Kültepe Hafriyat Lideri Prof. Dr. Fikri Kulakoğlu, Kültepe Kaniş/Karum Höyüğü’nde gün yüzüne çıkardıkları tanrıça heykelinin Eski Tunç Çağı’na ilişkin Anadolu’da bulunan en büyük heykel olduğunu söyledi.
Yaklaşık 72 yıldır arkeolojik kazıların yapıldığı Kültepe’deki hafriyatlar, Ankara Üniversitesi Lisan ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Fikri Kulakoğlu başkanlığında sürüyor.
UNESCO Dünya Miras Süreksiz Listesi‘nde yer alan Kültepe’de bu yılki kazılara ait açıklamalarda bulunan Kulakoğlu, 12 ay vadeli hafriyatlar ortasında yer alan Kültepe’de yeni tip koronavirüs nedeniyle az sayıda bireyle çalıştıklarını söz etti.
Her yıl Kültepe’de sürpriz buluntu ya da mimari yapıtla karşılaştıklarını anlatan Kulakoğlu, bu yıl 2018 yılında kazmaya başladıkları ve 35 idol, heykelcik buldukları yerde hafriyatları sürdürdüklerini belirtti.
Bu yılki hafriyatlarda da birebir yerde 20 civarında yeni yapıta ulaştıklarını aktaran Kulakoğlu, “Aslında yalnızca bu çıkarılanlar değil, o odanın içindeki her şey bizim için çok kıymetliydi. Güç bir çalışma ortamıydı zira her yer yanmıştı. Yapıtların büyük kısmı ziyan görmüştü. Şimdiye kadar Anadolu’da Eski Tunç Çağı’na ilişkin en büyük heykeli bulduk. 45 santimetre yüksekliğinde bir yapıtı, heykeli bulmanın sevincini yaşıyoruz. Bu çok özel bir eser” diye konuştu.
“BU ESER YAKLAŞIK 4 BİN 200 YAŞINDA”
Daha evvelki hafriyatlarda da bu figürün benzerlerinin bulunduğunu tabir eden Kulakoğlu, temizlendiğinde figürün daha net anlaşılacağını lisana getirdi.
Muhtemelen heykelin elinde bir nesne tuttuğunu, bunun daha evvelki devirlerde bulunmuş örneklere bakarak bir hayvan olabileceğini aktaran Kulakoğlu, şöyle devam etti:
“Tapınım sırasında muhtemelen rablerine ithaf etmek üzere onların tasvirlerini bir mabedin kutsal odasında sergilerler ya da tapınak bunları yaptırır, bir atölye vardır, burada bu heykelcikler ilahlara sunmak için kullanılır. Yapıtımızın aslında yapısı zayıf, jipsun denilen alçı taşından oluşuyor. Suya ve neme karşı çok hassas. Burada ince paklığını yapıyoruz, müzede sergilenecek. Biz bu yapıtları arkeoloji literatüründe tanrıça olarak yorumluyoruz. Bu eser yaklaşık 4 bin 200 yaşında. 4 bin 200 yıl evvel bu bölgede, Orta Anadolu’da bu çeşit kutsal sayılan şahısların rablik sembolü yoktur. Hitit periyodunda ya da koloni çağında bilhassa bu çeşit figürlerin başında boynuzlu başlık olur. Burada şimdi Anadolulu yerli insanların kendi dünyalarında gördükleri bireyleri temsil etmeye çalıştıklarını, tasvirlerini ürettiklerini görürüz. Bu tasvir edilen kişinin kutsal olması lazım. Kültepe’de bütün bulunan heykeller, heykelcikler, idoller daima bayandır. Şimdiye kadar hiç erkek bulunmadı. Çıplak vaziyettedir, süslü bir tahtı vardır. Gerisinde saç örgüleri vardır.”
“BİZİM İÇİN ÇOK ÖZEL BİR ESER”
Evvelki yıllarda bu heykelin yarısı kadar olanları bulduklarını belirten Kulakoğlu, “Şimdiye kadar bulunanların en büyüğü. 4 bin yıl evvelki periyotta bundan daha büyüğü yok. Kültepe’de de yok, öteki yerde de yok. Bizim için çok özel bir eser. Tekil, ünik eser, öbür bir gibisi yok. Bu bölgeye Kültepe’ye mahsus yeniden dini inançları gösteren en nadide yapıtlardan biri” diye konuştu.
Kulakoğlu, bulunan heykelin temizleneceğini, müzede dururken bozulmasının önüne geçmek için müdafaa uygulanacağını lisana getirdi.
NTV
