Tuğba Öztürk/ntv.com.tr
Türkiye’de kurak geçen ayların akabinde yağışlar geldi ve baraj dolulukları artıyor. Fakat İstanbul üzere büyükşehirlerde nüfusa oranla baraj doluluklarının kâfi olmadığı ve acil tedbir alınması gerektiğine dair öne çıkan görüşler var.
Kuraklık tehlikesi geçti mi, geçtiyse nasıl tedbirler almalıyız? Uzmanları ntv.com.tr‘ye kıymetlendirdi.
Boğaziçi Üniversitesi İklim Değişikliği ve Siyasetleri Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Levent Kurnaz‘a nazaran önümüzdeki yaz sonuna kadar bilhassa İstanbul çok kuvvetli yağış almayacak. Şayet suyu idareli kullanmazsak yaz sonuna kadar tekrar bir kuraklık tehlikesi yaşama ihtimalimiz var.
”BİZİ BEKLEYEN TEMEL TEHLİKE GELECEKTE”
Barajlardaki artan su ölçüsünün bizi tedbir alma konusunda yanıltmaması gerektiğinin altını çizen Levent Kurnaz, ”Bizi bekleyen temel tehlike gelecekte” dedi.
Kurnaz, ”Bu topraklarda 100 sene evvel senede kişi başına düşen su ölçüsü 8 bin metreküp civarındaydı. Fakat şu andaki nüfusumuzla bu sayı yaklaşık bin 300 metreküpe düşmüş durumda. Bin metreküpün altı su yoksulu ülke sayılıyor. Hasebiyle iklimde biraz değişiklik olursa ve denetimsiz nüfus artışı yaşanırsa, çok da uzak olmayan bir periyotta Türkiye su yoksulu bir ülke sayılacak” sözünü kullandı.
Kurnaz, iklim değişikliğinin uzun vadede Türkiye’ye tesirini de kıymetlendirdi. ”İklimin kaidelerinin bu türlü devam etmesiyle Türkiye’deki yağışlarda yüzde 20 ila 30 ortasında bir azalma bekleniyor” dedi.
‘EN KÜÇÜK KURAKLIK TEHLİKESİNDE BARAJLAR BİZE YETMEZ’
İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Toprak İlmi ve Ekoloji Ana Bilim Kolu Öğretim Üyesi Prof. Dr. Doğanay Tolunay ise bilhassa İstanbul’un yıllardır su sorunu yaşadığını, lakin bunun bir türlü ciddiye alınmadığını vurguladı.
Tolunay, ”Bugün İstanbul’un yaklaşık 16 milyon olan nüfusu 25 milyona çıkarsa günlük su kullanımı da yüzde 30’a yakın artar. Bu durumda yaşanabilecek en küçük kuraklık tehlikesinde barajlar bize yetemez duruma gelir” dedi.
BARAJLARIN YÜZDE 80’İ GEÇMESİ GEREKİYOR
Tolunay kelamlarına şunları da ekledi:
”İstanbul’daki barajlarındaki durumu sağlıklı değerlendirebilmek için mart ve nisan aylarındaki bahar yağışlarına bakmamız gerekiyor. Yüzde 80’in üzerine çıkması gerekiyor ki, kurak geçen yaz devirlerini rahat atlatalım”
Tolunay, kuraklıkla çaba alınabilecek tedbirleri ve izlenecek yol haritasını da 5 hususta şu biçimde sıraladı:
KIYMETLİ OLAN UZUN VADELİ PLANLAMALAR
Doğanay Tolunay, kuraklık ve su kıtlığıyla ilgili çabanın en kıymetli başlangıç noktasının uzun vadeli planlamalar olduğunu belirtti.
1) BÜYÜKŞEHİR PLANLAMASI
Büyükşehirlere dikkat çeken Tolunay; İstanbul, Ankara, İzmir üzere kentlerin megakentler haline gelmemesi için çalışılmasının epeyce değerli olduğunu söyledi.
Tolunay, ”Nüfusu makul bir yerde toparlarsanız bu nüfusun gereksinimi olan suyu ya da besinleri karşılamak için uzak aralardan besin ve su taşımak zorunda kalırsınız. Yani öteki vilayetlerinin suyu ve besinini tüketirsiniz” dedi.
Husus hakkında örnek veren Tolunay, ”İstanbul suyunu Melen ve Istıranca’dan alıyor. Ancak alınan bu suda Düzce ve Trakya’da yaşayanların hakkı var.” tabirini kullandı.
2) ‘İLK MÜDAHALE ZİRAÎ SULAMAYA’
Dikkat edilmesi gereken yerlerden birinin de ‘tarımdaki sulama’ olduğunu kelamlarına ekleyen Tolunay, ”Türkiye’de tüketilen suyun yüzde 72’si ziraî sulamada kullanılıyor. Birinci müdahale yapmamız gereken yer tarım alanları olmalı. Çağdaş sulama sistemelerine geçmeliyiz” dedi.
3) ESER DESENİ OLUŞTURULMALI
Tolunay, kuraklıkla çabada bölgenin iklim ve toprak şartlarına uygun ziraî eserlerin yetiştirilmesinin gerektiğini söyledi.
4) TOPRAK SÜRECE İDARESİNE TERTİP
Toprak sürece prosedürümüzü de değiştirmek gerekiyor. Örneğin eğimli alanlarda teraslar oluşturarak suyun toprağa girmesini sağlabiliriz. Toprakların organik husus yani humus içeriğini yükseltmemiz gerekiyor. Zira bu ne kadar yükselirse o kadar su toprağın içerisine rahatça girebilir. Böylelikle yüzeysel akışla suyu kaybetmeyiz, depolarız.
Kurak geçen aylarda en çok gündeme gelen mevzulardan bir tanesi de yağmur suyu hasadıydı. Burada kıymetli olan nokta suyu bir noktada biriktirmekten çok, yağmur suyunun toprak içine rahatça girebilrmesini sağlamak.
5) ARAZİ KULLANIM PLANLAMASI
Kuraklıkla uğraşta alınabilecek tedbirlerden bir tanesi de arazi kullanım planlaması. Nerelerin orman, nerelerin mera, tarım arazilsi olarak kalacağını belirlemek gerekiyor ve katiyetle müdahale etmemiz gerekiyor.
NTV
