Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Enfeksiyon Marazları Ana Bilim Kısmı Lideri Prof. Dr. Mehmet Ceyhan, ABD’de rastlanılan ‘beyin yiyen amip’in kişilere sudan bulaştığını belirterek, Türkiye’de de kimi amip tiplerinin görüldüğünü söyledi.
Prof. Dr. Ceyhan, ABD’de bir kişinin ‘naegleria fowleri’ adlı tek hücreli amipin yol açtığı illete yakalanarak, hayatını kaybetmesine ait değerlendirmede bulundu. Birçok çeşidi olan amiplerin 1-9 gün arasında kuluçka mühleti bulunduğunu lisana getiren Ceyhan, suya giren kişilerin burnundaki koku hudutlarından dimağa gittiğine dikkat çekti.
Prof. Dr. Ceyhan, evvel ateş, baş ağrısı, bulantı-kusma, birkaç gün içinde ise menenjite bağlı bulguların ortaya çıktığını, bilinç bulanıklığı, havale nöbetlerinin görüldüğünü söyledi. Ceyhan, daha sonraki süreçte ise bilinç bulanıklığının arttığını kaydederek, bu safhanın akabinde vakaların yüzde 100 ölüm ile sonuçlandığını lisana getirdi.
“YAYGIN OLARAK YAZ AYLARINDA GÖRÜLÜYOR”
Türkiye’de de birtakım amip türlerinin görüldüğünü belirten Prof. Dr. Ceyhan, “Güneydoğu’da görülen, bağırsakları etkileyen, bazen kana da geçip organları da etkileyen amip, bizde çok yaygın, münhasıran yaz aylarında görülüyor. Fakat dünyanın değişik nahiyelerinde farklı amipler de var. Bu amip de daha çok ABD’de görülen, uzun vakittir bilinen ve daha çok sudan kişilere buluşan bir amip. Dimağ dokularını tutuyor, nadir vakalar biçiminde Amerika’da her sene görülüyor” dedi.
“TÜRKİYE’DE DE AMİP VAKASI GÖRÜLDÜ”
Prof. Dr. Ceyhan, Türkiye’de 2017 yılında Eskişehir’de amip vakasının rapor edildiğini kaydederek, “Ayrıca bilhassa veterinerlik fakültelerinin yaptığı çalışmalar var. Birçok ili kapsayan sularda bu etkenlerin araştırıldığı çalışmalarda da rapor edilmiş. Yani Türkiye’de de var; fakat çok sık görülen bir hastalık değil. Olduğu devir umumiyetle dimağ zarları ve dimağ dokusunu tutan; ancak erken tanı konulduğunda tedavi edilebilen bir hastalık. Sulardan bulaşıyor, şimdi kişiden kişiye bulaştığı belirtilmemiş” diye konuştu.
“50 BİNİN ÜZERİNDE MUTASYON TANIM EDİLDİ”
Prof. Dr. Ceyhan, koronavirüsün geçirdiği mutasyonlara da değinerek, “Şu ana kadar 50 binin üzerinde mutasyon tanım edildi. Bu koronavirüsün en beğenilmeyen tarafı. Zira bu formda daima yeni tipler oluşturarak bağışıklıktan kaçıyor. Burada da çok çeşitli, her gün dünyanın değişik taraflarında mutasyonlar yayımlanıyor. En son ABD’de yeni bir mutant tipin kişilerde bulaşmaya başladığı, bunun yepyeni virüse nazaran daha çok bulaşıcı olduğu, o nedenle eski virüsün yanını almasını beklediklerini; ancak ‘daha az öldürücüdür’ demek için biraz daha beklemek gerektiğini yayımladılar” dedi.
“MUTASYON KONUSUNDA ÜMİTLİYİM”
Dünyada koronavirüs mevt orantılarının düşmeye başladığına dikkat çeken Prof. Dr. Ceyhan, şunları kaydetti:
“Bunun birçok nedeni olabilir; mutasyon da onlardan bir tanesi. Örneğin; yaşlıların daha çok korunup gençlerin hasta olması vefat orantısını düşürüyor. Bir oburu test sayısının giderek dünyada artması. Onun dışında artık salgın ile savaş biçiminde de tecrübe kazanıldı. Bunun dışında bir gayrı şey de ‘mutasyon araca faal midir’ diye. Bu çok sıkı halde dünyada takip ediliyor. Bir mutant virüs gelişebilir; lakin kişiden beşere bulaşıcı özelliği düşük olur, öbür virüsün mahallini alamaz. Virüsün tıpkı devirde şu andaki hastalık yapan özgün virüsün konumunu de alması lazım. Noktasını almazsa çok fazla bir manası olmuyor. Bu kişilerde çoğalmaya devam ediyor. Bunun çoğalmasını bitirecek, onun tarafını kendisi alacak, daha iyi davranan bir virüs mutasyonu lazım. Onun gelişmesini de bekliyoruz. Mutasyon konusunda ümitliyim, devranını söylemek mümkün değil. Ancak bu salgının aşıyla ya da toplumsal bağışıklıkla değil mutasyon ile biteceğini düşünüyorum.”
NTV
