Tuğba Öztürk / ntv.com.tr
İki doz olarak uygulanan corona virüs aşılarına, ek olarak ‘hatırlatıcı’ üçüncü dozun yapılması dünyanın gündemine oturdu. Çeşitli ülkeler bilhassa bu bahiste çalışma yaparken geçtiğimiz günlerde Sıhhat Bakanı Fahrettin Koca da bir duyuru yaptı. Bakan Koca, uygulanması planlanan üçüncü doz aşısının yerli aşı olabileceğini belirtti.
*Moderna’nın ‘ince ayar’ aşısı: Güney Afrika ve Brezilya’da ortaya çıkan corona virüs mutasyonlarına karşı geliştirilen birinci “ince ayarlı” aşının başarılı sonuç verdiği duyuran şirket, çalışma sonucunda ‘ince ayar’ın varyantlara karşı üçüncü doz aşı olarak kullanılabileceğini belirtiyor. Habere git
* BioNTech CEO’su Uğur Şahin, aşının muhafazasının vakitle azaldığını, birinci 6 aylık datalara nazaran aşının 6 ayda tesirinin yüzde 95’den yüzde 91’e düştüğü bilgisini paylaşıp 3. doz aşıya muhtaçlık var yorumunda bulunmuştu. Habere git
* Geçtiğimiz ay ise ‘BioNTech’in corona virüs aşısında 1 dozun kâfi olabileceği’ tartışması gündemde yer tutmuş, buna yönelik açıklamalar yapılmıştı. Fakat birçok uzmana nazaran tek doz BioNTech’in koruyuculuğu yüksek lakin mutlaka kâfi değil.
Pekala ‘hatırlatıcı doz’ aşı tam olarak nedir, üçüncü doz aşıya gereksinimimiz var mı, bu aşı ülkemizde nasıl uygulanır? Uzmanları ntv.com.tr‘nin sorularını yanıtladı.
”AŞILAR HER SENE TEKRARLANABİLİR”
Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. İftihar Köksal‘a nazaran corona virüs aşıların her sene tekrarlanması gerekecek. Öte yandan Köksal, ‘hatırlatıcı’ dozun ne vakit gerektiği istikametinde şimdi kesin bir tarih aralığı olmadığını belirtti.
Virüsün mutasyona uğradığını ve uygulanan aşılarında birbirinden farklı olduğunu söyleyen Köksal, ”İnaktive, MRNA bir de vektör aşılar var. İnaktive aşıların bağışıklık karşılıkları uzun sürmüyor. Bu nedenle de influenza aşısında olduğu üzere her sene tekrarlanması gerekebilir” bilgisini verdi.
TARİHİN KESİN VE NET DESTEĞİ YOK
Hatırlatıcı dozun yapılması için müddet konusunda toplanan dataların bilimsel olarak araştırıldıktan sonra belirlenmesi gerektiği tarafında ikaz yapan Köksal, ”Virüsün şu an mutasyona uğradığını biliyoruz. MRNA aşıları için yapılan açıklamalarda, mutasyona uğramış virüslere karşı da şimdilik tesirli olduğu tabir ediliyor. Bu nedenle bağışıklıkta bir azalma varsa, bir pekiştirme dozu yapılması da önerilen yaklaşımlar ortasında lakin bu söylediklerimizin hiçbirinin kesin, net desteği yok. Hastalanmış ve aşılanmış bireylerden yapılan çıkarımlar bunlar.” dedi.
TÜRKİYE’YE ‘HATIRLATICI’ 3. DOZ YERLİ AŞIYLA
Sıhhat Bakanı Fahrettin Koca geçtiğimiz günlerde, 3’üncü doz hatırlatma aşısının yerli aşıyla yapılacağını söylemesinin akabinde farklı aşının ziyanı olur mu sorusu gündeme geldi.
Bu mevzuya da ait açıklama yapan Köksal, ”Sinovac aşısı inaktive aşı, bizim hazırladığımız aşı da bir inaktive aşı. Bunlar yapılabilir, bunda bir ziyan yok. Fakat MRNA aşısı yapıldıktan sonra hatırlatıcı doz olarak inaktive bir aşı yapılması ne kadar bağışıklık sağlayacak bilmiyoruz. Kesinlikle koruyacaktır, fakat MRNA aşıları farklı bir teknolojiyle üretildiler. Benim teklifim, şayet bir kişi MRNA aşısı olduysa hatırlatma dozunun da MRNA aşısıyla yapılmasının daha aktif olacağı yönünde” kelamlarını kaydetti.
Ankara Üniversitesi Enfeksiyon Hastalıkları Kısmı öğretim üyesi Prof. Dr. İsmail Balık, salgın devam ettiği sürece üçüncü doz aşının yapılması görüşünde olduğunu söz etti.
Balık, ”Hatırlatma dozunun ne vakit yapılacağı aşıdan aşıya değişir. İnaktif aşılarda bu müddet daha kısa olmalı. Örneğin, Sinovac aşısında hatırlatma dozunu 2. dozdan 6 ay sonra yapmamız gerekirken BioNTech aşısında 1 ya da 2 yıl sonra yapmak kâfi olacaktır’’ dedi.
Balık, 3.dozun hatırlatma dozu olarak isimlendirilmesinin daha hakikat olduğunu söyleyerek şu formda durumu özetledi:
”İki doz başlangıçta yapıyorsunuz, 6 ay sonra aşı, kollayıcı tesirini yitirmeye başlıyor. Tekrar güçlendirmek için bizim hatırlatma dozu olarak tabir ettiğimiz aşıyla antikor kıymetleri tekrar yükseltiyoruz”
Balık’a nazaran, salgın tam manasıyla bitmedikçe hatırlatma dozlarının muhakkak aralıklarda devam edecek.
TEK DOZ AŞI TARTIŞMASI
Geçtiğimiz günlerde gündemde yer tutan ‘tek doz aşı kâfi olur mu’ sorusuna, ”Bir doz diye bir şey yok. Bunun zati tam bağışıklık için konuşmaması gerekiyor. Bir tek johnson & johnson aşısı tek doz yapılmaya uygun bir aşı, onu da biz ülkemizde kullanmıyoruz” diyerek açıklama getirdi.
NTV
