Balıkesir’de, 29 Ağustos Cumartesi günü arka arda 3,7, 3,4 ve 3,4 büyüklüğünde 3 sarsıntı meydana geldi. DAUM Müdürü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hasan Sözbilir, 3 zelzelenin Asos yakınlarında, Edremit fayı ile Tuzla fayının kesiştiği yerde yaşandığını söyledi.
7,2’LİK ZELZELE UYARISI
Prof. Dr. Hasan Sözbilir, bölgede azamî 7,2 büyüklüğünde bir zelzele yaşanabileceğini belirterek, Edremit fayının 1944 yılında can ve mal kayıplarına yol açan 6.8 büyüklüğündeki zelzeleye neden olduğunu hatırlattı.
Sözbilir, Edremit fayı üzerindeki gerilim birikiminin 76 yıldır devam ettiğine dikkati çekti. Balıkesir fayının Gökçeyazı segmentinin 2000 yıldır yıkıcı sarsıntı üretmediğini anlatan Prof. Dr. Sözbilir, 2012-2014 yılları ortasında Türkiye Paleosismoloji Projesi kapsamında yaptıkları hendek tabanlı paleosismolojik çalışmanın sonuçları hakkında bilgi verdi.
”BÖLGEDE BİRBİRİNDEN BAĞIMSIZ 24 TANE FAY MODÜLÜ BULUNUYOR”
Sözbilir, şöyle konuştu:
“Bölgede son yaşanan 2 ya da 3 büyüklüğündeki sarsıntılar küçük ölçeklidir. 1953’te ve 1944’te 6,8 ve 7,2 büyüklüğündeki zelzeleler olmuş. Yenice, Gönen ve Edremit fayının ürettiği sarsıntılarda can ve mal kaybı yaşanmış. Münasebetiyle Balıkesir ili ölçeğinde 7,2 büyüklüğüne varan sarsıntı üretme potansiyeline sahip faylar var. Bölgede birbirinden bağımsız 24 tane fay modülü bulunuyor. Bu faylarda 2012 yılında hendek çalışmaları yapıldı ve tarihî devirde hangi sarsıntılardan sorumlu oldukları ortaya çıktı. Bilhassa Gökçeada Ovacık üzere segmentlerde yakın gelecekte sarsıntı üretme potansiyeli bulunduğu ortaya çıktı. Gökçeyazı’da yaklaşık 2 bin yıldır kırılma olmadı ancak fayın sarsıntı tekrarlama aralığı bin yıl. Münasebetiyle bu çeşit faylara sismik boşluk diyoruz. 2012’de başlatılan çalışma kapsamında 2023’e kadar 485 adet fayın kesilerek geçmişinin ve sarsıntı tekrarlama döneminin ortaya çıkarılması hedefleniyor. Balıkesir’in vilayet afet risk azaltma planı ve kentsel dönüşüm çalışmalarında Gökçeyazı segmentine nazaran zelzele senaryosu hazırlanması ve fay üzerinde kalan bina yapı stoğunun çıkartılması, iyileştirme çalışmalarının yapılması gerekiyor.”
”FAY ÜZERİNDEKİ BİNALARIN ZIYAN GÖRME MÜMKÜNLÜĞÜ YÜKSEK”
Balıkesir’deki Edremit fayında yürütülen çalışma kapsamında zelzele tehlike tahlilinde kullanılması gereken parametreleri elde ettiklerini belirten Prof. Dr. Hasan Sözbilir, arka arda yaşanan küçük ölçekli sarsıntıların öncü bir zelzelenin habercisi olabileceği üzere eski bir sarsıntının artçısı da olabileceğini söyledi. Bölgede dikkatli olunması gerektiğini hatırlatan Sözbilir, “Bazı fayların kırılma vakti geçmiş, kimilerinin da yakınlaşmış. Fay kanunuyla ilgili çalışmaların bir an evvel tamamlanması gerekir. Bu da fayların üzerinde hendek açılması temeline bağlı olarak değişecek. Hendek çalışması tamamlanmadığı sürece bu yasa uygulamaya geçemez” dedi. Balıkesir’de 24 fay segmentinin kendi başına zelzele üretme potansiyeline sahip olduğunu vurgulayan Dr. Sözbilir, azamî 6 ile 7,2 ortasında büyüklüğe sahip sarsıntının yaşanabileceğini söyleyerek, “Son olarak 1953’de Yenice-Gönen fayı 7,2 büyüklüğünde sarsıntı üretti. Edremit Balıkesir ve Simav fayları da bu büyüklükte zelzele üretebilir. Fay yasası zelzeleden kaynaklanacak ziyanların azaltılması için çıkarılacak. Zelzele olduğunda fay üzerindeki binaların ziyan görme mümkünlüğü yüksek. Biz bu yapıları evvelden belirleyip, tehlikeli fay bölgesinden uzaklaştırırsak ya da inançlı hale getirirsek zelzeleden göreceğimiz ziyan azaltılmış olur. Bundan sonra fay yasası kapsamında kentin nasıl büyüyeceği de belirlenecek. Biz grup olarak teknik kıstasları çıkaracağız” diye konuştu.
”FAY YASASI 2021’DE YÜRÜRLÜĞE GİRER”
Genç bir grupla Kırkağaç ve Menemen faylarında çalışma yaptıklarını söyleyen Sözbilir, Batı Anadolu ölçeğinde her ay bir fayı kesip incelediklerini belirtti. Balıkesir Valiliği seviyesinde yapılması gereken çalışmaların da olduğunu lisana getiren Sözbilir, 24 fayın kesilip, incelenmesi gerektiğine dikkat çekerek şunları söyledi:
“Fayların geçmişini bilmediğiniz sürece sarsıntı master planını sağlıklı bir biçimde yerine getirmemiz olanaksız. Balıkesir etrafında Gökçeada Ovacık segmentini incelediğimizde 125 metrelik bir zon boyunca bir yapılaşma kısıtlaması geliyor. Yapılaşma yasağı nedeniyle kimi binalara müsaade verilecek kimilerine verilmeyecek. Hastane, okul üzere binaların fayın üzerinde olması engellenecek. Zira zelzele olursa ağır nüfus ziyan görebilir. Çalışmalar İçişleri Bakanlığı, AFAD ve üniversiteler bünyesinde yürütülüyor. Yaklaşık 2-3 ay içinde yasanın teknik kısmını bitireceğiz. Daha sonra meclis etabı başlayacak. 2021’in başında büyük olasılıkla fay yasası yürürlüğe girmiş olur.”
NTV
