Her yıl ağustos ayında yayınlanan Capital500 araştırmasında, Türkiye’nin en büyük 500 özel şirketinin ciro ve kârlılık sayıları, dal ve vilayetlerine nazaran en büyük şirketlerin listesi yer alıyor.
Capital500 araştırmasının sonuçlarına nazaran 500 büyük şirketin sıralandığı listenin doruğundaki Tüpraş tekrar ciroda en büyük şirket olarak birinciliği bırakmadı. İkinci Türk Hava Yolları ve üçüncü ise Petrol Ofisi oldu. Onu dördüncü sırada Opet izledi.
GIDACILAR ÖNDE
Capital500’de şirketlerin sektörel dağılımı göz önünde bulundurulduğunda, 66 şirketle listede en fazla yer alan bölüm gıda-içecek. Onu 52 şirketle ikinci sırada güç, 46 şirketle üçüncü sırada otomotiv kesimi takip ediyor.
2018 yılında tekrar sayısal liderliği elinde bulunduran besin dalından 57 şirket listede yer almıştı. 2018’de şirket sayısında ikinci olan güç bölümünden 48, üçüncü olan kesim otomotivden ise 44 şirket yer alıyordu.
Gelir açısından yapılan katkıda tablo değişiyor. Capital500 cirosuna en büyük katkıyı yapan kesim tekrar açık orta enerji-petrol. 2019’da bölümün Capital500 cirosundan aldığı hisse yüzde 19,5 oranında gerçekleşti. İkinci sırada yüzde 10,4’lük hisseyle otomotiv geliyor. Bu kesimleri de sırasıyla perakende, gıda-içecek, demir-çelik, ulaştırma, elektrik-elektronik, inşaat, kuyum ve telekom takip ediyor.
2018’den 2019’a kesimlerin araştırmaya yaptığı katkı sıralamasında çok büyük bir değişiklik olmadı.
Perakendenin 2018’de yüzde 6,6 olan hissesi yüzde 8,7’ye, gıda-içecek kesiminin yüzde 6,7 olan hissesi yüzde 7,4’e çıktı. Öte yandan inşaatın yüzde 5,8 olan hissesi yüzde 4,9’a, demir-çeliğin yüzde 8,4’lük hissesi yüzde 6,7’ye geriledi. Bu değişimler de yeniden inşaat ve endüstrideki daralmayı gözler önüne seriyor.
500 BÜYÜKTE BÜYÜME VE KÂRLILIK DARALDI
2018 yılında nominal olarak yüzde 36,9 büyüme yaşayan Türkiye’nin en büyük 500 şirketinin toplam cirosu ise 2019 yılında yüzde 16,3 oranında büyüdü. Lakin cirosal büyüme suratı reelde daha keskin bir düşüş yaşadı. Gerçek olarak 2018’de yüzde 17,8’lik büyüyen toplam ciro, 2019’da yüzde 2,1’lik büyüme yakalayabildi.
Öte yandan 2019’da düşen talep ve artan maliyetler de şirketleri kârlılık konusunda önemli halde baskıladı. Bu süreçte birçok şirket kârdan taviz verdi. 2018 yılında listedeki şirketlerin nominal olarak kârlılığı yüzde 19 oranında artış kaydederken, 2019’de bu artış yüzde 6,9 oldu.
Reele baktığımızda ise kârdaki tahribat net olarak görülüyor. 2018’de reelde yüzde 2,4 oranında yükselen şirketlerin toplam kârı, 2019’da yüzde 6,2 oranında daraldı.
2019’da 235 şirket kârını paylaşmamayı tercih etti. Ayrıyeten kâr hanesine ziyan yazan şirket sayısındaki artış 2019’da da devam etti. 2017’de kârını açıklayan 311 şirketten 34’ü ziyan ederken, 2018’de kâr açıklayan 251 şirketten 37’si ziyan yazmıştı. 2019’da ise kârını paylaşan 265 şirketten 39’u ziyan açıkladı.
GİRİŞ BARİYERİ YÜKSELDİ
10 yıl öncesine listeye girmek zorlaştı. 10 yıl öncesiyle bir kıyaslama yaptığımızda ise 2009 yılında listeye girmek için aşılması gereken bariyer 92,9 milyon dolardı. Bu yılki listeye ise 2019 sonuçlarına nazaran 151,9 milyon dolar ve üzeri cirosu olan şirketler girebildi.
Yeni araştırmanın sonuçlarına nazaran listeye yeni katılan birçok şirket olduğu da dikkat çekiyor. 2018 yılında listeye giren yeni şirket sayısı 53 iken 2019’da bu sayı 70 oldu.
Yeni katılan 70 şirketin sektörel dağılımına baktığımızda karşımıza şu tablo çıkıyor:
Gıda-içecekte 13, enerji-petrolde 9, ticaret-hizmette 5, perakende, tekstil-konfeksiyonda 4’er, demir-çelik, makine, turizm, otomotiv, inşaat ve bilişimde 3’er, dış ticaret, elektrik-elektronik, ilaç dağıtım, kimya, mobilya ve tarımda 2’şer, gübre, lojistik, plastik, savunma ve ulaştırmada 1’er şirket Capital500’e giriş yaptı.
DİKKAT ÇEKENLER
Listeye 70 yeni şirket katıldı.
Giriş bariyeri 152,9 milyon dolardan 151,9 milyon dolara geriledi.
Listenin doruğu ile en altı ortasındaki gelir makası kapanıyor. 2018’de makas 120,3 katken 2019’da makas 104 kata düştü.
Doruktaki birinci 2 oyuncu ortasındaki gelir makası kapanmaya başladı.
2019’da 7 şirket üç haneli büyüdü. 2018’de 9 şirket üç haneli büyümüştü.
2019’da 287 şirket çift haneli büyüme kaydetti. 2018 yılında 401 şirket çift haneli büyümüştü.
500 şirketten 80’i ciroda küçüldü. 2018’de bu sayı 25’ti.
500 şirketten 233’ü kârını açıklamamayı tercih etti.
2019’da kâr bilgisi veren 267 şirketten 39’u ziyan açıkladı.
44 şirket 10 milyar TL’nin üzerinde ciro kaydetti. 2018 yılında bu sayı 38’di.
16 şirket 1 milyar doların üzerinde ihracat yaptı. 2018’de bu sayı 18’di.
NTV
