NATO Savunma Bakanları, görüntü konferans yoluyla düzenlenecek iki günlük toplantıda bir ortaya geliyor. ABD’de Joe Biden’ın Başkanlık vazifesini devralmasının akabinde gerçekleşecek birinci savunma bakanları toplantısında İttifak’ın geleceğine taraf çizmesi öngörülen kıymetli planlar masaya yatırılacak.
ABD ismine NATO toplantısına birinci kere katılacak olan Savunma Bakanı Lloyd Austin’in Donald Trump devrinde İttifak ile alakalarda oluşan çatlakları onarıcı ve ABD’nin “müttefiklerinin yanında olduğu”nu vurgulayıcı bildiriler vermesi bekleniyor.
Austin, toplantı öncesinde Washington Post gazetesinde yayımlanan makalesinde, grup çalışmasına verdikleri kıymeti toplantıda net bir biçimde söz edeceğini belirterek “ABD’nin tekrar öncü rol üstleneceğini bilmelerini istiyorum. Düzgün grup arkadaşları olacağımızı bilmelerini istiyorum. İstişare etmemiz, birlikte karar vermemiz, birlikte hareket etmemiz gerekiyor” tabirlerini kullandı.
İTTİFAK BÜTÇESİNİN ARTIRILMASI GÜNDEMDE
Toplantının birinci gününde NATO’da ıslahat planları masaya yatırılacak. Üye ülkelerin veto hakkını kullanmalarının zorlaştırılması ve NATO’ya üye olmayan AB ülkeleriyle daha yakın işbirliği üzere ıslahat tekliflerine Türkiye’nin karşı çıkması bekleniyor. Üye ülkeler ortasında pürüzlü bir öbür mevzu ise İttifak bütçesinin artırılması.
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg toplantı öncesinde yaptığı açıklamada, bakanlardan caydırıcılık ve savunma aktiviteleri için ödemelerin artırılmasını isteyeceğini belirterek “Birlikte daha fazla harcama yapmamız, birbirimizi savunma taahhüdümüzün tabir bulduğu 5’inci unsura olan bağlılığımızın gücünü gösterecektir” diye konuştu.
Ek kaynağın bilhassa Rusya’ya komşu doğu kanadının güçlendirilmesi, hava polisliği, donanma misyonları ve ortak tatbikatlarda kullanılması planlanıyor.
Stoltenberg’in Çarşamba günü bakanlara sunacağı ıslahat planlarıyla ilgili kararın, bir pürüz çıkmaması durumunda, bu yılın birinci yarısında düzenlenmesi planlanan NATO tepesinde verilebileceği belirtiliyor.
IRAK VE AFGANİSTAN MİSYONLARI
Savunma Bakanları toplantısının ikinci gününde ise İttifak’ın başta Irak olmak üzere Ortadoğu’da daha etkin rol oynaması ve Afganistan misyonunun sonlandırılması konusu gündemde olacak.
Donald Trump idaresi NATO müttefiklerinden bağımsız olarak Taliban ile görüşmelere oturmuş ve askerlerin Nisan ayı sonunda çekilmesini kararlaştırmıştı. Trump, ülkedeki Amerikan askeri sayısını da 2 bin 500’e indirmişti. Afganistan’da NATO’ya bağlı vazife yapan 9 bin 600 asker bulunuyor.
Biden idaresinin 1 Mayıs prestijiyle Afganistan’dan çekilmek ya da ülkede kalarak yeni çatışmaların doğması riskini almak ortasında seçim yapması gerekiyor. ABD Savunma Bakanı Austin’in müttefiklerle istişareler sonrasında üye ülkelerin görüşlerini Washington’a ileteceği kaydedildi. Biden idaresinin, Taliban’ın son periyottaki akınları nedeniyle barış muahedesini ihlal ettiği ve Kabil hükümetiyle masaya oturmaya yanaşmadığı gerekçesiyle mutabakattan çekilme seçeneği bulunuyor.
Çok sayıda NATO üyesi, Afganistan’dan çekilmek için erken olduğu görüşünü lisana getirmiş ve ABD’nin kalması durumunda kendilerinin de askerlerini ülkede tutmak istediklerini beyan etmişti.
NATO Genel Sekreteri Stoltenberg mevzuyla ilgili Pazartesi günü yaptığı açıklamada, “Hiçbir müttefik Afganistan’da gereğinden fazla kalmak istemiyor. Lakin hakikat vakit gelmeden de ayrılmayacağız” demişti.
NATO’nun Irak’taki varlığını Bağdat’ın ötesine yayma ve Ortadoğu’da daha etkin rol oynama planlarının da toplantının ikinci gününde gündeme gelmesi bekleniyor.
NTV
