Kültür ve Turizm Bakanlığı, Danimarka’daki Davids Samling Müzesi’nde bulunan Türk kültür varlıklarının iadesi talebini memleketler arası kurumlara taşıyacak. Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü Kaçakçılıkla Çaba Dairesi Başkanlığı öncülüğünde yurt dışındaki özel müzeler ile devlet müzelerinin koleksiyonları, müzayede meskenlerinin katalogları büyük bir titizlikle takip ediliyor, gelen ihbarlar inceleniyor.
YILLARDIR TAKİP EDİLİYOR
İncelemeler sonucu oluşturulan evraklar kapsamında iade süreçleri için harekete geçiliyor. Tespit edilen yapıtların iadesi için Dışişleri, Adalet ve Ticaret Bakanlıkları ile iş birliği halinde, kolluk kuvvetlerinin de takviyesiyle çalışmalar sürdürülüyor. Dünyanın her yerindeki Türk kökenli kültür varlıklarını incelemeye alan Bakanlık, bu kapsamda Danimarka’ya çeşitli yollardan kaçırılan yapıtları de yıllardır takip ediyor.
Danimarka’da özel bir vakfa ilişkin Davids Samling Müzesi’nde (David Koleksiyonu) Diyarbakır Müzesi’ne ilişkin tunç sfenks figürü, Cizre Ulu Cami’nin kapı tokmağı, Seyyid Mahmud Hayrani Türbesi’nden kaçırılan Seyyid Ali’nin sandukası, Hacı Bayram-ı Veli Türbesi’ne ilişkin şamdan, Nuruosmaniye Kütüphanesi’nden kaçırılan el yazması bir Kuran-ı Kerim nüshasına ilişkin yapraklar, Beyşehir Eşrefoğlu Mescidi’ne ilişkin kilim kesimi ile Türkiye kökenli bir cami kandili bulunuyor.
Farklı tarihlerde Davids Samling envanterine dahil edilen yapıtları kapsayan katalogların yayınlanmasının akabinde, kelam konusu yapıtların Türkiye’ye iadesi için birinci teşebbüsler 1990’lı yıllarda başlatıldı.
EVRAKLARLA KANITLANDI
Bakanlık ve Davids Samling yetkilileri ortasında 2001 ve 2013 yıllarında Kopenhag’da görüşmeler gerçekleştirildi. Müze yetkililerine kültür varlıklarının yasa dışı yollarla Türkiye’den çıkarıldığı iletildi ve bunlar evraklarıyla kanıtlandı. Davids Samling Müzesi’nin, yapıtların Türkiye’ye iadesi talebine olumsuz yaklaşımı nedeniyle görüşmelerden sonuç alınamadı.
İADE İÇİN YENİ TEŞEBBÜS
Yapıtların iadesi için yakın vakitte Bakanlık bir kere daha teşebbüste bulundu. Davids Samling Müzesi idaresinin iade talebine olumlu yaklaşması halinde çeşitli iş birliği imkanlarının değerlendirileceği ve tarafların olumlu katkılarının ulusal ve milletlerarası basında altının çizileceği aktarıldı.
Atılan tüm adımlara karşın, müze yetkilileri hırsızlık sonucu yurt dışına kaçırılan Türkiye’ye ilişkin kültür varlıklarını iade etmeye yanaşmadı.
Yapıtların iadesinde yaşanan problemleri UNESCO başta olmak üzere milletlerarası kurumların gündemine taşımaya hazırlanan Bakanlık, Danimarka’daki Türk kültür varlıklarının ilişkin olduğu topraklara dönüşü sürecini hızlandırmayı hedefliyor.
Sefirin Kızı 28. yeni kısım fragmanı
NTV
