Ali Asgar Çabuk-NTV İran
Artan corona virüs olay ve meyyit sayıları nedeniyle İran’da hükumet 21 Kasım Cumartesi gününden itibaren ağır corona virüs kısıtlamaları uygulamaya başlayacak. Hükumetin corona virüs kısıtlamaları paketinde kentler ortası seyahat yasağı, mecburî olmayan iş kümelerinin büsbütün kapatılması ve devlet kurumlarında çalışan kişi sayısının üçte teğe düşürülmesi yer alıyor.
İran’da geçtiğimiz hafta yasakları duyuran Manevî hükumeti, son bir haftadır uygulanacak yeni yasaklar paketinin uzun soluklu olacağı ve taviz verilmeyeceği konusunda halkı uyarıyor. Corona virüs ile Ulusal Uğraş Kurumu, Cumartesi günü uygulanacak yeni kısıtlamaların daha evvelki yasaklar üzere 2 haftalık olmayacağını ve temel kısıtlamaların koronavirüs tablosunda iyileşme sağlanana kadar devam edeceğini açıkladı.
İran’ın 31 eyalet merkezinden 25’in uygulanacak kelam konusu corona virüs kısıtlamaları kapsamında zarurî olmayan tüm iş kümeleri kapatılacak. Kısıtlamaların uygulanacağı 100’ün üzerinde vilayet ve ilçede yalnızca fırınlar, halkın temel besin muhtaçlıklarını karşılayacağı iş yerleri ve sıhhat merkezlerinin açık olacağı belirtildi.
İdari merkezlerde çalışanların yalnızca üçte birisinin iş yerlerine gidebilmesi ve kırmızı eyaletler ortasında seyahat kısıtlaması da hükumetin yasak paketi içerisinde yer alıyor. Kırmızı ve turuncu düzeylerde yer alan 100’ün üzerinde vilayet ve ilçe de kentler ortası seyahate yasak getiren hükumet, bu kentlerde akşam 21:00’dan sabah 04:00’a kadar kent içi sirkülasyona da yasak getirdi.
PEKALA BU KERE BAŞARILI OLABİLECEK Mİ?
İran’da hükumet corona virüs ile çaba kapsamında emsal kısıtlamaları daha öncede uygulamıştı. Kırmızı düzeylerdeki eyaletlere seyahat yasağı İran’da her tatil öncesi gündeme gelir ve kısmen uygulanır. Fakat bir çok eyalette maske zaruriliği, mecburî olmayan iş kümelerinin kapatılması ve seyahat yasağı üzere tedbirler hayata geçirilse de sonuç alınabilmiş değil. Bilakis bir ay evvel 3 bin bandında olan olay sayıları bugün 13 bin düzeylerine çıktı.
İran’ın daha evvel uyguladığı corona virüs kısıtlamalarından istediği sonucu elde edememesinin nedenleri; kâfi cezai sürecin uygulanmaması, gerekli kontrollerin yapılmaması ve halkın ekonomik münasebetlerle kısıtlamalara uymaması gösterilebilir.
Ülkede yaşanan ekonomik kriz nedeniyle hükumet, corona virüs kısıtlamaları ile halk üzerinde baskı kurmak istemiyor. Bu nedenle daha evvelki corona virüs kısıtlamalarında cezai süreçler ya uygulanmıyor ya da ceza ölçüsü düşük tutuluyordu. Kırmızı düzeylerdeki eyaletlerde tüm kafe ve restoranların kapalı olması gerekirken, bir çok eyalet merkezinde kafelerin ve restoranların açık oldukları görülebiliyor. Hükumet açık olan bu işletmeler hakkında rastgele bir kontrol yahut süreçte bulunmazken, halk kendisini koronavirüs kısıtlamaları ile açlık ortasında tercih yapmak zorunda hissediyor.
İran’da 21 Kasım Cumartesi günü uygulanacak yeni corona virüs kısıtlamalarında ise asla taviz verilmeyeceğinin vurgulanması ve cezai süreçlerin yüksek tutulması dikkat çekiyor. Hükumet yasaklar karşısında kontrolleri artıracağını ve kısıtlamalarda asla geri adım atmayacakları ikazında bulunuyor. Öteki yandan halka yardımcı olmak için İran Cumhurbaşkanı Manevî, 4 ay boyunca her aile üyesine 100 tümen (30 Tl) verileceğini ve bankaların kredi alımlarını kolaylaştıracağını duyurdu.
İran’ın corona virüs ile uğraşta başarılı olması bu defa kontrolleri artırması ve cezai süreçleri uygulamada taviz vermemesine bağlı. Bu müddet içerisinde halkın ekonomik durumu ve Manevî hükumetinin halka vereceği ekonomik takviye kısıtlamaların sürekliliğini ve muvaffakiyetini belirleyecektir.
NTV
