık devrinde yaptığı ihracat 82,8 milyar dolara yaklaştı. Böylelikle Türkiye’nin ihracatının yüzde 49’unu İstanbullu şirketler gerçekleştirdi.
İstanbul firmaları, Türkiye genelinde 2020’de tahsil edilen 833 milyar lira verginin yüzde 46’sını ödediler. Buna nazaran İstanbul’da ödenen vergilerin meblağı 383 milyar TL’yi aşmış oldu.
2020 Aralık ayı prestijiyle Türkiye’deki 918 bin kurumlar vergisi mükellefinin 348 bini, yani yüzde 38’i İstanbul’da yer alıyor. İstanbul’da bulunan gelir vergisi mükellef sayısının Türkiye içindeki hissesi ise yüzde 26 oldu.
Araştırmaya nazaran, Ekim 2020 prestijiyle İstanbul’da 4A, 4B, 4C sistemlerinde toplam 5 milyon 644 bin etkin sigortalı çalışıyor. Bu sayının Türkiye içindeki oranı yüzde 24 olurken, İstanbul’daki etkin sigortalı çalışan sayısı AB üyesi Hırvatistan’ın, İrlanda’nın Finlandiya’nın nüfusundan daha fazla.
İTO’nun “100’de İstanbul” araştırmasının öteki sonuçları şöyle:
2020’de satılan her 100 sıfır konutun 17’si, her 100 ikinci el konutun ise 18’i İstanbul’da alıcısını buldu. Bu periyotta İstanbul’da yabancılara satılan konut sayısı ise 19 bin 175 ile Türkiye genelindeki satışların yüzde 47’sini oluşturdu.
2020 Ocak-Eylül devrinde banka kredilerinin yüzde 39’u İstanbul’da verildi. Mevduatın yüzde 41’i yeniden İstanbul’da toplandı.
2020 Ocak-Kasım periyodunda elektrik tüketimi İstanbul’da 35 milyon mwh, Türkiye’de ise 212 milyon mwh olarak gerçekleşti. İstanbul elektrik tüketimi, Türkiye elektrik tüketimine oranlandığında yüzde 16 hisse aldı.
Türkiye’de 2020 yılında 101 bin 318 firma kurulurken, bunların 40 bin 129’u, yani yüzde 40’ı yatırım için İstanbul’u tercih etti. Bu periyotta yabancı sermayeli şirketlerin ise yüzde 64’ü İstanbul’da kuruldu.
Araştırmanın araba başlığına nazaran, Türkiye’de 2020 yılında 1 milyon 38 bin 905 adet taşıtın trafiğe kaydı yapıldı. Bunun 354 bin 539’u, yani yüzde 34’i İstanbul ilinin plaka kodu olan “34”ü taşıyor. 2020’de Türkiye’de trafiğe çıkan her 3 taşıttan 1’i İstanbul’daydı.
Haziran 2020 prestijiyle Türkiye’deki 77 vakıf yükseköğretim kurumunun 47’si İstanbul’da bulunuyor. Böylelikle İstanbul, Türkiye’deki vakıf yükseköğretim kurumlarının yüzde 60’ına konut sahipliği yapıyor.
Araştırmanın turist başlığına nazaran, 2020 Ocak-Aralık devrinde İstanbul’daki havalimanı ve deniz limanlarından İstanbul’a 5 milyon turist giriş yaptı. Turist girişlerinde İstanbul’un Türkiye’deki hissesi yüzde 39 oldu.
İkamet müsaadesi ile Türkiye’de bulunan yabancı sayısı 834 bin 589 iken, İstanbul’daki yabancı sayısı ise 382 bin 278 oldu. İstanbul’da ikamet müsaadesi ile bulunan yabancı sayısının, Türkiye toplamına oranı yüzde 45,8 oldu.
“İSTANBUL İLE İLGİLİ ‘POZİTİF AYRIMCILIK’ TALEP EDİYORUZ”
İTO Lideri Şekib Avdagiç, yaptığı açıklamada, İstanbul’la ilgili “pozitif ayrımcılık” talep ederek, “İTO’nun ‘100’de İstanbul’ araştırmasının ortaya koyduğu bu gerçeği global bir gerçeğe dönüştürmek için İstanbul’a müspet ayrımcılık yapma vakti geldi. Yalnızca büyük diye İstanbul’a olumlu ayrımcılıktan çekinmemek gerek. Zira müspet ayrımcılık, negatif bir çağrışım yapsa da iktisatta yeni bir sıçrama değerli bir destek noktası olabilir” değerlendirmesinde bulundu.
Avdagiç, şunları kaydetti:
“İstanbul tüm ülke için 7/24 çalışan bir fabrika misali daima katma bedel üretiyor. İstanbul’dan ülke kasasına giren vergi, ihracat bedeli, bankacılık sistemine aktarılan finansman tüm Türkiye’yi sırtlıyor. Çektiği gayrimenkul yatırımı, yabancı teşebbüsçü sayısı, turist sayısı üzere parametrelerle de Türkiye’nin dünyaya açılan yüzü.
Bu manada değerlendirdiğimizde, bu kenti ek teşviklerle, nüfusunu dikkate alarak sıhhat, güvenlik ve eğitim alanlarında daha fazla imkanlarla beslemek hem üretime katkı hem tüm ülkeye yarar sağlayacaktır. Zira bu kent, yatırdığınız her bir kuruşu ikiye, beşe katlayan bir rahmet çanağı. Taşı toprağı altın tabiri de buradan geliyor.”
İstanbul’a müspet ayrımcılık talebinin iki sebebi olduğunu belirten Avdagiç, “Birincisi pandemi sonrasında en iyi çıkışı yapmaya hazırlanan Türkiye’nin kıymetli kozlarından biri İstanbul’dur. Bu geçmişte de böyleydi. Üç imparatorluğa başşehirlik yapan İstanbul, doğu ile batı, kuzey ile güney ortasında stratejik bir tedarik ve lojistik üssü olarak öne çıkmıştı.
İkinci olarak İstanbul’un daha fazla üretmek, daha fazla ihraç etmek, daha fazla yenilik geliştirmek için buna muhtaçlığı var. Bir de İstanbul iktisadını büyüten her adım, Türkiye iktisadına de büyük kıymet katacaktır. Ortaya koyduğu muvaffakiyet da Anadolu vilayetlerinde sinerji oluşturacak ve harekete geçirecektir” diye konuştu.
İSTANBUL’UN GAYRİSAFİ YURT İÇİ HASILADAKİ HİSSESİ YÜZDE 30,7
İTO Lideri Avdagiç, İstanbul’un TÜİK’in 2019 yılı vilayet bazında Gayrisafi Yurtiçi Hasıla araştırmasına nazaran, 1 trilyon 327 milyar 452 milyon TL ile toplam GSYH’den yüzde 30,7 hisse aldığını hatırlattı.
İstanbul’un Türkiye’nin finans ve sanayi başşehri ve üç kıtanın buluşma noktası olduğunu tabir eden Avdagiç, “2020’de Avrupa’da en çok yolcuyu ağırlayan havalimanı olan İstanbul Havalimanı ile bugün 120’den fazla ülkeye uçulabiliyor.
Üç saat içinde farklı kıtalardan 146 destinasyona ulaşmak mümkün. 2020 yılında İstanbul Havalimanı ve Sabiha Gökçen Havalimanı direkt ve transit dahil 40 milyondan fazla yolcuyu ağırladı. Bu da Türkiye genelindeki iki uçak yolcusundan 1’i demek oluyor” tabirlerini kullandı.
NTV
