Bursa’da evvelki gün ‘Kayak yapmaya gidiyorum’ diyerek konuttan çıkıp intihar eden Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde misyonlu asistan hekim Mustafa Yalçın’ın (35) bıraktığı notta iş yerinde yaşadığı mobbingden bahsettiği sav edildi. Yalçın’ın mevti sonrası sıhhat çalışanları ‘mobbing cinayettir’ etiketiyle paylaşım yaparak uğradıkları makus muamelenin son bulmasını istedi.
Asistan ve intern tabipler, kıdemli meslektaşlarının mobbingine maruz kaldıklarından yakınırken, hocalar da birinci yıllarda asistanların karşı karşıya kaldığı nöbet yükünün yıpratıcı olduğunu söylüyor.
NTV muhabiri Melike Şahin, mevzuyu 2 bine yakın asistan tabibin misyon yaptığı Cerrahpaşa ve İstanbul Tıp Fakültesi Dekanları ile konuştu.
İstanbul Tıp Fakültesi’nde bin, Cerrahpaşa Tıp Fakültesi’nde 600 asistan hekim var.
İstanbul Tıp Fakültesi Dekanı Tufan Tükek, “Bu komando eğitiminden farklı değil tek farkı uzun müddetli olması 5 yıllık bir komando eğitimi üzere düşünün. Gerçekten 36 saati bulan çalışma müddetleriyle karşı karşı karşıya kalabiliyorlar. Sonraki gün kısa bir dinlenmeyle tekrar 36 saatlik bir nöbete girmek nitekim sıkıntı. Bunun için çelikten sinirlerinizin olması gerekiyor. Uzmanlık eğitiminde usta çırak bağı çok değerli bir eğitim modeli. Hasebiyle şayet ustanızla yahut büyüklerinizle iyi geçinemezseniz bu işi iyi öğrenemiyorsunuz. Hasebiyle çocuklar gerçekten kendilerine hakaret edilse meşakkate da maruz kalsalar mesleksel manada gelişmeleri engellenmesin diye bir mühlet buna da katlanıyorlar. Bu natürel ki olmaması gereken bir şey lakin tek tük biz de duyuyoruz bunu çok sayıda asistan ve klinik var” dedi.
Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Dekanı Sait Gönen ise, “Burda herkesin empati yapması gerekiyor. Bir asistan ayda 15 nöbet tutamaz, 10 nöbet tutamaz. Nöbet eğitimin bir modülü olması lazım lakin insani kaidelerde. Herkes ayda 150 saat çalışırken asistan 300 saat çalışmamalı. Olağan ki hocanın deneyimi bilgi birikimi asistanın eğitiminde son derece kıymetli lakin bunu hiçbirimiz bir silah olarak asistana karşı, stajyer doktora karşı da kullanmamalıyız. Büyük pencereden baktığımızda hepimiz meslektaşız” dedi.
İki dekan da mobbinge uğrayan asistan hekimlerin evvel fakülte idaresine, tahlil bulamazlarsa tıpta uzmanlık konseyine şikayetlerini bildirmesi gerektiğini söylüyor.
“İSTİFAMLA GEZDİM”
Milliyet gazetesine konuşan konuşan Antalya’daki bir devlet hastanesinde asistan tabip olan F.D. (30), maruz kaldığı mobbingi şöyle anlattı: “Cerrahi kısımda asistanlık yapıyorum ve ameliyatlardayım daima. Burada inanılmaz bir hiyerarşi var. Bilhassa uzmanların ağır ruhsal tacizlerine maruz kalıyoruz. Bu tacizler ağır hakaretlere varabiliyor. Bir uzmanla uzun müddettir ıstırap yaşıyorum. Anabilim kısmı liderimize söylememe karşın hiçbir şey yapılmadı. 2-3 hafta evvel artık gözümü kararttım ve mobbing davası açacağımı söyledim. Bunun üzerine duruldu. Hayatına son veren hekimin durumunu o kadar iyi anlıyorum ki, inanın ben de o noktaya geldim. Canıma kast etmeyi düşündüm. Aylarca cebimde istifa dilekçemle gezdim.”
“İLİKLERİMİZE KADAR”
Kayseri’de bir hastanede asistan hekim olan E.Ö. (29) de, “O tabibi çok iyi anlıyorum. Bazen mobbingi iliklerimize kadar hissedebiliyoruz. Bir arkadaşım sadece gördüğü mobbing nedeniyle asistanlığı bıraktı. Hakarete varan telaffuzlarla karşı karşıya kalıyoruz. 36 saat nöbet tutuyoruz, iş yükümüz çok fazla” dedi.
İzmir’de bir devlet hastanesinde çalışan ve “Hastanede yaşadıkları nedeniyle meslekten de yaşamaktan da soğudum” diyen Z.T. (27), şunları söyledi: “Gerek öğrencilikte gerek internlik sürecinde zorbalıklara maruz kaldım. En acısını ise bayan doğum internliği sürecinde yaşadım. Hemcinsim olan bayan asistanlar yerli yersiz münasebetlerle azarladılar. Kargo teslim almak üzere kendi özel işlerini yaptırıyorlar. Asistanlardan biri benim doğum izlememe ve doğum öğrenmeme mani oldu. Şevkim kırıldı, erkenden tükendim. Kıdem mobbingi çok fazla. Bu yüzden uzmanlık imtihanına çalışmıyorum. Zira biliyorum ki gideceğim yerde memnun olmayacağım ve buna dayanacak gücüm yok.”
“BASKI EN ALTTA”
Yıllardır mobbingin sürmesini üniversiteler ve eğitim hastanelerinde kurulmuş olan askeri hiyerarşik sisteme bağlayan Almanya Bonn Rheinische Friedrich-Wilhelms Üniversitesi Yenidoğan ve Çocuk Ağır Bakım Bilim Kolu öğretim üyesi Prof. Dr. Soyhan Bağcı, “Bu tertip herkesin işine geliyor. Zira en üsttekiler kendilerine mümkün olduğu kadar az sorun yansıtılmasını istiyorlar. O yüzden en baştaki bir altındakine, o kendi altındakine bunu diretiyor. En alttakiler herkesin baskısını omuzlarında hissediyor” tabirlerini kullandı.
EN FAZLA MOBBİNG SIHHATTE
Mobbingle Gayret Derneği Genel Lideri İlhan İşman, “Alo 170 sayılarına baktığımızda en fazla mobbingin sıhhatte olduğunuzu görüyoruz. Daha evvel de misal nedenlerden ötürü tabipler kasvet yaşadı. Sıhhat kesimi başlı başına gerilimli bir dal. Her ne kadar okumuş olsanız da mesleğin getirdiği usta çırak bağlantısı var. Mobbingin birinci sebebi makus idare. İkinci sebep ise kurumsal kültürün oluşmaması. Bir de narsist kişilik yapısı. Bilhassa hekimlerde bunu görüyoruz.” “dedi.
“ASKERİ SİSTEM VAR”
Türk Obezite Cerrahisi Vakfı Lideri Prof. Dr. Oktay Banlı, intern olarak vazifeye başlayan kızının meslektaşları tarafından karşı karşıya bırakıldığı ayrımcılıktan yakınmıştı. Prof. Banlı, “Tıp usta çırak bağlantısıyla öğrenilen bir iş. Kalkıp bir ameliyatı, acil müdahaleyi, hasta değerlendirmeyi kitaptan öğrenemezsin. Münasebetiyle sizden daha deneyimli birinden öğrenmek durumundasınız. Birçok pratik bilgiyi onlardan öğrenirsiniz. Lakin bunu berbata kullanmamak gerekir. ‘Her dediğimi yapacaksın, şu kadar nöbet tutacaksın üzere…’ Cerrahide askeri bir nizam var. Hiyerarşik sistemde nöbetler tutuluyor. Münasebetiyle asistanların içerisinde bir hiyerarşi oluşuyor. Değerli olan bunu yapılan işlere yansıtmamak. İşi bu gençlere sevdirmek lazım. Bu türlü giderse vakitle iyi ve kaliteli cerrah yetiştiremeyeceğiz. Mobbing nedeniyle asistanlığı bırakan pırıl pırıl gençlerimiz var” dedi.
NTV