Kırgızistan’da 4 Ekim 2020’de yapılan parlamento seçim sonuçlarının iptalini talep etmek için meydanlara inen muhalefet taraftarlarının 5 Ekim’de düzenledikleri şov sırasında cezaevinden çıkarılarak birebir gün başbakanlık koltuğuna oturtulan eski Milliyetçi Cet Yurt Partisi Milletvekili Sadır Caparov, yüzde 79,18 oyla Kırgızistan Cumhuriyeti’nin 6. Cumhurbaşkanı oldu.
Ömrünün 3,5 yılını mahpusta geçiren, bu vakit zarfında annesini, babasını ve oğlunu kaybeden 52 yaşındaki Caparov, özgürlüğüne kavuşturulmasının 97. gününde Kırgızistan Cumhurbaşkanı seçilerek ülkeyi 6 yıl yönetme hakkını elde etti.
Caparov, cumhurbaşkanlığı seçiminin birinci çeşidinde en çok oyu alarak seçilen birinci kişi olarak ülke tarihine geçti.
Caparov’a iktidarı bırakan evvelki Cumhurbaşkanı Sooronbay Ceenbekov, ülke tarihinde birinci defa cumhurbaşkanlığı vazifesini barışçıl ve problemsiz halde devralan bir siyasetçi olarak ülkenin kronikleşmiş problemlerinden uzak durdu.
Ceenbekov, halkın problemleriyle yakından ilgilenmek yerine vaktini kendisini iktidara taşıyan eski aile dostu ve ülkenin 4. Cumhurbaşkanı Almazbek Atambayev ile çaba etmeye harcadı.
Ceenbekov iktidarında, meskenine yönelik iki gün süren polis operasyonu sonucunda gözaltına alınarak cezaevine konulan Atambayev’in çok sayıda cürümden yargılama süreci ise devam ediyor.
İktidarı boyunca Ceenbekov, hiçbir seçim vaadini yerine getiremedi ve bilhassa hükümetinin yeni tip corona virüs (Covid-19) ile uğraşta, başta yargı alanı olmak üzere sıhhat, eğitim ve iktisat alanında oluşan problemlerin gereğince üstesinden gelemedi.
Yaklaşık 3 yıldır “gümrüklerdeki yolsuzluk” argümanlarını gündeminden düşürmeyen lokal medyanın “iktidara çaba et” davetleri üzerine Ceenbekov, “delil gösterin” karşılığını verdi ve böylelikle iktidardaki yolsuzluk sıkıntılarına göz yumması halkla ortasını iyice açtı.
Kırgızistan’da Covid-19, gümrüklerdeki yolsuzluk savları ve derin siyasi ayrışmaların gölgesinde 4 Ekim’de yapılan milletvekili seçimlerinin akabinde ilan edilen seçim sonuçları, halkın sabrını taşıran son damla oldu.
KAOSTAN DOĞAN BAŞKAN
Ülkedeki kronik sıkıntılara neden olduğu düşünülen eski milletvekillerinin tekrar seçildiğini gören muhalif parti taraftarları, 5 Ekim’de başşehir Bişkek’teki Ata-Too Meydanı’nda bir ortaya gelerek sokakların karışmasına neden oldu.
Merkez Seçim Kurulundan seçim sonuçlarının iptalini talep göstericilerin sayısının süratle artması ve protesto şovun denetimden çıkması üzerine göstericilerin bir kısmı, Cumhurbaşkanlığı Yönetiminin de yer aldığı parlamento binasına yürüdü.
Parti yöneticilerinin tüm uğraşlarına karşın durdurulamayan kalabalık, üç cadde ve meydanda 6,5 saat süren taşlı, gaz ve ses bombalı çaba, polisin alanı boşaltması ve parlamento binasının işgal edilmesi ile son buldu.
Göstericilerin bir kısmının talebi üzerine Atambayev’in iktidarı periyodunda “valiyi rehin almak ve şovlar düzenlemek” cürmünden 11 yıl 6 ay mahpusa mahkum edilen Caparov, kaldığı hapishaneden çıkarıldı.
Ala-Too Meydanı’nda “Cumhurbaşkanımız” sloganlarıyla karşılanan Caparov, birebir gün başbakanlık koltuğuna oturtuldu ve parlamentodan Caparov’un Başbakanlığını onaylaması talep edildi.
Başbakanlık binasını 5 gün boyunca ablukada tutan Caparov destekçilerinin talebi üzerine Cumhurbaşkanı Ceenbekov, Meclisin dayanak verdiği Caparov’un hükümet yapısı ve programının onaylanmasını öngören kararnameyi imzaladı.
Başbakan Caparov ve taraftarlarının istifasını talep ettiği Ceenbekov, 15 Ekim 2020’de misyonundan istifa etme kararı aldığını açıklayarak kendisi için her şeyden evvel Kırgızistan’da barış, ülkenin bütünlüğü, halkın birliği ve toplumdaki huzurun kıymetli olduğunu vurguladı.
YOLSUZLUKLA UĞRAŞ VE KALKINMA VAATLERİ
Kırgızistan Vücut Eğitimi ve Spor Enstitüsü ile Kırgızistan-Rusya Slovyan Üniversitesi (KRSÜ) Hukuk Fakültesinde eğitim alan Caparov, siyasete 2005’te milletvekili olarak girdi.
Memleketi Issık Göl bölgesinden iki devir milletvekili seçilen Caparov, siyasette, Issık Göl bölgesinde Kanadalıların işlettiği Kumtor altın madeninin kamulaştırılmasını savunmasıyla tanındı.
Caparov, ülkenin ikinci Devlet Lideri Kurmanbek Bakiyev’in başdanışmanlığını ve onun iktidarında Kırgızistan Yolsuzluğu Tedbire Ajansı Başkanlığı misyonlarını yürüttü.
Cumhurbaşkanı Almazbek Atambayev’in iktidarı periyodunda, “bir protesto gösterisi sırasında valinin rehin alınmasını organize ettiği” suçlamasıyla yaklaşık 3,5 yıl mahpus yatan Caparov, bu sırada annesini, babasını ve oğlunu kaybetti.
Seçim kampanya periyodunda Kumtor altın madeninin kamulaştırılmasından vazgeçen Caparov’un vaatleri ortasında güçlü devlet başkanlığı idare sistemi, yolsuzlukla gayret ve kısa müddette ülkeyi kalkındırma projeleri bulunuyor.
Ayrıyeten hazırlanmakta olan devlet başkanlığı idare sistemini öngören Anayasa taslağının referandumdan geçmesi durumunda Caparov, ülkede devlet organlarından hesap sorabilecek ve kararları “tavsiye” niteliği taşıyacak “Kurultay” isimli bir organın kurulması gerektiğini savunuyor.
NTV
