Helenistik periyoda kadar uzanan tarihi ile “bölgenin Efes Antik Kenti” olmaya aday, “Nora” olarak da bilinen Mokissos Antik Kenti, yine ayağa kaldırılmayı bekliyor.
Aksaray’ın Helvadere beldesinde Hasan Dağı eteklerine kurulan antik kent, eşsiz doğal hoşluklarının yanı sıra anıtsal Roma mezarları, 4. yüzyıldan 7. yüzyıla kadarki kagir kiliseleriyle ziyaretçilerini tarihin derinliklerine götürüyor.
Kapadokya bölgesinin en büyük antik kentlerinden birisi olan ve günümüze kadar iyi korunan Mokissos, doğal bazalt bloklarıyla inşa edilen konutlar, düzgün kesme taştan anıtsal mezarlar, kiliseler ve sarnıçlardan oluşuyor.
19. yüzyıldaki batılı seyyahların seyahat anıları ve 20. yüzyılın başlarındaki bilim insanlarının araştırma raporları sayesinde tanınmaya başlayan Nora’da, 30 yıl ortadan sonra çalışmalar tekrar başladı.
Araştırma, haritalama ve mimari belgeleme çalışmaları tamamlanan antik kentte, 2021 yılı mayıs ve haziran ayları üzere hafriyat çalışmalarına başlanacak.
Projenin bilimsel danışmanı Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi (NEVÜ) Sanat Tarihi Kısmı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Besim Tolga Uyar, AA muhabirine, Nora’nın tarihinin, Helenistik periyoda kadar uzanabileceğini söyledi.
Bölgede 1990’lı yıllarda bir Alman bilim insanı başkanlığında inceleme yapıldığını hatırlatan Uyar, şu bilgileri verdi:
“Ören yerindeki en eski buluntular olan pagan mezarları, milattan sonra 1. ile 3. yüzyıla tarihleniyor. Sonrasında 5. yüzyıldan itibaren ve bilhassa 6. ve 7. yüzyıllarda bu pagan mezarlarının üzerine çok büyük bir kent inşa ediliyor. Bu kentin kurulması devrin siyasi münasebetleriyle alakalı. Bizden evvelki araştırmacılar burada bin sivil konut tespit etmişler. Bu yapılar kentin o devirdeki nüfusu hakkında bizlere fikir veriyor. Bu yapıların dışında 32 iyi korunmuş kilisemiz var. Kemerli Kilise bunlardan en iyi durumda olanı. Sarnıç yapılarımız var. Bütün bu yapıların birbiriyle ulaşımının sağlandığı sokaklar, geçitler bulunuyor.”
“SİT ALANININ HARİTASINI ÇIKARDIK”
Uyar, hafriyat çalışmalarında birinci başta kentin tarihinin ne kadar eskiye gittiğini araştıracaklarını söz etti.
Kapadokya bölgesi içerisinde yer alan bu kadar değerli bir yerin bugüne kadar atıl durumda kalmasının şaşırtan olduğuna dikkati çeken Uyar, şunları kaydetti:
“Büyük bir alana ve çok etkileyici mimariye sahip. Doğal sit alanı olarak dayanılmaz bir pozisyonda. Nora Antik Kenti İç Anadolu’nun ‘Efes Antik Kenti’ olmaya aday bir yer. Natürel ki ölçek ve mimari olarak kendine has yapısı var. Antik kentimiz, Aksaray’a dair çok kıymetli şeyler söyleyecek. Bu yaz Kültür ve Turizm Bakanlığının müsaadesiyle 1,5 aylık çalışma yaptık. Sit alanının haritasını çıkardık. Vilayet Kültür Müdürlüğü ve Aksaray Müze Müdürlüğü gruplarıyla etraf düzenlemesi çalışmalarını yaptık. Artık buraya gelen ziyaretçilerimiz sit alanının girişinden çıkışına kadar yönlendirme tabelaları ve seyahat yolu sayesinde kentin değerli kısımlarını gezebilecek.
Ihlara Vadisi’ne 11 kilometre uzaklıktayız. Yılda 500 bin kişinin ziyaret ettiği Ihlara Vadisi’ne çok yakın pozisyondayız. Bu manada burayı bir bütün olarak düşünmek gerekiyor. Ihlara’yı ziyaret eden turistlerin yüzde 10-15’i buraya gelse çok büyük katkı sunar.”
NTV