UNESCO Dünya Miras Listesi‘nde 2. yılını arkada bırakan Göbeklitepe‘yi, bu unvanı sayesinde, Avrupa’dan Uzak Doğu’ya, Amerika’dan Afrika’ya kadar dünyanın birçok memleketinden binlerce kişi ziyaret ediyor.
Neolitik periyoda ilişkin yerleşim alanı olan, kent merkezine 18 kilometre uzaklıktaki Örencik Mahallesi yakınlarında, İstanbul ve Chicago üniversitelerinden araştırmacılar tarafından 1963’te yüzey çalışmaları sırasında fark edilen ören yanında, en somut bulgular, 1986’da tarlasını süren bir çiftçinin bulduğu heykelle ortaya çıktı.
Kelam konusu taşın kıymetli olduğunu düşünen çiftçi, hassaslık göstererek bu heykeli Şanlıurfa Arkeoloji Müzesi yetkililerine teslim etti.
Birinci olarak ne olduğu pek anlaşılamayan heykel, müzede himaye altına alındı. Sonrasında Hilvan’daki Nevali Çori’de kazı yapmak için kente gelen ve müzede buluntuları gören Alman Prof. Dr. Klaus Schmidt, bu heykellerin çok değerli olduğunu düşünerek detaylı bir çalışma yapmaya başladı.
Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Umumi Müdüriyetinden alınan olurla Alman Arkeoloji Enstitüsü ve Şanlıurfa Müzesi tarafından Prof. Dr. Klaus Schmidt başkanlığında 1995’te kesimde kazı çalışmalarına başlandı. Kazılarda Neolitik periyoda ilişkin, uzunlukları 3 ila 6 metre, tartıları da 40 ila 60 ton olan, yabani hayvan figürlü “T” biçimli dikili taşlar bulundu.
Kazılarda birebir devirde, 8 ila 30 metre çapında dairesel ve dikdörtgen halli kesimlerin yanı sıra “dünyanın en eski tapınak kalıntıları ve yaklaşık 12 bin yıl öncesine ilişkin olduğu” belirtilen 65 santimetre uzunluğundaki insan heykeli üzere, çeşitli tarihi eserler de gün yüzüne çıkarıldı.
“TURİZMDE ALTIN ÇAĞINI YAŞADI”
Her geçen yıl ünü duyulan Göbeklitepe, 2011 yılında UNESCO “Dünya Miras Süreksiz Listesi”ne alındı, 1 Temmuz 2018’de ise Bahreyn’de düzenlenen 42’nci Dünya Miras Komitesi Toplantısı’nda Dünya Mirası Listesi’ne dahil edildi.
İki yıl evvel aldığı bu unvanla dünyadaki bilinirliği artan Göbeklitepe, Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından 2019’un “Göbeklitepe Yılı” olarak ilan edilmesiyle geçen yıl turizmde “altın çağı”nı yaşadı.
Corona virüs salgını nedeniyle bu yıl yaklaşık 3 ay ziyarete saklı olan Göbeklitepe, Kültür ve Turizm Bakanlığının sanal müze pratiği kapsamında salgın sürecinde en fazla ziyaret edilen ören noktası oldu.
Göbeklitepe, 1 Haziran’da başlayan sıradanlaşma süreciyle konuklarını maske, toplumsal aralık ve hijyen kurallarına mütenasip bir halde ağırlamaya devam ediyor.
“GÖBEKLİTEPE VAZGEÇİLMEZ OLDU”
Şanlıurfa Ticaret ve Sanayi Odası Turizm Meslek Komitesi Yöneticisi Kamil Türkmen, salgın nedeniyle dünya umumunda olduğu üzere yerdeki cinslerin da ertelendiğini söyledi.
Göbeklitepe’nin, kentin Balıklıgöl üzere artık vazgeçilmez bir tıp rotası haline dönüştüğünü vurgulayan Türkmen, “Göbeklitepe sayesinde artık bir dünya mirasına konut sahipliği yapıyoruz. Bu miras da UNESCO tarafından 2 yıl evvel tescil edildi. Cumhurbaşkanımız tarafından da geçen yıl Göbeklitepe yılı ilan edildi. Aradan geçen 2 yıllık süreçte tüm gezi plan ve rotalarında Göbeklitepe, bir numaralı destinasyon haline geldi. Sevindirici olan artık hem inanç, hem kültür hem de gastronomi çeşitlerinin tamamında Göbeklitepe, listede bir numarada bölge alıyor. Göbeklitepe, artık Balıklıgöl ve Halfeti ile bir arada yerde görülmesi gereken destinasyon haline geldi” diye konuştu.
“İLGİ HER GEÇEN GÜN ARTACAK”
Şanlıurfa Bölgesel Turist Rehberler Odası Yöneticisi Müslüm Çoban da Türkiye’de kültür turizminin en değerli rotalarının başında Şanlıurfa’nın geldiğini tabir etti.
Geçen yılın “Göbeklitepe yılı” ilan edilmesinin tüm ortam vilayetlerine ek sunduğunu anlatan Çoban, yer vilayetlerinin ortak bir biçimde bu turizm potansiyelinden faydalandığını lisana getirdi.
Tarihi ören konumuna olan ziyaretçi sayısının her geçen gün artmasını beklediklerini belirten Çoban, şunları kaydetti:
“Bölgede 2 milyon ziyaretçiyi yakalayacak potansiyelimiz var. 2019 Göbeklitepe Yılı bitti lakin hem bu yıl hem de önümüzdeki yıllarda Göbeklitepe’ye olan ilgi, her geçen gün daha da artacaktır. 2019 yılında tatil programını bozmak istemeyen ve denk getiremeyenler oldu. Bu tesir ve ilgi binaenaleyh kişilerin ziyaret tasavvurunu bu yıla bırakma durumları laf konusu. Pandemi sürecinin bahara gerçek normalleşmesiyle de daha fazla ziyaretçi ağırlayacağımızı düşünüyoruz.”
NTV