Yeşilçam sinemalarının sert ve olgun mizaçlı karakterlerini canlandıran oyuncu, birebir vakitte direktör ve senarist Kenan Pars‘ın vefatının akabinde 13 yıl geçti.
Asıl ismi Kirkor Cezveciyan olan Ermeni asıllı usta oyuncu, 10 Mart 1920‘de İstanbul’da dünyaya geldi. İlkokula 1927’de başlayan Pars, kısa bir mühlet ailesinin işleri gereği Zonguldak’ta yaşadı ve ömrünü vefatına kadar Bakırköy’de sürdürdü.
Şu anda Bakırköylü Sanatkarlar Derneği olan Fransız Okulu’nda ortaokul eğitimini alan Pars, Bezazyan Ermeni Lisesi’nde okudu.
Pars, 1937’de babasının vefatının akabinde liseden mezun olduktan sonra Bakırköy Halkevi’ne dönüştürülen okul binasındaki etkinliklere katıldı ve daha sonra da ticaret hayatına atıldı.
Çilingirlik, tuhafiyecilik, emlakçılık ve ayakkabıcılık üzere işlerde çalışan Pars, 1942’de İkinci Dünya Savaşı periyodunda 34 aylık bir süreçte vatani vazifesini tamamladı.
Askerlikten döndükten sonra tekrar iş hayatına atılan sanatçı, 1952’de Ermeni asıllı ve Konyalı bir Türk olan Dikran Uhi ile evlendi ve bu evliliğinden iki kızı oldu.
SİNEMAYA 1953’TE ADIM ATTI
Çocukluk arkadaşı oyuncu Sırrı Gültekin’in vasıtasıyla sinemaya 1953’te Lütfi Ömer Akad’ın yönettiği Öldüren Kent isimli sinemayla adımını atan Kenan Pars, bir röportajında “İlk sinemamı çevirdikten tam 9 yıl sonra, kendi hesabıma ve rejisörlüğünü de kendimin yaptığı bir sinema çevirdim ‘Oğlum’u. Tahminen de kendi sinemam olduğu için çok sevdim” demişti.
Pars, 1955’te çevrilen Günahkar Baba sinemasının başrol oyunculuğunu üstlendi.
Beyazperdede kısa mühlet içinde kır saçlı olgun ve enteresan tiplemesiyle beğeni kazanan sanatçı, siyah beyaz sinemaların döndüğü yıllarda, Ecel Köprüsü, Evlat Acısı, Son Müzik, Yırtıcı Kız, Mevt Korkusu, Büyük Sır, Pusu, Gurbet, Samanyolu, Vatan Uğruna, Birinci Aşk, Ekmek Hengamesi, Namus Belası, Sarışınım, Hayat Bağları ve Acılar’ın da ortalarında bulunduğu yüzlerce sinemada yer aldı.
Bakırköy Halk Konutu’nda 1961’de arkadaşlarıyla birlikte kısa müddetliğine bir tiyatro kümesi da kuran Pars, Duvarların Ötesi isimli oyununu sahneleyerek, tiyatro direktörlüğü yaptı.
Pars, kendi ismine 1962’de Mask isimli sinema şirketini kurarak, sinema yapımcılığına başladı. Karakter oyunculuğunun yanı sıra birebir yıl direktörlüğe başlayan Pars, Oğlum, Kederimden Anlayan Yok, Cinayet Gecesi, Vefat Allah’ın Buyruğu, Aklın Durur ve Bir Ateşim Yanarım isimli sinemaların direktörlüğünü üstlendi. Ayrıyeten birkaç sinemanın senaryosunu kaleme aldı.
1970’Lİ YILLARDAN SONRA SİNEMAYA ORTA VERDİ
Usta oyuncu, Türk sinemasının kriz yaşadığı 1970’li yıllarda, rol aldığı “İkimiz de Sevdik” isimli sinemanın akabinde sinemaya orta verdi ve esnaflığa başladı.
Pars, o yılları bir röportajında şöyle anlatmıştı:
“Benim ellerim maharetlidir. Her şeyi yaparım ve en iyisini yapmaya çalışırım. Elim maharetli olduğu için ayakkabı dükkanı açtım. Lakin 10 sene ağladım. Mesleğimi yapamıyordum zira. Sinemanın içine girdiği krizde esnaflığı tercih ettim. Lakin bir mikrop mu desem, öteki bir şey mi bilemiyorum. Kumarbaz vardır, hiç kazanamaz lakin daima oynar. Benimki de o hesap. Daima büyük değişiklikler olmuştur diye, her seferinde döndüm sinemaya. Lakin her şey bıraktığım üzere durdu. Artık de küstüm sinemaya. Ne yerli ne yabancı, hiçbir sinemaya gitmiyorum. Küsüm.”
“OYUNCULUK DÜNYANIN EN HOŞ MESLEĞİ”
Bir devir Bakırköy’de kendi ismini taşıyan bir büfe işleten Pars, 500’den fazla sinema çevirdiğini belirterek, “Yat, kat değil de yat-kalk edindim. Bizim vaktimizde para yerine çek, senet alırdık. Sinemacı senedi birkaç ay sonraya verirdi. Kapıda bir adam dururdu sinemacının adamıydı, o yarı yarıya senedi kırardı. Yani bu işte zenginlik yalnızca sinemalarda olurdu” tabirlerini kullanmıştı.
Ömrünün son devrinde oyunculuk ismine teklif alamayan Pars, yeniden bir söyleşide, “Oyunculuk dünyanın en hoş mesleği bence. Hiç pişmanlık duymadım. Artık teklif gelse, sinema setine parende atarak giderim” demişti.
Fotoğraf, orjinal karikatür, pul ve çakmak üzere koleksiyonlara da sahip olan Pars, ileriki yaşlarında çizgi sanatına gönül verdi ve birçok yapıta imza attı. Sınır sanatından evvel kilim desenleri çizimleri de yapan ve bu mevzuda stantlar açan sanatçı, İslam’a yakınlık duyduğunu lisana getirmişti.
Pars, 2006’da “Çevre Kısa Sinema Festivali”nde Sinema Onur Ödülü’ne paha görüldü.
“AİLEM 500 YILLIK TÜRKİYELİ”
Doğum günü olan 10 Mart 2008‘de rahatsızlanarak, Beylikdüzü’nde kızının meskeninde hayatını kaybeden Kenan Pars, vefatından kısa bir müddet evvel şunları kaydetmişti:
“Müslüman da ölebilirim. Mezarımdaki tabelada bundan sonra ha Müslüman, ha Hristiyan yazsın, benim için hiçbir şey fark etmez. Ben Türkiye Cumhuriyeti vatandaşıyım. Üsküdar’da doğdum. İstanbul’a döndük. Ailem 500 yıllık Türkiyeli, ben 83 yıllık Bakırköylüyüm. Benim için Türk, Ermeni, Arnavut yok. Benim için Türkiye var. Sonuçta bu coğrafyanın çocuğuyum. Niçin birbirimize aksi bakalım? Arnavut’u, Laz’ı, Türk’ü, Ermeni’si, Kürt’ü, Çerkez’i karışmışız. Birebir toprağa ayak basıyoruz, tıpkı bayrağın altındayız, diğer seçenek yok, birbirimizi sevmeliyiz.”
Usta oyuncu, Bakırköylü Sanatkarlar Derneğinde (BASAD) ve Bakırköy Ermeni Kilisesi’nde düzenlenen merasimin akabinde Bakırköy Ermeni Mezarlığı’nda toprağa verildi. Cenaze merasimine Orhan Gencebay, Fatma Girik, Ediz Hun, Müjdat Gezen, Adnan Şenses üzere birçok ünlü sanatçı katıldı.
Cenaze merasiminde Pars’ın kızı Çiğdem Taşlıdan, basın mensuplarına, “Akciğer kanseriymiş fakat bizim haberimiz yoktu. Bunun dışında bir rahatsızlığı yoktu. Babam gayrimüslim idi. Fakat bir Müslüman üzere yaşadı. Son 2 gününü kelime-i şehadet getirerek ve besmele çekerek geçirdi. O yüzden onu Müslümanların cenaze aracıyla kiliseye getireceğiz” açıklamasını yapmıştı.
Birçok televizyon dizisinde de oynayan usta oyuncunun rol aldığı üretimlerden kimileri şöyle:
Yeşilçam Denizi, Hayat Bağları, Küçük Besleme, Doruktakiler, Yorgun Vefat, Çöplükler Kraliçesi, Kederli Yıllar, Teleflaş, Kopuk Dünyalar, Yaşamak, Sis, Sana Can Dayanmaz, Karar, Güler Misin Ağlar Mısın, Emanet, Acılar, Acı Su, İkisi de Mertti, Tepe, Tekrar Doğmak, Yarın Artık Bugündür.
NTV
