İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa-Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Hastanesi Başhekimi ve Deri ve Zührevi Hastalıklar Anabilim Kısmı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Zekayi Kutlubay, her yıl çoklukla yalnızca kış aylarında muhakkak bir artış gösteren uyuz olaylarında, bu yıl farklı olarak önemli bir patlama yaşandığını ve bilhassa tedaviye karşın iyileşmemiş dirençli hastalarla çok sık karşılaştıklarını söyledi. Pandemi nedeniyle konutlarda uzun mühlet bir ortada vakit geçirmek zorunda kalan aile bireyleri ortasındaki bulaşmaların da arttığına dikkat çeken Doç. Dr. Kutlubay, hali hazırdaki ilaçlara direnç gösteren hadiseler nedeniyle devayı klâsik, yapma ilaçlara dönmekte bulduklarını söyledi.
BULAŞMASI İÇİN 15 DAKİKALIK TEMAS KÂFİ
Doç. Dr. Kutlubay, uyuz parazitinin bulaşması için 15 dakika cilt ya da eşya temasının kâfi olduğuna değinerek, karantina nedeniyle aile içi temasların daha da arttığını belirtti.
Kutlubay, “Gerek bizim hastanemize, Cerrahpaşa Hastanesi’ne, gerek öbür hastanelerin dermatoloji polikliniklerine başvuran uyuz hadiselerinde önemli bir artış olduğunu gözlüyoruz. Daha da değerlisi bu yıl farklı olarak, daha evvel teşhis almış tedavi uygulanmış hastalarda tedaviye karşın direnç gelişmiş oluyor ve mevcut ilaçlarla da tedavi edemiyoruz. 8-10 kere doktora gitmiş, hakikat teşhis konmuş fakat piyasadaki ilaçlarla tekraren tedavi görüp kür sağlanamamış ve aile içinde herkese bulaştırmış hadiseler halinde geliyorlar kliniğimize. Hatta bazen, tüm aile birden polikliniklerimize başvuruyor. Bu hastalık deriden ya da eşya temasıyla bulaşıyor. 15 dakika kâfi bulaşması için. Karantinadan ötürü beşerler kapalı alanlarda daha uzun mühletler kalıyorlar. Bütün aile meskende daha fazla vakit geçirdiği için de temas müddeti artıyor. Bu da bulaşmanın aile bireyleri ortasında çok çarçabuk gerçekleşmesine neden oluyor. Bir kişi uyuzu kaptıysa ailedeki öteki fertlerin yakalanması da kaçınılmaz oluyor” dedi.
“KÜKÜRT VE KATRAN İÇERİKLİ KLÂSİK KARIŞIMLAR YAPTIRIYORUZ”
Meskende uyuz tanısı alan bir kişi varsa belirtisi olsun olmasın aile başka bireylerine de tedavi uygulanması gerektiğine işaret eden Doç. Dr. Kutlubay, “Verdiğimiz ilacın banyo sonrası hafif nemli vaziyetteyken çeneden aşağı bütün bedene, ayak tabanı, ayak parmak ortaları da dahil sürülmesi gerekiyor. Evvelce 12 saat bekleme müddeti önerirdik fakat direnç nedeniyle artık 24 saat kalması gerekiyor ilacın. 24 saat sonra hasta tekrar duş alıyor, kullandığı bütün yatak çarşaflarını, giysilerini vs, en az 60 derecelik sıcaklıktaki kaynatarak yıkaması gerekiyor. Bu ortada bütün konut halkı ve temasta bulunan bireyler de tıpkı tedaviyi uygulamak zorunda. Bu Tedavinin 2-3 gün sonra tekrarlanması gerekiyor. Lakin burada sorun şu, bilhassa son devir gelen hadiselerde, tedavide kullandığımız piyasadaki iki farklı uyuz ilacına da direnç kelam konusu. Bize gelen hastalar bu ilaçları tekraren kullanmış olmasına karşın tedavi görememiş oluyorlar. Biz de bu nedenle daha evvel aktifliği kanıtlanmış, kükürt, katran vb içeren birtakım yapma ilaçlara dönüş yaptık. Onunla birlikte ağızdan alınması gereken uyuz ilaçları da var. Lakin onlar şu an Türkiye’de mevcut değil. Birtakım hastalar yurt dışından getirtiyor eczanelerine” biçiminde konuştu.
“COVİD VE UYUZ BELİRTİLERİ KARIŞTIRILABİLİR”
Kimi Covid hadiselerinde, kaşıntı, kızarıklık, döküntü üzere dermatolojik belirtiler olabildiği için bazen uyuz belirtileriyle karıştırılabileceğine de değinen Doç. Dr. Kutlubay, şu ihtarlarda bulundu:
“Covid virütik bir enfeksiyon. Uyuz ise parazitin yol açtığı bir hastalık. Covid’de tüm bedende kaşıntı, kabarıklık, kurdeşen gibisi lezyonlar ya da yaralar oluşabiliyor. Ya da bütün beden kızarıp kabarabiliyor. Birebir formda uyuzda da bilhassa parmak ortalarında küçük küçük su toplayan kabarcıklar ya da S formunda kırık çizgiler, el bileği içi civarında küçük sivilce gibisi kaşıntılı yaralar, koltuk altında yaralar, erkeklerde genital bölge, bayanlarda daha çok göğüs bölgesinde ve etrafında egzama gibisi kabuklu, kepekli yaralar meydana gelebiliyor. Lakin uyuzda ayırt edici bulgu gece kaşıntılarıdır. Hastayı gece uykusundan uyandıracak kadar şiddetli kaşıntılar olur. Covid’de ise gece kaşıntısı olmaz. Gün içine yayılmış mutat kaşıntılar vardır.”
“TEDAVİ EDİLMEDİKÇE PARAZİT ÇOĞALIR VE SALGINA DÖNÜŞEBİLİR”
Tekrar ateşin yanı sıra kaşıntı, döküntü ve kızarıklıkla seyredebilen ve Covid sonrası çocuklarda gelişen Mis-C sendromunda da uyuz ile emsal belirtiler görülebildiğine işaret eden Doç. Dr. Zekayi Kutlubay, kelamlarını şöyle tamamladı: “Çocuklarda Covid sonrası gelişen Mis-C sendromunda daha çok ateş, bedenin belirli bölgelerinde gaye gibisi kırmızımtırak döküntüler meydana gelebiliyor. Genel bir kaşıntı oluyor, uyuzdaki kadar çok şiddetli olmuyor kaşıntılar. Ayrıyeten çocuk ya da bebek uyuzlarında daha çok avuç içi ya da ayak tabanında sivilce gibisi su toplayan kabarcıklar usulünde belirtiler meydana gelebilir. Ayrıyeten yüzde, sivilce gibisi kaşıntılı lezyonlar, yaralar oluşabiliyor. Bu belirtilerle çocuk uyuzlarını Mis-C’den ayırt edebiliriz. Uyuzda, çoklukla aile içinde öteki kaşınan şahıslar de olur ve daha çok onlardan çocuklara ya da bebeklere bulaşır. Bir ailede öbür kaşınan da varsa esasen direkt uyuz teşhisini koyabiliriz. Çocuklarda gece uykusundan uyandıracak kadar şiddetli kaşıntısı olur. Şayet uyuzu tam tedavi edemezsek, tüm bedende yaygın kaşıntılara bağlı yaralar meydana gelebilir ve bu yaralardan da sekonder enfeksiyon dediğimiz bakteriyel enfeksiyon bulaşabilir. Bedende bir enfeksiyon odağı oluşabilir, bu enfeksiyon kana karışabilir ki en korktuğumuz da budur. Ayrıyeten tedavi edilmedikçe parazit çoğalmaya devam eder bulaşmaya devam eder ve salgına dönüşme riski de artar. Bu da büyük bir problem.”
NTV
