Türkiye’de de sualtı arkeolojisine yönelik kıymetli çalışmalar gerçekleştiren ve büyük sualtı zenginliklerini ortaya çıkaran Prof. Dr. George Fletcher Bass (89), ABD’de hayatını kaybetti.
Türkiye karasularında birinci sualtı hafriyatlarının başlaması ve Sualtı Arkeoloji Enstitüsü‘nün kurulmasının öncüsü olan ABD’li arkeolog Prof. Dr. George Fletcher Bass, ABD’nin Teksas eyaletinde pankreas kanseri nedeniyle tedavi gördüğü hastanede hayatını kaybetti.
“UNUTULMAYACAK İSİMLERDEN BİRİ OLDU”
Kültür ve Turizm Bakanlığına bağlı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü bünyesindeki Hafriyatlar Dairesi Başkanlığı, Bass’ın vefatıyla ilgili bir ileti yayımladı. Bildiride, “60 yılı aşkın vakittir dünyada ve ülkemizde sualtı arkeolojisine büyük emekler veren Prof. Dr. George F. Bass’ın vefatını ıstırap ile öğrendik. Ülkemizde yürüttüğü yahut katıldığı 20’yi aşkın sualtı arkeolojik hafriyat ve araştırması ile unutulmayacak isimlerden biri oldu. Minnetle” tabirlerine yer verildi.
Bodrum Kalesi’nde birinci Sualtı Arkeoloji Müzesi’nin kurulmasına imkan sağlayan Bass’ın mevti, uzun müddet sualtı hafriyatı yaptığı Bodrum’da da hüzne neden oldu.
GEORGE FLETCHER BASS KİMDİR?
1932 ABD doğumlu George Fletcher Bass, birinci bilimsel sualtı kazılarını gerçekleştirmiş ve bilhassa Anadolu kıyılarında yaptığı sualtı kazılarıyla tanınmış arkeologdur. Pensilvanya Üniversitesi Klasik Arkeoloji Kısmı’nı bitirdikten sonra, Johns Hopkins Üniversitesi’nde lisansüstü eğitimini ve tekrar Pensilvanya Üniversitesi’nde Doğu Akdeniz Tunç Çağı bahisli doktorasını tamamladı. Birinci bilimsel sualtı hafriyatını, Güney Anadolu’da Finike kıyılarında Gelidonya Burnu yakınlarındaki bir batıkta 1960’ta gerçekleştirdi. Pensilvanya Üniversitesi ismine yapılan Gelidonya batığı kazısıyla geminin bir Suriye-Filistin ticaret gemisi olduğu saptandı. Bass, 1961-64 ortasında, Bodrum’da Karatoprak (Turgut Reis) açıklarındaki Yassı Ada (Lodo) yakınlarında bulunan Bizans batığını kazdı. Bass bu hafriyattan sonra 1967-1969 yılları ortasında yeniden Yassı Ada yakınlarında, 4’üncü yüzyıla tarihlenen bir diğer geç Roma batığı hafriyatını tamamladı.
1975’te 16’ıncı yüzyıla tarihlenen Gökova’daki Şeytanderesi batığında ve 1977-1979 ortasında 11’inci yüzyıla ilişkin Marmaris’teki Serçe Limanı batığında hafriyatlar gerçekleştirdi. Cam batığı olarak ünlenen Serçe Limanı batığında 11’inci yüzyıl İslam cam eşya sanatının özgün örnekleri bulundu. Bass, Bodrum Sualtı Arkeoloji Müzesi arkeologlarınca Kaş’taki Uluburun’da 1982’de saptanan Son Tunç Çağına ilişkin batıkta 1984’te kazılara başladı. Bugüne kadar bulunanların en eskisi olan bu batıkta, 1985 ve 1986’da sürdürülen hafriyatlarda bakır, kalay, cam külçeler, amforalar ve Kıbrıs çanak çömleğinin yanı sıra, altın ve bedelli taşlardan takılarla tunç silahlar da ele geçti. Bass’ın öncüsü olduğu bu çalışmalar, Türkiye kıyılarındaki büyük sualtı zenginliklerini ortaya çıkardı ve Bodrum Kalesi’nde birinci Sualtı Arkeoloji Müzesi’nin kurulmasına imkan verdi.
NTV
