Pnömokok hastalıkları, pnömokok isimli bakterinin neden olduğu önemli ve ölümcül olabilen bir hastalık kümesidir. Pnömokok bakterisi, hafif olarak değerlendirilebilecek hastalıklardan, önemli, ölümcül olabilen kan zehirlenmesi ve menenjitte kadar çok çeşitli hastalıklara, hayat uzunluğu sakatlığa da neden olabilir.
5 yaşından küçük çocuklardaki bakterilerle ortaya çıkan menenjitin(beyin ve omuriliği saran zarın iltihabı) en sık nedenidir. Ayrıyeten, kan zehirlenmesine (sepsis) zatürreye, otit (kulak iltihabı) ve sinüzite neden olabilir. Zatürrenin hem çocuklarda hem de yetişkinlerde en sık nedeni pnömokok bakterisidir.
Pnömokok bakterisinin neden olduğu hastalıklar hafif; otit (kulak iltihabı) ve sinüzit üzere (ancak bu hastalıklarda hem gündelik hayat kalitesini tesirler, hem de sağırlık üzere önemli hasarlara neden olabilir) hastalıklardan, çok tehlikeli hastalıklar olarak bedellendirilen zatürre, menenjit (beyin ve omuriliği saran zarın iltihabı) ve kan zehirlenmesi halinde seyredebilir. Bu hastalıklar sağırlık, beyin hasarı ya da kol yahut bacak kaybı üzere sakatlıklara neden olabilirler. Pnömokokal menenjit olan yaklaşık 15 çocuktan birisi tüm tedavilere karşın kaybedilmektedir.
PNÖMOKOK HASTALIKLARININ BELİRTİLERİ NELERDİR?
Zatürre hastalığının belirtileri:
-Ateş ya da titreme
-Öksürük
-Hızlı teneffüs ya da nefes alma zorluğu
-Göğüs ağrısı
Menenjit (beyin ve omuriliği saran zarın iltihabı) hastalığının belirtileri:
-Başağrısı ya da ense sertliği
-Yüksek ateş
-Parlak ışıkla artan ağrı
-Bilinç bulanıklığıdır.
-Bebeklerde yeme, içmede azalma, ikaza karşılıkta azalma ya da kusma görülebilir.
Kan zehirlenmesinin belirtileri:
-Ateş
-Titreme
-Dalgınlık,
-Uyarıya karşılıkta azalma
PNÖMOKOK BAKTERİSİ NASIL YAYILIR?
Pnömokokal hastalıklara neden olan pnömokok bakterisi, boğazında bu bakteri bulunan bireylerin öksürük ya da hapşırmaları yoluyla yayılır. Bulaşma, teneffüs sekresyonları ile temas ve/veya büyük damlacıkların yayılımı ile bireyden bireye olmaktadır. Hasta olmasalar bile kimi çocuk ve yetişkinlerin burun ve boğazlarında bu bakteriler bulunabilir. Bu bireyler pnömokokal hastalığı yayabilirler.
PNÖMOKOK BAHTERİSİNİN NEDEN OLDUĞU HASTALIKLARDAN NASIL KORUNULUR?
Pnömokok bakterisinin neden olduğu hastalıklara karşı en iyi korunma yolu pnömokok aşısı ile aşılanmaktır.
Pnömokok aşısı:
Pnömokokların neden olduğu, zatürre, kan zehirlenmesi ve menenjit üzere potansiyel olarak önemli hatta ölümcül olabilen hastalıklardan korur.
Çocuğunuzun daha az otit ve sinüzit geçirmesini sağlar,
Pnömokokal hastalık nedeniyle çocuğunuzun bakım ihtiyacını ve okula devamsızlığını önler.
KİMLERE PNÖMOKOK AŞISI UYGULANMALIDIR?
-Bebek ve 5 yaşından küçük çocuklara
-Sağlıklı 65 yaş ve üzerindeki yetişkinlere
-5 yaş ve üzerinde olup pnömokok bakterisinin neden olduğu hastalıklar için riski arttıran başka hastalıkları bulunanlara pnömokok aşısı uygulanmalıdır.
PNÖMOKOK AŞISI UYGULAMA TAKVİMİ NASILDIR?
Pnömokok bakterisinin 90 dan fazla tipi vardır.
Konjuge pnömokok aşısı ve polisakkarit pnömokok aşısı olmak üzere pnömokok aşısının iki tipi vardır.
Konjuge pnömokok aşısı:
Ulusal Çocukluk Devri Aşılama Takvimimizde yer alan konjuge pnömokok aşısı pnömokokların 13 tipine karşı tesirlidir.
Ulusal Çocukluk Devri Aşılama Takvimimizde 2’inci, 4’üncü ve 12’inci ayda olmak üzere 3 doz uygulanır. Pnömokok aşısı, 5 yaş ve üzerindeki sağlıklı çocuklara; riski arttıran bir hastalık(kanser, dalak bulunmaması gibi) yok ise gerekli değildir.
5 yaş ve üzerinde olup pnömokok hastalığı riskini arttıran durumların varlığında ve 65 yaş ve üzerinde sağlıklı bireylere de uygulanmalıdır. Aşılama şeması hastalıklara ve yaşa nazaran farklılık gösterir.
Polisakkarit pnömokok aşısı:
Polisakkarit pnömokok aşısı pnömokokların 23 tipine karşı tesirlidir.
2 yaşından küçük çocuklarda tesirli değildir. Pnömokok hastalığı riskini arttıran durumların varlığında ve 65 yaş ve üzerinde sağlıklı şahıslara önerilir.Aşılama şeması hastalıklara ve yaşa nazaran farklılık gösterir.
NTV