Türkiye araç kiralama kesiminin çatı kuruluşu olan Tüm Oto Kiralama Kuruluşları Derneği (TOKKDER), bağımsız araştırma şirketi Nielsen iş birliği ile hazırladığı 2020 yılının Ocak-Haziran periyoduna ilişkin “TOKKDER Operasyonel Kiralama Kesim Raporu”nu açıkladı.
Rapora nazaran, Türkiye’de gerçekleşen yeni araba satışları 2019 yılının birebir periyoduna nazaran yaklaşık yüzde 30,2 oranında artarken, operasyonel araç kiralama bölümü 2020 yılının birinci yarısında Türkiye’de satılan yeni arabaların yaklaşık yüzde 7,3’ü olan 14 bin 900 adet yeni aracı filosuna kattı.
Bu periyotta, 2,6 milyar TL yeni araç yatırımı yapan kesimin faal büyüklüğü ise 30 milyar TL oldu. 2019 yılı sonuna nazaran yüzde 8,2 oranında daralan operasyonel kiralama kesiminin, filosundaki araç sayısı da toplamda 255 bin 900 adet olarak gerçekleşti. Dal, 2019 yılını 279 bin adetlik araç parkıyla kapatmıştı.
KOMPAKT SINIFIN ÜSTÜNLÜĞÜ DEVAM ETTİ
TOKKDER raporuna nazaran, yılın birinci yarısında Renault yüzde 26,2’lik hissesi ile Türkiye operasyonel araç kiralama dalının araç parkında en çok tercih edilen marka oldu. Renault’u yüzde 13,6 ile Fiat, yüzde 11,9 ile Volkswagen ve yüzde 10,9 ile Ford markaları takip etti.
Dalın araç parkının yüzde 50,3 üzere değerli bir kısmı kompakt sınıf (C segmenti) araçlardan oluşurken, küçük sınıf (B segmenti) araçlar yüzde 26,7 ve üst orta sınıf (D segmenti) araçlar 13,4 hisse aldı. Tüm dünyada olduğu üzere Türkiye’deki pazar hissesini da her geçen gün artıran SUV araçların operasyonel kiralamadaki hissesi ise yüzde 5,4’e yükseldi. Rapora nazaran ayrıyeten, kesimin araç parkının yüzde 91,3’ünü dizel araçların oluşturması dikkat çekerken, otomatik vitesli araçların hissesi ise yüzde 64,2 olarak gerçekleşti.
MUKAVELELERIN YARISINDAN FAZLASI 30 İLA 42 AY VADELI
Raporda yer alan datalara nazaran, Türkiye’de satılan yeni arabaların kıymetli bir kısmını satın alan operasyonel kiralama dalı 2020 yılında da ülke iktisadına önemli bir vergi girdisi sağladı.
Bu kapsamda, geçtiğimiz sene yaklaşık 3 milyar TL vergi ödeyen operasyonel kiralama dalı, 2020 yılının birinci 6 aylık devrini kapsayan süreçte yaklaşık olarak 1,4 milyar TL vergi ödeyerek ülke iktisadına yaptığı katkıları sürdürdü. TOKKDER raporunda dikkat çeken bir öteki kıymetli öge ise bölümdeki mukavele müddetleri oldu.
Buna nazaran, Türkiye’deki operasyonel kiralamaların yüzde 57,4’ünü 30- 42 ay müddetli kontratlar oluşturdu. İkinci olarak en çok tercih edilen operasyonel kiralama mühleti yüzde 16,4 ile 18-30 ay ortası kontratlar olurken 43 ay ve üzeri mukaveleler yüzde 16,2 oranında tercih edildi.
“SATIN ALMAK YERİNE KİRALAMA YAPMAK AVANTAJINI KORUYOR”
Hususla ilgili değerlendirmelerde bulunan TOKKDER Idare Heyeti Lideri İnan Ekici, “Operasyonel araç kiralama dalı olarak 2020 yılının birinci yarısında 2,6 milyar TL’lik bir yatırım gerçekleştirdik. 2019’un birinci yarısında bu sayı 2 milyar TL idi.
Covid-19 salgını sonrası verimlilik çok daha kıymetli hale geldi. Önümüzdeki periyotta, verimliliğe kıymet veren, öz kaynaklarını yahut kredi limitlerini araç satın almak yerine ana faaliyet alanında kıymetlendirmek isteyen her ölçekten işletmenin araç gereksinimlerini operasyonel kiralama usulünü tercih ederek karşılayacağını düşünüyorum.
Ekonomik olarak güç bir periyottan geçilmesine karşın araç kiralama satın almaya kıyasla her vakit daha avantajlı. Araçları daha uygun maliyetlerle sağlıyor, hasar idaresi, bakım, kış lastiği üzere pek çok ögesi yöneterek maliyet avantajını müşterilerimize yansıtıyoruz” biçiminde konuştu.
“YILI 6 MİLYAR TL’NİN ÜZERİNDE YATIRIMLA KAPATMAYI HEDEFLİYORUZ”
Bölümde pandeminin de tesiriyle yaşanan daralmanın bilhassa ikinci çeyrekte azaldığına dikkat çeken TOKKDER Idare Şurası Lideri İnan Ekici, “Operasyonel kiralama dalı olarak araç parkımız geçtiğimiz yılın birebir devrine nazaran yüzde 13,2 oranında daraldı. Geçen yılın birinci yarısı sonunda 295 bin adet olan parkımız bu yılın birinci yarısında 256 bin adet olarak kaydedildi. 2020 yılının birinci çeyreğinde ise bu sayı 264 bin adetlerdeydi. Fakat yaşanan daralmanın son 3 ayda toparlandığını gözlemleyebiliyoruz. Zira yılın birinci çeyreğinde yüzde 5,1 olan daralma, ikinci çeyreğinde yüzde 3,2 olarak gerçekleşti.
Yılın geri kalanında da istikrarlı bir seyir olacağını öngörüyoruz. Bu doğrultuda, yılsonuna kadar 15-20 bin adet civarında daha yeni araç alımı yapacağımızı kestirim ediyor ve 2020 yılını 6 milyar TL’nin üzerinde yatırımla kapatmayı hedefliyoruz” bilgisini verdi.
“ÖTV BAREMİ MATRAHLARININ GÜNCELLENMESİ GEREKTİĞİNE İNANIYORUZ”
Araç fiyatlarında yaşanan artış ve bölümün ikinci el pazarına sağladığı araçlarla ilgili değerli açıklamalarda da bulunan İnan Ekici kelamlarını şu biçimde sürdürdü:
TOKKDER Idare Şurası Lideri İnan Ekici “2019 yılında araç başına ortalama 125 bin TL yatırım yapmıştık. Yılın birinci altı ayında araç başı yatırım fiyatımız 173 bin TL oldu.
Yabancı paranın TL karşısında paha kazanması karşısında ÖTV baremi matrahlarını sabit tutmak sıfır araç anahtar teslim fiyatlarını daima olarak yükseltiyor.
Örneğin, bir modelin ÖTV matrahı artan kur nedeniyle yükselmiş ve bu araç yüzde 50 ÖTV’ye tabiyken yüzde 60’a çıkmış ve anahtar teslim fiyatında 17 bin TL’lik artış gerçekleşmiş.
Üstelik ülkemizde satılan araçların en az yüzde 50’si bu matrah probleminden etkileniyor. Münasebetiyle iki yıldır güncellenmeyen ÖTV baremi matrahlarının güncellenmesi gerektiğine inanıyoruz. İkinci el pazarı ise sürekli yeni sıfır araç satış fiyatlarından etkileniyor. Sıfır araç fiyatları yükselince doğal olarak ikinci elin bedeli de artıyor.
Formül aslında bu kadar kolay ve açıkçası altında farklı şeyler aramak yanlış. Kesim olarak yılın birinci yarısında aldığımızdan fazlasını satmış durumdayız. Geçen yılın birinci yarısında 47 bin adet ikinci el araç satışı gerçekleştirmiştik. Bu yılın birinci yarısında ise 37 bin adet aracı ikinci el olarak sattık. Bizim ikinci el pazarına sağladığımız araç sayısı yüzde 19,7 daralmış. Bu da pazar sayıları ve pandemi koşulları dikkate alındığında pek olağan.”
NTV
