TBMM Genel Konseyi’nde zelzeleye karşı alınabilecek önlemlerin araştırılarak sarsıntı idaresinde alınması gereken tedbirlerin belirlenmesi maksadıyla AK Parti, CHP, HDP, MHP ve DÜZGÜN Parti’nin Meclis araştırması önergeleri birlikte görüşüldü.
Ortak önerge üzerinde YETERLİ Parti Kümesi ismine kelam alan Samsun Milletvekili Bedri Yaşar, acılar üzerinden siyaset yapmayacaklarını ve tahlil tekliflerini paylaşmak istediklerini belirterek, şu an yapılması gerekenin, zelzele bölgeleriyle ilgili zelzele master planlarının bir an evvel hazırlanması olduğunu söyledi.
Yıkılması gereken binalar ile toplanma merkezlerinin tespit edilmesi, güçlendirilmesi gereken binaların ivedilikle ele alınması gerektiğini aktaran Yaşar, kentsel dönüşüm projelerinin bir an evvel hayata geçirilmesini istedi.
İmar barışından yararlandırılan binalarla ilgili de sarsıntıya dayanıklılık konusunda tespit çalışmaları yapılması gerektiğini anlatan Yaşar, sarsıntıya dayanıklılık bu binalarda kelam konusu değilse yıkılıp, paraların da iade edilmesi teklifinde bulundu.
Yaşar, ayrıyeten bir fay kanunu çıkarılarak ülkedeki fay sınırlarının tespit edilip imar planlarının buna nazaran hazırlanmasını istedi.
”DEPREMLER YENİ VERGİLER KONULARAK ÖNLENEMİYOR”
GÜZEL Parti Küme Başkanvekili Lütfü Türkkan da sarsıntı vergilerinin durumunu sorarak, şöyle konuştu:
“Depremle birlikte toplum hafızası bu sarsıntı vergilerini de unutmadı. Toplum hala birebir soruyu sormaya devam ediyor. Bu paraların akıbetini bilen de yok. Birçok mevzuda zelzele vergisi ödüyoruz, bu paralarla binaların güçlendirilmesi ve sarsıntı güvenliği sağlanması gerekiyordu. Sarsıntı vergilerini ne yaptınız diye sorduğumuzda okul, yol yaptık diyorlar. Okul, yol yapmak için topladığınız 2 trilyon doları ne yaptınız? Sorduğumuzda, sizin o işlere aklınız ermez diyorlar. Toplanan para 37 milyar dolar. Bu para ile 1 milyon 850 bin mesken yapılabilir, 7 milyon nüfuslu yeni bir kent yapılabiliyor. Zelzeleler, yeni vergiler konularak önlenemiyor. Asıl sıkıntı sarsıntıdan toplanan paraların nereye harcandığı da değil, asıl problem hem hükümet hem millet olarak risk algımızın ne kadar yüksek olduğudur.”
Türkkan, sarsıntının bir güvenlik sorunu olduğuna işaret ederek, vatandaşların da en temel haklarından birinin, ödedikleri vergilerin karşılığında zelzeleye karşı alınacak tedbirleri de içeren güvenlik hizmetlerini talep etmek ve vergi gelirlerinin nereye harcandığını sorgulamak olması gerektiğini lisana getirdi.
“SERTİFİKASIZ ŞAHISLARIN İNŞAATLARDA ÇALIŞMALARININ ÖNÜNE GEÇİLMELİDİR”
MHP İzmir Milletvekili Hasan Kalyoncu da Türk devletinin gücü ve birlik hissiyle İzmir’de zelzelenin izlerinin silineceğine, yaraların kısa müddette sarılacağına inandığını söyledi.
Uzmanların Narlıdere’nin belirli bölgelerinin, Alsancak ve Konak’ın kıyıyla temaslı olan kısımları ile Bayraklı, Karşıyaka, Çiğli ilçelerinin riskli bölgeler olduğunu aktardığını söz eden Kalyoncu, “En çok riskli olarak görülen alanlar Karşıyaka, Çiğli ve Menemen çizgisini kapsayan bölge olduğu açıklanmıştır. İzmir tektonik bir kent olup zelzele üreten faylara sahiptir. Zelzele üretecek olan bu faylar yerleşim yerlerinden geçmektedir. Bilimsel çalışmalara nazaran İzmir’de sarsıntı üretme potansiyeline sahip 13 faal fay çizgisi bulunmaktadır. Bu fayların değerli bir kısmı kentin içerisinden geçmekte ve muhtemel büyük sarsıntılarda yıkıcı tesiri büyük olabileceği tabir edilmektedir” formunda konuştu.
Kalyoncu, bilhassa 1999 yılı öncesi yapılan binaların risk içerdiğini vurgulayarak, bu noktada aktif kamu kontrolünün sağlanamadığını aktardı.
Yapılacak çalışmalarda jeoloji mühendislerinin aktif rol oynaması gerektiğinin altını çizen Kalyoncu, “Afet tehlikelerine karşı Ar-Ge çalışmalarına yük verilmelidir. Tüm vilayet merkezlerinde uzman afet yöneticileri aracılığıyla eğitim ve tatbikat yaptırılması değerlidir. Sertifikasız şahısların inşaatlarda çalışmalarının önüne geçilmelidir. Yapı gereçlerinin ömrü uzatılmalıdır. Mevcut yapılarda riskin belirlenmesi gerekmektedir. Kamu tek bir merkezden bilgilendirilmelidir. Zelzele bölgeleri haritalarının yenilenmesi de kıymetlidir. Riskli binalarda oturmak tercih edilmemeli, ölümcül kurnazlıklara müsaade verilmemelidir. İzmir’de olduğu üzere alüvyon tabanlı alanlarda yapılaşmaya müsaade verilmemelidir” sözlerini kullandı.
HDP İzmir Milletvekili Murat Çepni de Bayraklı ilçesinde şu an bir can pazarının yaşandığını, enkaz alanında çalışma yürüten tüm takımlara şükranlarını sunduğunu söyledi.
Sarsıntı mağduru vatandaşlarla dayanışmanın kıymetine değinen Çepni, şöyle devam etti:
“Bu şartlarda konuşmak çok güç. Zelzele öldürmez, öldüren denetimsizlik, önlemsizliktir. Bu yıkımlara sebep olanlarla tıpkı acıyı yaşamıyor, birebir gözyaşını dökmüyoruz. Türkiye’de nüfusun yüzde 95’i zelzele bölgesinde yaşıyor. Ortada bir sürpriz yok. Bayraklı ilçesi bundan 30 yıl evvel bamya tarlasıydı. İhtarlara karşın bu yapıların inşasına göz yumuldu. İmar affına husus konutlar yine ele alınmalıdır.”
“HAYAT VEREN BİR YERDİ, ARTIK HAYAT ALAN BİR OVA OLDU”
CHP İzmir Milletvekili Kamil Oktay Sındır da bölgedeki yurttaşların muhtaçlıklarının belirlenmesinin herkesin misyonu olduğunu tabir etti.
Bornova bölgesinin daha evvel tarım toprağı olduğunu anlatan Sındır, şunları kaydetti:
“İmar barışı ile insanları berbat ömür şartlarına mahkum ediyorsunuz. Sarsıntı değil, çürük binalar öldürüyor. Kaç zelzeleler yaşadık ancak hala akıllanmadık. Bornova Ovası geçmişte hayat veren bir yerdi, artık hayat alan bir ova oldu. Devletin birçok kurumunun raporları vardır. İktidar tarafından daha evvel 58 sefer reddedilen önergenin bu sefer kabul edilmesini ve kurulacak kurulun çalışmalarının ülkemize, milletimize ve insanlığa her şeyden evvel iyilikler, faydalar getirmesini diliyorum.”
AK Parti Kırklareli Milletvekili Selahattin Minsolmaz ise 1999 zelzelesinden sonra sarsıntı ziyanlarının azaltılması noktasında bir paradigma değişikliğine gidildiğini, önemli kararlar alındığını aktardı.
Minsolmaz, Türkiye’nin zelzele jenerasyonu üzerinde bir ülke olduğunu, yalnızca zelzeleler değil öbür afetlere ait de yaşanan geçmişteki süreçlerin, bu mevzuların yalnızca zelzele değil bir afet idaresi bütünü içerisinde ele alınma gerçeğini de ortaya koyduğunu anlattı.
Türkiye’nin tektoniği, jeolojisi, topografyası ve iklim özelliklerinin, bu afetlerin bundan sonra da olacağı, global ısınma da dikkate alındığında tüm dünya genelinde afetlerin artarak devam edeceği gerçeğini ortaya koyduğunun altını çizen Minsolmaz, şunları tabir etti:
“1999 zelzelesinden sonra sarsıntı ziyanlarının azaltılması konusunda hakikaten ülkemizde bir paradigma değişikliği yaşandığını görmek lazım. Zelzeleden sonra AFAD tarafından Ulusal Sarsıntı Stratejisi ve Aksiyon Planı 2012 yılında yürürlüğe sokulmuştur. Gerek imar mevzuatında gerek başka bağlı mevzuatlarda, değerli düzenlemeler yapılarak önemli kararlar alınmıştır. Yapı kontrol sistemi, riskli alanlarda rezerv yapı alanlarının tespiti ve 1 milyon 350 bin konutun dönüşümü sağlanmıştır. Kentsel dönüşüm seferberliğiyle sarsıntı tehlike ve risklerini belirleyip bunlara karşı gerekli önlemleri alarak yerleşim alanlarımızda nitelikli, yeni yapı stoku oluşturulması maksadıyla kıymetli işler yapılmıştır.
Ülkemizin en değerli sorun alanlarından biri olan sarsıntılara ait hazırlıklı olmak, zelzelelerin oluşturacağı ziyanları başta hayat olmak üzere en aza indirebilmek için Meclisimizce yapılabilecek yeni yasal düzenlemeler, teknik, idari ve hukuksal düzenlemeler mevcuttur. Planlı, inançlı, sürdürülebilir ve zelzeleye hazırlıklı hayat alanlarının oluşturulması için yapılacakların tespiti ve tahlil tekliflerinin belirlenmesi maksadıyla Meclis araştırması açılması ve bu konuda bir kurulun teşekkül edilmesini önemsiyoruz.”
Genel Kurul’da konuşmaların akabinde yapılan oylamada, 5 parti kümesinin ortak önergesiyle sarsıntıda alınması gereken önlemlerle ilgili Meclis Araştırma Kurulu kurulması kabul edildi. Kurul 22 üyeden oluşacak; çalışma müddeti, lider, başkanvekili, sözcü ile katip üyenin seçimi tarihinden itibaren 3 ay olacak ve gerektiğinde Ankara dışında çalışabilecek.
NTV
