Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin (KKTC) Kurucu Cumhurbaşkanı Rauf Raif Denktaş, vefatının 9. yılında hürmet ile anılmaya devam ediyor. Kıbrıs Türk halkının özgürlük çabasında kıymetli bir yeri olan Denktaş’ın ömrü ve siyasi hayatı ise merak ediliyor.
ÇOCUKLUĞU VE EĞİTİM HAYATI
Kıbrıs’ın Baf bölgesinde 27 Ocak 1924’te dünyaya gelen Denktaş, 1,5 yaşında annesini kaybetmesi üzerine anneannesi ve babaannesi tarafından büyütüldü. 1930 yılında eğitim için İstanbul’a gönderildi. Arnavutköy’de ilkokuldan liseye kadar eğitim veren Fevzi Ati Lisesi’nde yatılı okumaya başladı. Ortaokuldan sonra Kıbrıs’a döndü ve 1941 yılında Lefkoşa İngiliz Okulu’ndan mezun oldu.
Mezun olmasının akabinde Fazıl Küçük’ün Halkın Sesi gazetesinde yazılar yazmaya başladı. Daha sonra bir müddet Mağusa’da tercümanlık, mahkemelerde memurluk ve İngiliz Okulu’nda öğretmenlik yaptı. 1944 yılında hukuk eğitimi için Lincoln’s Inn’de okumak üzere Birleşik Krallık’a gitti. 1947 yılında adaya döndü ve avukatlığa başladı. Sonraları savcılığa geçti ve 1956 yılında başsavcılığa yükseldi.
SİYASİ HAYATI VE UĞRAŞ YILLARI
Halka birinci hitabını 24 yaşındayken Kıbrıs Türklerinin düzenlediği birinci mitingde Fazıl Küçük ile bir arada yaptı.
Faiz Kaymak‘ın teklifi ve Fazıl Küçük‘ün tasvibiyle Kıbrıs Türk Kurumlar Federasyonu Kongresi’nde başkanlığa seçildi.
Savcılık misyonundan emeklilik hakkını kazanmasına altı ay kala, Birleşik Krallık idaresini zorlukla ikna ederek istifa etti ve cemaat problemleriyle uğraşmaya başladı.
1949 yılı yaz aylarında avukatlık yapmaya başladı. Yeniden tıpkı yıl Aydın Hanım’la evlendi.
1955 yılında terörist bir hüviyete bürünen Enosisle çabada ve EOKA karşısında Kıbrıs Türklerinin direnişine taraf verdi.
1958 yılında hükumetteki misyonundan istifa etti. Arkadaşlarıyla 1 Ağustos 1958 tarihinde Türk Direnç Teşkilatı’nı (TMT) kurdu.
1958 yılında Rum tedhişçiler, Türk köylerine saldırınca, Türkler de bu olayları protesto etti. Zürih-Londra antlaşmaları öncesinde Fazıl Küçük ile birlikte Ankara’ya Dışişleri Bakanı Fatin Rüştü Güçlü ile görüşmeye gitti. Bu görüşmede adaya Türk askerinin gönderilmesi teklifini lisana getirdi. 1959 Zürih ve Londra Antlaşmaları ile, 1960 Antlaşmaları ve Kıbrıs Cumhuriyeti Anayasası’nın hazırlanmasında gayret gösterdi.
Tıpkı yıl Türk Cemaat Meclisi üyeliği ve Türk Cemaati İcra Komitesi Başkanlığı’na seçildi.
16 Ağustos 1960 tarihinde 650 kişilik Türk Alayı Magosa Limanı’na ayak bastı. 1963 olaylarından sonra temaslarda bulunmak üzere Ankara’ya gitti. Temaslarını tamamlayarak bir sandalla Kıbrıs’a geçti ve Türk direnişini örgütlemeye başladı.
1964’teki Londra Konferansı’ndan sonra Makarios tarafından istenmeyen adam ilan edildi. Kıbrıs’a girmesi yasaklandı. Gizlice Erenköy’e çıkarak savaşa katıldı. 1967 yılında adaya gizlice girerken tutuklandı. Ağır teşebbüsler sonucu Türkiye’ye iade edildi. 1968 yılında adaya giriş yasağı kaldırılınca Kıbrıs’a döndü.
SİYASET PERİYODU
1970 seçimlerinde Türk Cemaat Meclisi Başkanlığı’na seçildi.
18 Şubat 1973 tarihinde Fazıl Küçük vazifesinden ayrılması üzerine Kıbrıs Cumhurbaşkanı Yardımcısı seçildi. Bu misyonundan 28 Şubat 1973 tarihinde istifa etti ve birebir gün Kıbrıs Türk İdaresi Lideri seçildi.
Kıbrıs Harekâtı’nın akabinde 13 Şubat 1975 tarihinde Kıbrıs Türk Federe Devleti’nin ilanından sonra devlet ve meclis lideri vazifelerini de yürüttü ve anayasa uyarınca 1976 yılında yapılan birinci genel seçimlerde devlet başkanlığına seçildi. 1981 yılında ikinci sefer devlet lideri oldu. 15 Kasım 1983 tarihinde Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin ilanından sonra tekrar cumhurbaşkanlığına seçildi. 22 Nisan 1990 tarihinde yapılan erken seçimde ikinci kere cumhurbaşkanı seçildi. 1995’teki seçimlerde de cumhurbaşkanı seçildi. 2000 yılındaki seçimlerde %43,67 oranında oy aldı ve seçim ikinci çeşide kaldı; ancak ikinci çeşide kalan öbür aday olan Derviş Eroğlu’nun çekilmesi üzerine seçimden galip olarak çıktı.
2004 yılında BM genel sekreteri Kofi Annan’ın Kıbrıs Problemi’nin tahlili için hazırladığı Annan Planı’na karşı çıktı, buna karşın plan Kıbrıslı Türkler tarafından kabul edilse de Kıbrıslı Rumların reddetmesi üzerine hayata geçmedi.
17 Nisan 2005 tarihinde yapılan Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde aday olmadı ve 24 Nisan 2005 tarihinde vazifesi yeni seçilen cumhurbaşkanı Mehmet Ali Talat’a devretti.
TOPLUMSAL HAYATI
Siyaset hayatı yanı sıra, birebir vakitte muharrir kimliğiyle de kıymetli bir şahsiyet olan Rauf Denktaş, 1985 yılının son aylarından bugüne, Yeni Asya Yayınları ortasında çıkan kitapları bulunuyor. Ayrıyeten Denktaş, çok meraklı bir fotoğrafçı özelliği ile de bilinmekte, fotoğraf makinesini elinden bırakmamaktaydı. Rauf Denktaş, Halkın Sesi gazetesinde yazılar yazmakta ve ARKA isimli televizyon kanalında Pazartesi günleri Denktaş’ın Gündemi isimli, görüşlerini anlattığı programı sunmaktaydı.
Ayrıyeten Kurtlar Vadisi dizisinde kendisini canlandırarak konuk oyuncu olarak yer almıştır.
VEFATI
8 Ocak gecesi organ yetmezliği teşhisi ile Yakın Doğu Üniversitesi Hastanesi’ne kaldırılan Rauf Denktaş, tedavi gördüğü hastanede 13 Ocak 2012 tarihinde 88 yaşında öldü. Vefatının akabinde Türkiye ve KKTC’de ulusal yas ilan edildi. 17 Ocak 2012 günü, yapılan devlet merasimiyle Lefkoşa’daki Cumhuriyet Parkı’nda defnedildi.
NTV
