İsmi kefal olmasına karşın bir sazangil üyesi olarak dünyada sadece Van Gölü havzasında ömür alanı bulan İnci Kefali, eşsiz bir ömür döngüsünün sonucu olarak akıntının bilakis yaptığı göç ile bilim insanlarının ilgisini çekiyor.
Van Gölü’nün tuzlu sodalı sularında üreme imkanı bulamadığı için akarsulara giden inci kefallerinin aksine göçü şelaleleri aşarak ilerler.
Milliyet gazetesinden Gökhan Karakaş’ın haberine nazaran, Van balığı olarak da bilinen nadide cinsin korunması için sıkı tedbirler geliştirilirken iklim değişikliğinin tesiri de araştırılmaya başlandı. Her geçen gün olumsuz tesirini arttırarak gösteren iklim değişikliğinden kaygı duyan Tarım ve Orman Bakanlığı Elazığ Su Eserleri Araştırma Enstitüsü, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Su Eserleri Fakültesi ve ODTÜ Deniz Bilimleri Enstitüsü harekete geçti. Evliya Çelebi’nin seyahatnamesinde bile yer bulan inci kefalinin iklim değişikliğiyle ilgisini araştırmak üzere Van Gölü’ne YY-SÜF İnci isimli araştırma gemisiyle açılan bilim insanları hidroakustik sistemlerle araştırma yapacak.
MUHAFAZA ALTINA ALINDI
Lokal ismiyle Van Balığı olarak bir devir hamsiye eş kıymet oranda sevilen ve tutulan ancak stoklarındaki azalma nedeniyle muhafaza altına alınan balığın çok avcılığa karşı korunduğunu söyleyen Prof. Dr. Ali Cemal Gücü, “Ancak ülkemize has ve Doğu Anadolu’nun simgesi bu balığı bekleyen diğer tehlike iklim değişikliği” dedi. ODTÜ Deniz Bilimleri Enstitüsü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Gücü, “Aşırı avcılıkla gayret ediliyor. Ancak, sıcaklık artışı balığı olumsuz etkiliyor. Balığın üremek için ırmaklara girdiğini biliyoruz. Hidroakustik sistem ile Van Gölü’nün tabanının tarayarak haritalandıracağız. İnci kefalinin hangi alanları ve derinlikleri tercih ettiklerini hassas olarak belirleyeceğiz. Böylelikle muhafaza yollarını geliştireceğiz” dedi.
“İPUÇLARINA ULAŞACAĞIZ”
Ziraî Araştırmalar ve Siyasetler Genel Müdürlüğü’nce desteklenen projenin yürütücüsü Ferhat Demirol ise, “İnci kefalinin göldeki stok büyüklüğü varsayım edilerek sürdürülebilir idaresi için gerekli bilimsel bilgiler elde edeceğiz. Balığın, ırmaklara yumurta bıraktıktan sonra gölde hangi alanlara ve derinliklere dönerek kışa hazırlandığını bilmemiz çok kıymetli. İklimsel olarak faklı geçen 2020 yazının inci kefalini nasıl etkilediğini bilmemiz bu değerli balığı iklim değişikliğine karşı nasıl koruyabileceğimiz hakkından kıymetli ipuçlarına ulaşmamızı sağlayacak” dedi.
YY Üniversitesi Su Eserleri Fakültesi Öğretim Üyesi Dr. Öğretim Üyesi Ataman Altuğ Atıcı da “İnci kefalinin kış dağılım alanlarını ortaya koyacak çalışmadan elde edilecek bulgular, geçimini Van Gölü’nden sağlayan balıkçılar için de yol gösterici olacak” sözlerini kullandı.
NTV
