Tiroid, sıklıkla bir hastalık ismi olarak bilinse de aslında boğazda adem elması olarak bilinen bölgenin altında, soluk borusunun önünde yer alan bir organdır. Bu hormonun fazlalığı yani hipertiroidi durumunda ise çok terleme, saç dökülmesi ve süratli kilo kaybı görülür.
Tiroid bezinin çalışmasını yönlendiren buyruk hormonu beyindeki hipofiz bezinden gelir. Hipofiz bezinden salgılanan TSH hormonu (Tiroid Uyarıcı Hormon yahut Tiroid Stimule Edici Hormon), kan yoluyla tiroid bezine gelerek T3 ve T4 hormonlarının tiroid bezinden salgılanmasını sağlar.
Bu hormonlar metabolizmayı düzenlemenin yanı sıra bağışıklık sisteminin çalışmasında çok büyük ehemmiyete sahiptir; kalp atış suratı ve beden ısısı üzere süreçleri tesirler ve besinleri güce dönüştürür.
Anne rahmindeki fetüste ve yeni doğan bebekte beyin ve zeka gelişimini sağlar. Çocuğun büyüme ve gelişmesini yönlendirir. Yetişkinlerde şeker, yağ ve protein metabolizmasını ayarlar.
Bedendeki bu değerli vazifeleri nedeniyle tiroid bozuklukları değerli sıhhat meselelerine yol açar ve tedavi edilmelidir. Sinsice ilerleyen tiroit bezi meselelerinde tedavi, hastalığın tipine nazaran değişir. İlaç tedavisi ile hormonların yerine konması ya da düzenlenmesi, ilaç tedavisinin yetmediği durumlarda risk faktörleri radyoaktif iyot tedavisi ve bu bezin alındığı cerrahi uygulanabilir.
TİROİD NEDİR?
U ya da H harfine benzetilen ve kelebeği andıran biçime sahip olan tiroid, bedende pek çok işlevin düzenlenmesini sağlayan hormonların üretiminden sorumludur.
T3 (triiyodotironin) ve T4 (tiroksin) hormonlarının yanı sıra kalsitonin hormonunun üretimini, depolanmasını ve gerektiğinde salınmasını sağlayan tiroid, yaklaşık olarak bir ceviz büyüklüğündedir ve toplam tartısı 15 ila 20 gr kadardır. Dörder cm boya, bir ila ikişer cm ene sahip olan, sağ ve sol loblardan oluşan tiroidin orta kısmı ise tıp dilinde isthmus olarak tanımlanır.
Tiroid bezinden salgılanan hormonlar, kan sirkülasyonuna karışarak ilgili sistem ya da organın uyarılmasını sağlar. Beden sıhhati açısından epeyce kıymetli olan tiroid bezi işlevlerinin nizamlı olması, bedende oluşan metabolik süreçlerin çabucak hemen tümünü tesirler. Farklı bir deyişle bedendeki aktivitelerin pek birçok üzerinde tesiri bulunan hormonların salınımını denetim eden tirodt bezi, bedende yer alan endokrin bezlerinden biridir. Tiroid bezinin hormon üretimi, depolanması ve salınımı üzere işlevleri ise beyinde bulunan hipotalamus bölgesi tarafından salgılanan TRH hormonunun, tekrar beyinde yer alan ve bir öteki endokrin bezi olan hipofiz bezini uyarmasıyla hipofiz bezi tarafından denetim edilir.
TİROİD BELİRTİLERİ NELERDİR?
İç salgı bezlerinden biri olan tiroid, T3 (triiyodotironin) ve T4 (tiroksin) isimli hormonların üretilmesi ve kan dolanımına salınmasından sorumlu organdır. Metabolizmayla ilgili tüm süreçlerin denetim edilmesini ve yürütülmesini sağlayan tiroid bezinin bu işlevlerini yerine getirememesi durumunda pek çok farklı sıhhat sorunu ve buna bağlı olarak belirtiler oluşur. Tiroid belirtileri olarak da tanımlanan bu durum, tiroid bezinin az ya da çok çalışmasına bağlı olarak pek çok farklı hastalıktan kaynaklanabilir.
Tiroid belirtileri şu biçimde sıralanabilir:
-Yorgunluk ve hâlsizlik,
-Beslenme sisteminde besbelli bir değişim olmaksızın kilo almak ya da kilo vermek,
-Sürekli uyku isteği, dinç uyanamamak, gün içinde bitkin hissetmek, uykuya dalamamak üzere uyku sorunları,
-Depresif ruh hâli, konsantrasyon eksikliği, hafızanın zayıflaması, şuurun bulanık olması, anksiyete, panik atak gibi ruhsal ve zihinsel değişimler,
-Kol ve bacaklarda ani uyuşma ya da karıncalanma hissi, kas ve eklem ağrıları, kasların zayıflaması üzere kas yahut eklem sorunları,
-Regl devrinde oluşan sancı ve ağrı şiddetinin artması, âdet kanamasının olağandan daha uzun ya da daha kısa sürmesi, âdet döngüsünün düzensizleşmesi üzere menstrüasyon sorunları,
-Libidonun düşmesi, cinsel isteksizlik ve kısırlık gibi sorunlar,
-Uzun süren kabızlık, ishal ve bağırsak hareketlerinde yavaşlama üzere bağırsak sorunları,
-Tüm diyet uygulamaları, idman ve ilaç kullanımına rağmen kolesterol seviyesinin düşük ya da yüksek seyretmesi,
-Hipertansiyon gibi kan basıncı değişimleri, küçük tansiyonun olağan ya da düşük olmasına karşın büyük tansiyonun yüksek olması,
-Kalp suratının olağandan 10 ila 20 kez daha az çarpması gibi nabız problemleri,
-Saç dökülmesi, saçların kuru ve cansız gözükmesi üzere saç sorunlarının yanı sıra kirpik ve kaşlarda seyrelme, derinin kuruması, tırnakların kolay kırılmaya başlaması,
-Vücut sıcaklığının düşük olması, el ve ayakların soğuk hissedilmesi, sıcak hissetme, aşırı terleme gibi beden sıcaklığı ile ilgili sorunlar.
NTV
