Hazırlayan: Ahmet Bal / ntv.com.tr
Çin’de başlayan corona virüs global bir salgına dönüştü. Dünya genelinde hadise sayısı 40 milyonun üzerine çıkarken 1 milyon 118 binden fazla insan hayatını kaybetti.
Yalnızca 16 Ekim tarihinde dünya genelinde bir günde 416 binden fazla yeni hadise tespit edildi.
Dünyanın önde gelen üniversitelerinde misyon yapan üç bilim insanı ABD’nin Massachusetts eyaletinde bulunan Great Barrington kasabasında karantina tedbirlerine karşı çıkan bir bildiri paylaştı.
İmzalar Amerikan Ekonomik Araştırma Enstitüsü ismindeki bir fikir kuruluşunun binasında atıldı.
Harvard Üniversitesi’nde misyon yapan Dr. Martin Kulldorff, Oxford Üniversitesi’nde misyon yapan Dr. Sunetra Gupta ve Stanford Üniversitesi Tıp Fakültesi’ndeki Dr. Jay Bhattacharya bildiriyi kaleme alan isimler.
İsmini imzalandığı yerden alan “The Great Barrington Declaration” toplu karantina kurallarına karşı çıkıyor. Sürü bağışıklığı stratejisinin benimsenmesini isteyen araştırmacılara nazaran karantinadan vazgeçilmesi gerekiyor.
Bidiriyi imzalayan bilim insanları Dr. Martin Kulldorff, Dr. Sunetra Gupta ve Dr. Jay Bhattacharya (Soldan sağa) Karantina kurallarının toplumsal sisteme ziyan verdiğini savunan bilim insanları “odaklı korunma” ismini verdikleri bir metod öneriyor. Gençlerin daha az riskli kümede olduğu ve toplumsal hayatın yine “normal seyrinde” devam etmesi gerektiği savunuluyor. Odaklı korunma usulüyle toplumun bağışıklığının az riskli kümeler ortasında süratlice artacağı belirtiliyor.
İmzacılar önerdikleri stratejinin sürü bağışlığı olmadığını savunsa da 518 sözlük bildiride beş sefer sürü bağışıklığı sözü kullanılıyor.
İMZA SAYISI 10 BİNİ GEÇTİ
Sürü bağışıklığı teklifiyle büyük reaksiyon toplayan bildiriye birebir vakitte takviye de fazla. Bildirinin internet sitesindeki bilgilere nazaran 4 Ekim tarihinden beri 10 bin 630 bilim insanı imza attı. Ayrıyeten 29 bin 439 sıhhat çalışanı ve 536 bin “endişeli vatandaş” da imzacılar ortasında yer aldı.
Amerikan basınına nazaran Trump idaresi birinci günden itibaren bildiriye takviye vermeye başladı. İmzacılardan Dr. Bhattacharya ve Dr. Kulldorff bildirinin çabucak akabinde ABD Sıhhat Bakanı Alex Azar ve Trump’ın corona virüs misyon gücünde yer alan Scott Atlas’la görüştü.
Bildiriye dayanak veren Amerikan Ekonomik Araştırma Enstitüsü bağışçıları ortasında iklim değişikliğini reddeden kampanyalara takviye veren Koch kardeşlerin vakıfları da bulunuyor.
DSÖ’DEN REAKSİYON: BU BİR SEÇENEK DEĞİL
Dünya Sıhhat Örgütü (DSÖ) Genel Yöneticisi Dr. Tedros Adhanom Ghebreyesus, sürü bağışıklığına yönelik stratejilerin “ahlak dışı” olduğunu söyledi. Ghebreyesus, 12 Ekim’de Cenevre’de düzenlenen görüntü konferansta konuştu. Ghebreyesus, sürü bağışıklığının bir aşılama terimi olduğunu söyledi. Toplumların geliştirlen aşılarla birlikte sürü bağışıklığına ulaşabileceğini aktardı.
DSÖ Genel Yöneticisi Dr. Tedros Adhanom Ghebreyesus DSÖ Genel Yöneticisi, “Tam olarak anlayamadığımız tehlikeli bir virüsün serbestçe dolaşmasına müsaade vermek, kolay bir halde ahlak dışıdır. Bu bir seçenek değildir. Lakin pek çok seçeneğimiz var. Ülkelerin bulaşmayı denetim etmek ve hayat kurtarmak için yapabileceği ve yaptığı birçok şey var. Bu, virüsün serbestçe dolaşmasına müsaade vermek ile toplumlarımızı kapatmak ortasında bir seçim değil.” sözlerini kullandı.
Ghebreyesus, “Diğer bir sözle sürü bağışıklığı, insanları virüse maruz bırakarak değil, virüsten korumakla sağlanır.” ikazını yaptı.
İSVEÇ’İN STRATEJİSİ NELER ANLATIYOR?
Corona virüs salgınının birinci ortaya çıktığı günden beri sürü bağışıklığını savunan ülkeler ortasında en bilineni İsveç. İngiltere idaresi de kısa bir müddetliğine sürü bağışıklığı stratejisini dillendirse de kısa müddette karantina modeline geri döndü.
Nüfusu 10 milyonu aşkın İsveç’te şimdiye kadar 103 binden fazla hadise tespit edilirken toplam can kaybı da 5 bin 918 oldu. İsveç bir milyon şahsa 585 vefatla nüfusa oranla en fazla can kaybının yaşandığı ülkeler ortasında 12. sırada bulunuyor.
İsveç’teki stratejinin mimarı Anders Tegnell İsveç’in yakın komşuları Norveç ve Finlandiya’daki tablolar ise ortadaki farkı ortaya koyuyor. Nüfusu 5.5 milyon olan Finlandiya’da yalnızca 13 bin olay tespit edilirken can kaybı 351 oldu. Yeniden 5.4 milyon insanın yaşadığı Norveç’te 16 bin olay tespit edildi ve 278 kişi Covid-19’dan hayatını kaybetti.
Bu sayılara bakıldığında İsveç’te mevt oranları iki yakın komşusuna nazaran 10 kat daha fazla.
İsveç’te tartışmalı “sürü bağışıklığı” stratejisinin mimarı Halk Sıhhat Müdürlüğü Epidemiyolog Anders Tegnell kısa müddette çok fazla insanın öldüğünü kabul etti. Tegnell, “Yaşlılarımızı korumakta başarısız olduk” itirafında bulunmuştu.
Corona virüs salgınında sürü bağışıklığı stratejisini benimseyen İsveç’te iktisadın 2020 sonunda yüzde 4.5 küçülmesi bekleniyor. Ülkedeki işsizlik ise mart ayından bu yana yüzde 9’a yükseldi. Covid-19 pandemisinde en yüksek vefat oranlarından birine sahip olan ülke hakkında, “Hiçbir şey kazanamadılar” yorumları yapıldı.
SÜRÜ BAĞIŞIKLIĞI NE KADAR İŞE YARIYOR?
Lakin İngiltere’deki Imperial College London’da misyon yapan bir immünoloji profesörü bağışıklığın sanıldığı kadar tesirli olmayabileceğini söyledi.
CNBC’ye açıklamalarda bulunan Danny Altman, “Bağışıklık epey kırılgan gözüküyor. Kimilerinde bulunan antikorlar birkaç ay içerisinde yok olacakmış üzere duruyor. Bu sırtınızı dayayacağınız bir şey değil” dedi.
Altman, ikinci dalga halinde birinci dalgada Covid-19’a yakalananların da risk altında olabileceğine dikkat çekti.
Danny Altman, “Bu hala epeyce öldürücü bir virüs ve çok süratli yayılıyor. İnsanların hala bu gerçekle yüzleşmeye hazır olmadığını düşünüyorum” tabirlerini kullandı.
NTV
