Memleketler arası Güç Ajansı’nın (IEA) Memleketler arası Para Fonu (IMF) iş birliğiyle hazırladığı Yerküre Güç Görünümü Sürdürülebilir Kalkınma Kişisel Raporu’nda hükümetlerin Covid-19 buhranını sürdürülebilir bir biçimde atlatabilmeleri için elektrik, ulaşım, binalar, sanayi, yakıtlar ve teknoloji olmak üzere 6 sahada tavsiyeler içeren yol haritası çizildi.
Buna nazaran, yenilenebilir kuvvet yatırımlarının hızlandırılması, hidroelektrik ve nükleer güç santrallerinin çalışmaya devam etmesi ve elektrik şebekelerinin çağdaşlaştırılması elektrik dalında sürdürülebilir kalkınmayı sağlarken, elektrikli araç ve bisikletli ulaşım altyapısı, süratli raylı ve toplu taşıma sistemlerinin devreye girmesi için daha ziyade yatırım yapılabilir.
Sürdürülebilir toparlanmanın en kıymetli kalemlerinden biri olan binalarda ise güç verimliliği tedbirleri süratli bir biçimde alınarak güç tasarrufu sağlanabilir.
Binalarda güç verimliliği yatırımları kısa vadede kendini amorti ederken, kelam konusu tedbirler için yapılacak her bir milyon dolarlık yatırım 10 ila 15 arası istihdam yaratabilir. Sanayide motor ve pompaların verimli hale getirilmesi ve geri dönüşümün hızlandırılması sürdürülebilir toparlanmayı destekleyebilir.
YÜZDE 1,1 EKONOMİK BÜYÜME VE 9 MİLYON İSTİHDAM
Ayrıyeten, mevcut düşük petrol ve gaz fiyatları fosil yakıtlara sağlanan sübvansiyonların kaldırılmasına taban hazırlarken, biyoyakıtlar desteklenerek bu sahada istihdam artırılabilir. Teknoloji inovasyonu kuvvet sistemlerinin geliştirilmesinde kritik bir rol oynamaya devam ederek, hidrojen, bataryalar, küçük ölçekli nükleer reaktörler, karbon yakalama ve depolama teknolojileri global çapta uzun devirli, sürdürülebilir ve güçlü yararlar sağlayabilir.
IEA raporuna nazaran, 2021-2023 periyodunda laf konusu yerlerde yapılabilecek yekun 3 trilyon dolarlık yatırım ve oluşturulacak siyasetlerle yıllık yüzde 1,1 global ekonomik büyüme sağlanabilir. Böylelikle sürdürülebilir kalkınma için 6 ortamda yapılacak yatırımlarla yıllık 9 milyon istihdam oluşturulabilir.
Covid-19 salgını sebebiyle bu yıl global iktisadın yüzde 6 daralması bekleniyor. IEA’nın donelerine nazaran ise 2019’da global kuvvet kesiminde istihdam edilen 40 milyon insandan yaklaşık 6 milyonunun, Covid-19 nedeniyle bu yıl işini kaybetme riski bulunuyor.
EMİSYONLARDA YAPISAL DÜŞÜŞ
Kelam konusu plana nazaran, güç kesimi kaynaklı sera gazı emisyonları 2021-2023 periyodunda 4,5 milyar ton azaltılarak emisyonlarda yapısal bir düşüş sağlanabilir.
Covid-19 salgınıyla uğraş kapsamında alınan önlemler ve karantina pratiklerine bağlı olarak bu yıl karbon emisyonlarının yüzde 8 düşmesi beklenirken, emisyonların tekrar tepe yapmaması için sürdürülebilir bir ekonomik iyileşme sağlanması gerekiyor.
Plan kapsamındaki adımların, tıpkı hengamda hava kirliliğinin azaltılmasına ek sağlaması beklenirken, 420 milyon insan için berrak pişirme tahlillerine ve 270 milyon insan için de elektriğe erişimi sağlanabilir.
Hükümetlerin bu sonuçları elde edebilmesi için şahsi dalla birlikte laf konusu devirde yıllık 1 trilyon dolar yatırım yapması gerekiyor. Bu rakam bugünkü global gayri safi yurtiçi hasılanın yüzde 0,7’sine denk geliyor.
“HÜKÜMETLER İÇİN YEGANE FIRSAT”
IEA Yöneticisi Fatih Birol, rapora ait yaptığı değerlendirmede, hükümetlerin ekonomilerini yine canlandırmaları, yeni bir istihdam dalgası yaratmaları ve nezih güce dönüşümü sağlamaları için “yegane” bir fırsatı olduğunu lisana getirdi.
Raporun hükümetler için bir yol haritası sunduğunu kaydeden Birol, “Politika yapıcılar ekonomik kalkınma paketlerini kısa bir müddette hazırlarken çok değerli kararlar alıyorlar. Bizim sürdürülebilir toparlanma planımız siyaset yapıcılara tavsiyeler sunarken, kuvvet ve iklim sahasındaki zorlukları da göstermeyi amaçlıyor.
Plan, hükümetlerin ne yapması gerektiğini değil neler yapabileceğini göstermeyi hedefliyor” sözlerini kullandı.
NTV