Etraf ve Şehircilik Bakanlığı’nın hazırladığı Ulusal Emlak Bildiriminde kritik değişiklikler yapıldı. Hazine yeri kiralamak için çiftçi olmak ve o köy ya da beldede 3 yıldır oturuyor olmak şartı kaldırıldı. Bunun yerine o köy ya da mahallede kayıtlı olan, oturan ya da oraya kayıtlı olmasa da 3 yıldır oturan, oturmasa da kayıtlı olan topraksız yahut kâfi toprağı olmayanlara kiraya verilebilir hale getirildi. Daha evvel 5 yıl olan ve bağ, bahçeler için 10 yıla kadar uzatılabilen kiralama mühleti, yeni bildirimde 10 yıl olarak belirlendi ve bu mühletin sonunda tüm grup biçmeler için 10 yıl daha uzatma hakkı verildi. Böylelikle isteyen tek yıllık bitki ekecek, bahçe yapacak, isteyen çok yıllık bağ, badem, ceviz dikebilecek.
MÜRACAAT OLMAZSA
Hürriyet gazetesinden Aysel Alp’in haberine nazaran, köy nüfusuna kayıtlı olmayan, köyde ikamet etmeyenler yani dışarıdan şahıslar de hazine topraklarını yahut devletin karar ve tasarrufu altında bulunan yerleri takım biçme gayeli kiralayabilecek. Fakat bu, köye kayıtlı şahısların talep etmemeleri durumunda mümkün olacak. Bir öteki tabirle topraksız yahut kâfi toprağı olmayan çiftçilere kiraya verilecek yerler duyuru edilecek. Kâfi müracaat olmadığında bu taşınmazlar, gerçek yahut hükmî şahıslara kiraya verilebilecek.
60 DÖNÜM HUDUDU
Bir kişinin kiralayabileceği hazine arazi ölçüsü 60 dönümü geçemeyecek. Yüzölçümü 60 dönümden fazla olan taşınmazlar, krokisinde ulaşım yolu da gösterilerek, 60 dönümlük kısımlar halinde kiraya verilecek. Topraksız yahut kâfi toprağı olmayan çiftçiler bu bildirim kapsamında yalnızca bir kere hak sahibi olabilecek. Daha evvel kiralanacak arazinin büyüklüğü sulu ve kuru tarım yapılabilirliğine nazaran her vilayet için başka farklı belirleniyordu. Yeni düzenlemede tüm vilayetler için bu ölçü 60 dönümle sonlandırılmış oldu.
20 GÜN DUYURU EDİLECEK
Kiraya verilecek yerler, Ulusal Emlak Vilayet Müdürlükleri’nce belirlenecek ve en son onay Etraf ve Şehircilik Bakanlığı’nca verilecek. Bakanlığın onay verdiği taşınmazlar, Ulusal Emlak Vilayet Müdürlükleri’nin internet sayfasında ve hükümet konaklarında 20 gün müddetle duyuru edilecek. Tarım yönetimince bu duyurular çiftçilere, ilgili muhtarlıklara ve ziraat odalarına da duyurulacak.
PUANA NAZARAN SIRALAMA
Duyuruya çıkılan araziyi kimin kiralanacağı kararı, müracaat sahiplerinin puanlarına nazaran belirlenecek. Köyde oturan ve o köye kayıtlı olanlar 20 puan, köyde kayıtlı olmayıp 3 yıldır oturanlar 10 puan, köy nüfusuna kayıtlı olanlar 5 puan alacak. Toprağı olmayanlar 60 puan, 10 dönümden az toprağı olanlar 40 puan, 30-40 dönüm ortası toprağı olanlar 10 puan, evli ve 3’ten fazla reşit olmayan çocuğu olanlar 20 puan, 2’ye kadar çocuğu olanlar 15 puan alacak. Ayrıyeten ziraat teknikeri, teknisyeni, mühendisi, 20-40 yaş aralığında genç ya da bayan çiftçi olmak, iyi tarım, organik tarım yapacak olmak da puan üstünlüğü sağlayacak. Tüm değerlendirmelerin sonunda birebir puanı toplayan birden fazla kişi olursa kura çekilecek.
KİRALAMADA PAZARLIK
Arazinin kiralaması pazarlık adabına nazaran yapılacak lakin birinci yıl varsayımı kira bedeli, taşınmazın rayiç bedelinin yüzde 1.5’i olarak belirlenecek. Yani 100 bin liralık bir tarlanın yıllık kirası 1.500 lira civarında olabilecek. Sonraki yıllarda kira bedeli TÜİK’in yayımladığı Tarım ÜFE (Tarım Eserleri Üretici Fiyatları Endeksi) oranında artırılacak. Mukavelenin başlama ve bitiş tarihleri, ekim ve hasat periyotları dikkate alınarak belirlenecek. Birinci yıl kira bedeli peşin olarak yahut faiz uygulanmaksızın dörtte biri peşin, kalanı üçer aylık periyotlar hâlinde üç eşit taksitle alınacak. Sonraki yıllarda ise kira, peşin yahut üçer aylık devirler hâlinde dört eşit taksitte ödenebilecek. Kiracılar, yerleri diğerlerine kiraya veremeyecek.
NTV