Re-Pie Portföy İdaresi A.Ş tarafından hazırlanan “Gayrimenkul Bölüm Raporu”sektörün pandemi sürecindeki performansının yanı sıra geleceğe dönük beklentilere ait değerli bilgileri ortaya koydu.
Pek çok öteki kesim üzere gayrimenkul bölümünün de pandemi şartlarından etkilendiği belirtilen raporda, 2020 yılında belirsizlikler nedeniyle yatırımcıların risk tercihlerine nazaran varlıklarını dağıtmasına imkan tanıyan gayrimenkul yatırım fonlarına yöneldiğinin altı çizildi. Raporda ayrıyeten, dalın farklı segmentlerinde değişen iş modellerine ve yatırımcının şartlara uygun biçimde dönüşen tercihlerine ve beklentilerine dikkat çekiliyor.
GAYRİMENKULÜN YENİ NORMALİNDE YATIRIM FONLARI VAR
Hazırlanan raporla ilgili bir kıymetlendirme yapan Re-Pie Portföy İdare Heyeti Lideri Dr. Emre Çamlıbel, “Gayrimenkul kesiminin bileşenlerinden konut, ofis, alışveriş merkezleri, lojistik ve konaklama tesisleriyle birlikte gayrimenkul yatırım fonlarını bu raporumuzda mercek altına aldık.
Pandemi sürecinin bu bileşenler üzerinde farklı farklı tesirleri olduğunu görüyoruz. Bilhassa konut tarafında, kamu bankaları öncülüğünde gerçekleştirilen faiz indirim kampanyası hem gayrimenkul geliştiricilerin stoklarını eritmelerini hem de eski canlılığından uzak bir imaj çizen konut piyasasının dönemsel olarak olumlu bir performans sergilemesini sağladı.
Ayrıyeten, son yıllarda gelişen e-ticaretle birlikte lojistik merkezlerine talep artarken kiralarda da bir artış görüyoruz. Ofisler, alışveriş merkezleri ve konaklama tesisleri pandemi sürecinde zorluklar yaşarken, bu devirde gayrimenkul yatırım fonlarına ilgi ağırlaştı.
Gayrimenkul Yatırım Fon büyüklüğü bir evvelki çeyrek periyoda nazaran yüzde 20 artış göstererek, 8,5 milyar TL düzeyine ulaştı. Eylül 2020 ile Aralık 2020 ortasında SPK tarafından 2 yeni gayrimenkul yatırım fonuna kuruluş müsaadesi, 1 gayrimenkul yatırım fonuna ihraç evrakı onayı verildiğini görüyoruz. Pandemi süreci devam ederken gayrimenkul kesiminin “yeni normal” şartlarında kendini tekrar yapılandırdığını gözlemliyoruz.
Ülkemizdeki gayrimenkul yatırım eğilimi göz önüne alındığında, belirsizliklerle dolu pandemi sürecinde yatırımcıların risk tercihlerine nazaran varlıklarını dağıtmasına imkân tanıyan gayrimenkul yatırım fonları 2020 yılında da öne çıktığı yorumunu rahatlıkla yapabiliyoruz” dedi.
2020’DE KONUT PAZARI YİNE CANLANDI
Rapora nazaran, Türkiye’de 2020 yılında Aralık prestijiyle toplam 1.499.316 adet konut satışı gerçekleşirken, bunlar ortasında ipotekli konut satışı ölçüsü 573.337 olarak gerçekleşti. Konut bölümü, dingin geçen 2018 ve 2019 yıllarını takiben, pandemi şartlarına ve ekonomik daralmaya karşın beklentilerin üzerinde bir performans ortaya koydu.
Kamu bankalarının kampanyaları ve konut faiz oranlarındaki düşüş son 10 yılın en yüksek yıllık ipotekli konut satış hacmine ulaşılmasını ve son iki yılın satışlarının üzerine çıkılmasını sağladı.
Kamu bankalarının kampanyaları hayata geçmemiş olsaydı yıllık ipotekli satışlar 350-400 bin adet; toplam satışlar ise 1,2 milyon adet düzeyinde kalacaktı. Raporda ayrıyeten, kampanyaların tesiriyle konut stokunda erime kelam konusu olsa da süratle artan inşaat maliyetlerinin yeni proje sayısında azalmaya ve orta vadede konut kıymetlerinde artışa neden olduğu vurgulanıyor.
OFİS KİRACILARI BİNA VE SEMT DEĞİŞTİRMEYE YÖNELDİ
Türkiye Ticari Gayrimenkul Fiyat Endeksi 2020 Aralık sonu prestijiyle 177,19 puan düzeyinde gerçekleşti. Endeks, geçen yılın birebir ayına oranla 35 puan artış gösterirken, aylık 2,53 puan artış gösterdi. 2020 yılına 146,97 puan düzeyinde başlayan endekste, 12 aylık devirde 30,22 puanlık bir artış yaşandı. Pandemi sürecinde, İstanbul’da ofis pazarında, birtakım bölgelerde görülen boşluk oran artışlarının öteki bölgelerdeki dolulukla kısmen dengelendiği görülüyor. Bu durum, kiracıların daha uygun kiralar için bina ve bölge değiştirmeyi tercih ettiğine işaret ediyor.
YENİ OLAĞAN AÇIK HAVA AVM KONSEPTİNİN ÖNÜNÜ AÇABİLİR
AVM Ciro endeksinin enflasyondan arındırılmamış datalarına nazaran, Kasım 2020’de bir evvelki yılın birebir devrine nazaran kesimde yüzde 11 oranında daralma görüldü. Pandemi periyodunda daha da büyüyen e-ticaret hacmi, AVM bölümündeki rekabet, imali devam eden AVM’ler ve alışveriş caddeleri bu alandaki rekabetin yeni belirleyici ögeleri olarak öne çıkıyor. Yeni periyotta AVM’lerin alışverişten çok cümbüş odaklı bir yapıya dönüşmesi, bilhassa yaz periyodunda açık hava AVM’lerin sayısının süratle artması mümkün görünüyor.
E-TİCARET İLE KENT LOJİSTİĞİ ARTTI, TESİS KİRALARI DA YÜKSELDİ
2020 yılı ikinci yarısında, öteki dallara kıyasla pandeminin olumsuz tesirlerinin en az yaşandığı piyasa lojistik pazarı oldu. Endüstriyel tesislerde üretimin yavaşlamasına ve yer yer durmasına rağmen, bu periyotta e-ticaretin artmasıyla bilhassa kent lojistiği tesislerine olan talep arttı. Artan taleple birlikte kiralar TL bazında yükseldi. 2021’de de salgının tesiriyle boşluk oranlarındaki düşüşlerin devam edeceği ve buna paralel olarak metrekare başına TL bazında kiraların yükseleceği öngörülüyor.
OTEL İNŞAAT RUHSATLARI AZALIYOR
Kültür ve Turizm Bakanlığı’ndan elde edilen datalara nazaran 2019 yılının üçüncü çeyreğinde Türkiye’ye gelen toplam yabancı ziyaretçi sayısı yaklaşık olarak 18,4 milyon olurken, 2020 yılının üçüncü çeyreği için bu pahanın 4,4 milyon olduğu gözlemlenebiliyor. Belediyeler tarafından otel ve gibisi binalara verilen yapı ruhsatlarının 2019 yılında bir evvelki yıla nazaran, yüzde 42 azaldığı ve yapı kullanma müsaade evraklarının 2019 yılında bir evvelki yıla nazaran, yüzde 12 azaldığı gözlemlendi. 2020 yılında Eylül prestijiyle verilen yapı ruhsatı 485, yapı müsaade evrakı 388 adettir. Datalar doğrultusunda, salgının olumsuz tesirlerinin en çok yaşandığı dallardan biri olan turizm kesimin geleceği salgın sürecinin şiddetine ve müddetine paralel şekilleneceği varsayım ediliyor.
GAYRİMENKUL YATIRIM FONLARI YÜZDE 20 BÜYÜDÜ
31 Aralık 2020 sonu prestiji ile, SPK tarafından yetkilendirilen 23 portföy idare şirketinden 7’si yalnızca Gayrimenkul Yatırım Fonu kurmak üzere, yeniden 7’si hem Gayrimenkul hem Teşebbüs Sermayesi Yatırım Fonu kurmak üzere yetkilendirildi.
Bu portföy idare şirketlerinin idaresinde bulunan, ihraç periyodu devam eden yahut birinci kere yatırım yapmış olanlar dahil olmak üzere ortalarında Re-Pie Portföy’ün de 8 fonu olmak üzere toplam 47 gayrimenkul yatırım fonu bulunurken, bu fonların toplam büyüklüğü bir evvelki çeyrek periyoda nazaran yüzde 20 artış göstererek 8,5 milyar TL düzeyine ulaştı. Fonların yatırım stratejisi incelendiğinde, fon adedine nazaran öne çıkan stratejiler karma (yüzde38), konut (yüzde 24) ve ofis (yüzde 24) oldu.
NTV
