Dokuz Eylül Üniversitesi (DEÜ) Sarsıntı Araştırma ve Uygulama Merkezi (DAUM) Müdürü Prof. Dr. Hasan Sözbilir, 2 yıldır yürüttükleri proje kapsamında 1688 yılında meydana gelen 7,0 büyüklüğündeki sarsıntının kaynaklandığı İzmir fayını ortaya çıkardıklarını söyledi.
Prof. Dr. Sözbilir, merkez ile Afyon Kocatepe Üniversitesinden grupların İzmir’den geçen canlı faylarda eski sarsıntı izlerinin tespiti ve sarsıntı üretme potansiyellerine ait araştırma yaptıklarını söyledi.
Sözbilir, proje kapsamında kentte en tehlikeli olarak görülen 5 yarar hendek açtıklarını, tarihî sarsıntı kataloglarını yine taradıklarını, elde ettikleri bilgilere nazaran zelzele şiddet haritaları oluşturduklarını söyledi.
Projenin hedefinin İzmir’deki en değerli 5 fay olan Seferihisar, İzmir, Tuzla, Gülbahçe ve Yağcılar faylarının evvelden hangi zelzelelere kaynaklık ettiğini bulmak olduğunu tabir eden Sözbilir, son elde edilen bilgilere nazaran İzmir fayının, yıkıcı tesirler yapan M.S. 178 ve 7 büyüklüğündeki 1688 sarsıntılarına kaynaklık ettiğini gördüklerini belirtti.
KENTSEL DÖNÜŞÜM İÇİN DEĞERLI BULGULAR
İzmir’deki fayların kıymetli bir kısmının kent merkezlerinden geçtiğini söz eden Sözbilir, İzmir fayı üzerinde Güzelbahçe, Narlıdere, Balçova, Konak, Pınarbaşı ve Işıkkent bölgelerinin heyeti olduğunu bildirdi.
Sözbilir, şu bilgileri verdi:
“İzmir fayı, sistematik fay sınıfına girmiyor ve sarsıntı üretme aralığı sabit değil. Burada değerli olan şey, fay zonu üzerinde kalan bina stokunu ortaya çıkartmak. Kentsel dönüşüm kapsamında bu binaların yenilenmesi gerekiyor. Yapılacak iş hangisinde ağır nüfus barınıyor, okul var mı, hastane var mı, onlarla ilgili çalışma yapmak lazım. Var ise bunların zelzeleye dayanıklılık testi, zelzele bina performans tahlillerini ortaya çıkartmak gerekiyor.”
TOPLAM 17 FAY VAR
İzmir’de vilayet seviyesinde 17 fay olduğunu, kendilerinin 5 fay üzerinde çalıştıklarını ve bu faylar üzerinden İzmir için yeni bir sarsıntı senaryosu oluşturması gerektiğini anlatan Sözbilir, öbür faylar için durumu ise 6 aylık müddette ortaya çıkaracaklarını lisana getirdi.
“Bu çalışma sonunda İzmir fayı için ‘yarın zelzele olacak’ diyemeyiz. Belirli bir vaktimiz var. Burada kıymetli olan, fay zonu üzerinde kalan bina stokunu ortaya çıkartmak.” diyen Sözbilir, fayların 7 büyüklüğünde bir zelzele yaratma olasılıklarına nazaran bir senaryo oluşturulması gerektiğine işaret etti.
HEYELAN UYARISI
İzmir fayının Balçova ve Pınarbaşı segmenti olmak üzere 2 kesim olduğunu söyleyen Sözbilir, Balçova tarafının daha etkin oburunun daha tembel gözüktüğünü de bildirdi.
Çalışma kapsamında Balçova’da açtıkları hendekte sarsıntıların heyelana neden olduğuna ait izler tespit ettiklerine de dikkati çeken Sözbilir, “İzmir fayı sarsıntı üretirse bu bölgelerde heyelan olacağı manasına geliyor. O bölgelerde heyelan riski taşıyan alanların işaretlenmesi ve onlar harekete geçtiğinde yıkılacak binaların ortaya çıkartılması gerekiyor” değerlendirmesinde bulundu.
NTV
