Otomotiv Distribütörleri Derneği (ODD) Idare Konseyi Lideri Ali Bilaloğlu, Türkiye’de otomotiv kesimi için bakanlıklar üstü bir bakışla tüm paydaşların avantajını gözeten bir makamın olması gerektiğini belirterek, “Benim başımdaki yapı şu; bir devlet makamı yalnızca otomotivden sorumlu olsun” dedi.
Bilaloğlu, zoom üzerinden görüntü konferans metoduyla otomotiv dalına ait sorularını yanıtladı.
ÖTV değişikliği konusuna değinen Bilaloğlu, baremlerin düzelmesini beklediklerini ve bunu daima talep ettiklerini vurgulayarak, en son barem düzenlemesinin üzerinden 1 yıla aşkın bir mühlet geçtiğine dikkati çekti.
Bilaloğlu, Türkiye’deki otomotiv kesiminin hem yerli hem de ithalatçı firmalar açısından avro kuruna bağlı olduğunu aktararak, “İthalat yüzde 100 avro kuruna bağlı. Üretici de kısmen kurlara bağlı. Zira yerlilik oranları yüzde 30 ila 60 ortasında değişiyor aşağı üst. Geri kalan kısmı ithal olduğundan orası da euro kuruna bağlı. Güç de esasen dövize bağlı. Türkiye net güç ithal eden bir ülke. Hal böyleyken, olağan ki fiyat baremlerinde hiçbir halde düzeltme olmadığından fakat döviz kurlarında artış üst taraflı olduğundan, en düşük fiyat bareminde neredeyse eser kalmıyor.” diye konuştu.
İki yıl kadar evvel en düşük fiyat bareminde yaklaşık 25 model bulunduğunu ve düzeltme öncesi bu model sayısının ikiye düştüğünü anlatan Bilaloğlu, “ÖTV yahut bir ülkenin vergi sisteminin yalnızca bir bölüme nazaran yapılması mümkün değil. Ülkenin natürel ki bir bütçe istikrarı, bir genel siyaseti oluyor. Bunları da devlet büyüklerimiz ve bakanlarımız sorumlu bir halde, geçmişte yaptığı üzere artık ve gelecekte yapacaktır.” tabirlerini kullandı.
“ÇAĞDAŞ BİR VERGİ SİSTEMİNE GEÇME VAKTİ GELDİ”
Bilaloğlu, ÖTV çatı yapısının değişmesi gerektiğini vurgulayarak, şunları kaydetti:
“Bizim ÖTV’yle ilgili otomotiv kesimi olarak daha somut tekliflerimiz var. Birincisi, bu ÖTV sisteminin omurgası, çatısı yani yapısı yaklaşık 30-35 yıldır değişmedi ancak kesim çok değişti. Gerek araçların motorları gerekse motor teknolojileri değişti. Artık hibrit, gazlı, elektrikli arabalar var. Bunların hepsini göz önünde bulundurduğumuzda, Türkiye’nin daha çağdaş bir vergi sistemine geçme vakti geldi de geçti bile. Daha evvel bu öneriyi de tekraren yaptık; bir çalıştayla farklı dernek ve bakanlıkların bu ÖTV sistemini artık temelinden, geleceğe ve gelecek modellere ve teknolojilere hitaben bir ÖTV sistemini değiştirmenin vakti geldi.”
ÖTV artışları öncesinde bir adaptasyon mühletinin tanınmasını önerdiklerini de lisana getiren Bilaloğlu, “Artışlar hazırlıksız, yani bugünden yarına açıklandığında çok önemli iki sorun yaşanıyor. Birincisi vatandaş sorun yaşıyor. Yatıyorsunuz, sabah kalktığınızda ÖTV artışı olduğunda, aldığınız aracın fiyatı değişmiş oluyor ve bunu ödemek zorunda kalıyorsunuz. Aşikâr bir müddet, bir adaptasyon mühleti verilse, vatandaş ve müşteri arabayı alıp almama kararını gözden geçirebilir yahut deva arayabilir. Hazırlıklı olabilir. Tıpkı şey kesim için de geçerli.” dedi.
Bilaloğlu, mevcut ÖTV sistemine nazaran, gerek yerli üretici, gerekse ithalatçı şirketlerin öncesinden bir model, ithalat ve üretim programı yaptığından bahsederek, üretim programının yan endüstriye kadar gittiğini ve ÖTV değişikliklerinde toplam pazarın kompozisyonun da bir anda değiştiğini vurguladı.
“TEZAT KARARLAR OLABİLİYOR”
Ali Bilaloğlu, otomotiv bölümünde yeni bir düzenek kurulmasına yönelik tavsiyelerini de paylaştı.
Türkiye otomotiv dalının dünyadaki en iyilerle müsabakası gerektiğini belirten Bilaloğlu, şunları kaydetti:
“Otomotiv dalı ve ekosistemi, çok boyutlu olduğundan farklı farklı bakanlıkları ve alanları kapsıyor. Bu yüzden alışılmış ki bir bakanlıktan alınmış karar bazen tezat durumlar yaratabiliyor başka bakanlıklar için. O yüzden bizim bir teklifimizi de buradan resmi olarak bir defa daha duyurmuş olayım. Tahminen bölüme bir danışman, tahminen bir Cumhurbaşkanı Danışmanı atanabilir. Tek vazifesi otomotiv endüstrisi olacak bu danışmanın yanına 8-10 kişilik de bir kurul kurulursa, kesimin gelişmesini daha koordineli ve şuurlu bir biçimde sağlanabileceğini düşünüyorum. Zira ister istemez şu anki yapıda, olağan ki her bakanlık yalnızca kendi kısmından sorumlu olduğundan, birtakım kararlar öteki bakanlığın yahut bölümünde çıkarına olmayabiliyor. Bakanlıklar üstü bir bakışla tüm paydaşların avantajını gözeten bir makamın olması gerektiğini düşünüyorum.”
Bilaloğlu, kesimde bulunan bütün paydaşların bulunduğu bir yapı kurulmasının yararlı olacağını savunarak, “Benim başımdaki yapı şu; bir devlet makamı yalnızca otomotivden sorumlu olsun. Niçin yalnızca otomotiv? Zira otomotiv dünyada da nüfusu aşikâr bir yükseklikte olan bizim üzere ülkelerde de en değerli dal, en kıymetli sanayi. Türkiye’nin maksadı çok net bir halde şu olması lazım: 10 yıl sonra otomotiv endüstrisinde dünyadaki birinci 3 ülkeye girmek… Bunun için ne yapmamız gerekiyorsa, oturup konuşalım.” değerlendirmelerini yaptı.
Mevzuya tek taraflı bakılmaması gerektiğini vurgulayan Bilaloğlu, dalda elektronik tahliller üzere yeni ve çok farklı alanlar bulunduğunu, Türkiye’nin buralara süratli girebileceğini söyledi.
“ÜRETİM PANDEMİ ÖNCESİNE ULAŞAMADI”
Ali Bilaloğlu, dünyada otomotiv için önerdikleri düzeneğin örneklerinin olduğundan bahsederek, Japonya ve Almanya’da bölümün bu halde geliştiğini söyledi.
Bu ülkelerde bir kişinin kesimden sorumlu olduğunu anlatan Bilaloğlu, “Almanya da hala daha başbakanın ana vazifelerinden biri otomotiv endüstrisi. Senede 4 kez otomotiv endüstrisiyle bir ortaya gelip work-shoplar yapıyorlar. Geçenlerde Sayın Merkel otomotiv endüstrisini topladı ve otomotivin geleceğini konuştu. Bir başbakan olarak kendisi bu konun üzerinde. Geçmişte de böyleydi, zira otomotiv endüstrisi büyük sanayi ülkelerindeki öteki sanayiyi hızlandırabilecek yahut yavaşlatabilecek potansiyele sahip. Bu bir gerçek.” dedi.
Bilaloğlu, yeni tip corona virüs (Covid-19) salgınının kesime tesirlerine ait de değerlendirmelerde bulunarak, şöyle devam etti:
“Ocak ayından beri hala daha otomotiv dalı şimdi tüm üretim kapasitelerini küresel manada kullanma noktasına gelemedi. Zira bir bölge açıyor üretimi, başka bölge kapatıyor. Evvel Çin’de durdu, sonra Avrupa’da… Oradan Güney Amerika’ya sıçradı. Pandemi dünyanın türlü yerlerinde devam ediyor, buralarda üretim hala başlamış değil. Mesela Brezilya’dan size iki tane vida geliyorsa ve bu size gelmiyorsa, onla da siz aksı sıkıyorsanız, otomobilleri bitiremiyorsunuz. Otomobiller duruyor. O yüzden hala daha üretim kapasitesi dünya çapında baktığınızda, pandemi öncesine gelmiş değil. Bu ne vakit olacak? Olağan pandemi bittiğinde olacak. Zira hala pandemi süreçlerinin nasıl etkileyeceğini öngörmek, en azından benim açımdan bir ölçü sıkıntı. Aşı çıktığında ve pandemi bittiğinde, otomotiv endüstrisi yeniden eski organize haline gelecektir diye düşünüyorum”
“DÖVİZDEKİ ARTIŞ FİYATLARA YANSIYACAK”
Ali Bilaloğlu, döviz kurlarındaki artışın araç fiyatlarına yansımasının kaçınılmaz olduğunu belirterek, zira malın maliyetinin büsbütün euro kuruna bağlı bulunduğunu vurguladı.
Fiyatların euro bazında artmadığına, yalnızca vergi artışı kadar değişim yaşandığına dikkati çeken Bilaloğlu, “Euro bazında fiyatlar düşüyor, artmıyor lakin TL bazında artıyor. Zira kurlar artıyor. Yapacak bir şey yok orada.” değerlendirmesinde bulundu.
Bilaloğlu, ikinci eldeki fiyat artışlarında, sıfır araç bulunurluğunun azalmasının ve ikinci ele sağlanan kredi dayanağı üzere farklı birçok faktörün tesirli olduğunu anlattı.
Türkiye otomotiv pazarının yine 1 milyon adetli sayılara dönmesi noktasında görüşlerini de paylaşan Bilaloğlu, bu bağlamda tavsiye ettikleri oluşumun yararlı olacağını söyledi.
Bilaloğlu, “Türkiye’deki yaklaşık 16 milyon otomobilin 3’te 1’i 15 yaş üzeri. Bu Avrupa’daki en yaşlı araç parkı. Türkiye yeniden kısa ve orta vadede 1 milyon civarında pazara rahatlıkla tekrar ulaşabilecek potansiyele sahip bir pazar. Ekonomik manada dünya düzelmeye başlarsa, Türkiye’nin bu sayıya ulaşması için bir pürüz görmüyorum.” diye konuştu.
“HURDA TEŞVİKİ SANAYİ SIYASETI HALİNE GELSİN”
ODD Idare Heyeti Lideri Bilaloğlu, hükümet tarafından dala sunulan hurda teşvikinin emeline ulaştığını söyledi.
Kelam konusu teşvikin araba pazarını canlandırma programı olarak algılandığını, bunun yanlış olduğunu vurgulayan Bilaloğlu, kelamlarını şöyle tamamladı:
“Bu yanlış. Türkiye çevreci bir siyaset çizeceğini her yaptığı kararla gösteriyor. Araba dalına dönersek en net karar elektrikli araba yapıyoruz, içten yanmalı bir motor yapmıyoruz. Yerli arabamızın elektrikli olacağına karar verdik. O vakit dönüp mevcut araç parkını da o form de şekillendirecek bir düzenleme yapmamız gerekiyor. Hurda teşvikini sanayi siyaseti haline getirmemiz gerekiyor. Bölümü canlandırma siyasetinden kurtarıp bir sanayi siyaseti ve etraf siyaseti haline getirmemiz gerekiyor. Vatandaşı uzun vadede eski araçlarını bırakmayı teşvik etmemiz gerekiyor. Bundan 12 sene evvel üretilen bir aracın salgıladığı emisyon bugün üretilen yaklaşık 13 araca bedel. Buradaki faal güvenlik, pasif güvenlik mevzularına hiç girmiyorum bile. Bunlar çok daha berbat o arabalarda, zira konuştuğumuz araçlar 15 yaşında. Bunların hızla trafikten çıkması gerekiyor ki bahsetmiş olduğum çevreci ve güvenlik mevzularında ülkemizi daha refah bir seviyeye taşıyalım.”
NTV
