İran Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Şık, eski ABD Lideri Donald Trump’ın nükleer mutabakat ve İran’ın direnişi nedeniyle değil, iç problemler sebebiyle seçimi kaybettiğini söyledi.
İran’da reformistlere yakınlığıyla bilinen günlük İtimad Gazetesine konuşan Şık, nükleer muahede, bölgesel siyasetler ve ABD ile alakalara dair değerlendirmelerde bulundu.
ABD’nin eski lideri Trump’ın İran direnişi ve nükleer mutabakatla ilgili siyasetleri nedeniyle seçimleri kaybettiği istikametindeki görüşlerin gerçek olmadığını savunan Şık, “Trump nükleer muahede ve İran’ın direnişi yüzünden kaybetmedi. Bu istikametteki görüşler gerçek değil. Trump, iç problemler nedeniyle gitti.” tabirlerini kullandı.
İran ile ABD ilgilerinde sonuncu bir çerçevenin çizilmesi gerektiğini lisana getiren Şık, “ABD’ye İsrail ve hegemonya konusunda sizinle iş birliği yapmayacağız demeliyiz lakin petrol ihracatı ve Fars Körfezi’nin güvenliği ile ilgili iş birliği yapılabilir. Bu çerçevede karar aldığımız hususlarda müzakere etmeliyiz tüm sorunlarda değil. Tıpkı formda Afganistan’da demokrasi olması gerektiğine inanıyoruz.” diye konuştu.
Avrupalı ülkelere de hiçbir vakit güvenmediklerini ve sahip olduklarından daha fazla güç izafe etmediklerini aktaran Şık, memleketler arası bağların inanç odaklı yürümediğini söyledi.
İRAN’IN İNSAN HAKLARI SİYASETİNE TENKİT
İran’ın insan haklarıyla ilgili siyasetlerinin dış baskıyla düzelmeyeceğine işaret eden Şık, “İnsan haklarına riayet edilmesini İran ulusal güvenliği için bir mecburilik görüyorum. İran’ın insan hakları noktasındaki birçok siyasetini eleştiriyorum. İran’ın insan hakları konusundaki siyasetinin düzelmesi için içeride çalışmak lazım.” görüşlerini paylaştı.
İran dış siyasetinin yüzde kaçı geride kalan 8 yılda kendi elinde olduğuyla ilgili bir soru üzerine Şık, “Yüzde sıfır. Tüm dışişleri bakanlarının siyaset belirlemede rolü sıfırdır. Tüm ülkelerde böyledir. Nükleer muahedenin imzalanmasında rolüm fazlaydı ama bölge siyasetlerinin belirlenmesinde rolüm sonluydu.” karşılığını verdi.
İran’ın, Rusya, Çin ve Latin Amerika ülkeleriyle olan bağlantılarda fazla rol oynadığını ama bölgesel siyasetlere müdahalesinin hudutlu olduğunu lisana getiren Şık, “İzlenen birtakım siyasetleri hiç tasvip etmedim ve benim başarısız olmama yol açtı ancak dünyaya karşı İran dış siyasetinin temsilcisiyim. O yüzden bazen inanmadığım şeyleri de savunmak zorundayım.” sözlerini kullandı.
“HİZBULLAH’A TALİMAT VERMİYORUZ”
İran’ın Suriye, Yemen, Irak ve Lübnan’daki müttefiklerine mali yardımda bulunup bulunmadığına ait soru üzerine Şık, şu açıklamada bulundu:
“Dış siyaset için daima harcama yapıyorsunuz. İran diğer ülkelerin gelişmesi için dayanakta bulunuyor. Bu yardımların bir kısmı açık ya da zımnî olarak siyasi partilere ve güçlere yapılıyor. Biz kiralık adam tutmak için para vermiyoruz. Diplomasi için kesinlikle harcama yapmalısınız. Zira savaşın maliyeti diplomasinin maliyetinden çok daha fazladır. Diplomasinin bir kesimi da yapılan yardımlardır.”
İran’ın bölgedeki güçlerle bağlantısının vekalet halinde olmadığını ileri süren Şık, “İran, yayılmacılığa karşı çıkan kümelere dayanak verdi ve bu perspektif güçlendi. Biz hudutlarımızı genişletmeye çalışmadık. Biz Hizbullah’a talimat vermiyoruz ve veremeyiz. Suriye hükümetine talimat vermiyoruz. Şayet bu yolla hareket etseydik başarılı olamazdık.” halinde konuştu.
El Esas, DEAŞ ve El-Nusra’yı Suudi Arabistan’ın kurduğunu argüman eden Şık, bakanlığının birinci günlerinde Kasım Süleymani ile birlikte Suudi Arabistan’a bildiri gönderdiklerini lakin ümit verici bir karşılık alamadıklarını aktardı.
İran makamlarını da ikna edip Suudi Arabistan’a gitmesi halinde bu ülkeyle münasebetleri kurmak için bir fırsat yakalayabileceklerini kaydeden Şık, “Suudiler iki ülke ortasında çatışma olmasından yanaydı. New York’ta Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı Suud el-Faysal ile görüşmek için oteline gittim. Eleştirildim ama bunları göze aldım. Sonraki bakan Adil el-Cubeyr ile de tekraren görüştüm.” bilgilerini paylaştı.
ABD’DE GİRESUNLU EMNİYET MÜDÜRÜ
NTV
