Bugüne kadar çeşitli usullerle vatandaşları dolandıranların son oyunu uydurma tarihi eserler oldu. Elinde düzmece eser bulunan ve yakalananlar, her ne kadar 2863 sayılı Kültür Varlıklarını Muhafaza Yasası’ndan süreç yapılsa da maddede bir karşılığı olmadığından ya özgür bırakılıyorlar ya da dolandırıcılık kabahatinin kolay formu kapsamında TCK’nın 157. maddesince yasal süreç görüyor. Bu husus 1 yıl ile 5 yıl ortasında mahpus cezası öngörüyor olsa da genelde en alt sondan ceza aldıklarından, dolandırıcılar para cezası ile kurtuluyor. Kültür ve Turizm Bakanlığı eski eser dolandırıcılığının önüne geçmek için 2863 sayılı Kültür Varlıklarını Müdafaa Yasası’nda bu tip dolandırıcılığa yönelik yeni bir düzenleme yapmaya hazırlanıyor.
Dolandırıcılar avlarını çoklukla definecilik sitelerinde yer alan meraklılardan seçiyor. Hürriyet gazetesinden Ömer Erbil’in haberine nazaran o dolandırıcılık sistemleri şunlar;
TOPRAK ALTINA GÖMME
Antik periyotlara ilişkin heykel, heykelcik, yağdanlık, lüle üzere yapıtların atölyelerde kalıpları alınarak döküm yoluyla pişmiş toprak ya da metalden düzmece eserler elde ediliyor. Daha sonra bu taklit eserler toprak altına 5-6 ay mühlet ile gömülerek eskitiliyor. Ardından tarihi eser kisvesi altında satılıyor. Alıcı kandırıldığını daha sonra anlasa bile eski eser satın almak hata olduğundan polise gidemiyor.
SURİYE’DEN GELDİ PALAVRASI
Bilhassa Suriye’de yaşanan içsavaş ortamından faydalanan dolandırıcılar hudut kentlerinde ve büyük kentlerde Suriye’den kaçak yollarla geldiğini sav ederek, başta İncil, Tevrat üzere kutsal kitaplar olmak üzere yeniden sikke, mühür, terrakota, damga üzere kolay küçük pişmiş toprak yahut metal geçersiz yapıtları alıcılara pazarlıyor. Piyasa düzmece Suriye kökenli yapıtla dolu.
GEÇERSİZ SİKKE ÜRETİMİ
Antik periyotlara ilişkin bilhassa tarihi ve değer kıymeti yüksek olan, müzelerde az bulunan sikkeleri araştırılarak, döküm ve darp yoluyla bunların taklitleri yapılıyor. Bunlar tarihi eser ismi altında piyasada önemli alıcı buluyor. Bu prosedürde genelde alıcıya evvel yepyeni birkaç değişik sikke gösterilip tavlanıyor ve daha sonra kendisine düzmece sikkeler satılıyor. Müzelerimize bu istikamette çok sayıda uydurma eser getirildi.
HARİTA GÖSTERME
Düzmece define haritaları kullanılarak dolandırıcılar tarafından daha evvelce toprağa gömülen uydurma yapıtlarla mizansen yaratılıyor. Bu yolda evvel eser bulunacak arazi için araştırma yapılıyor. Maddi durumu yetersiz şahıslar evvelce ayarlanıp kendilerine bir ölçü para veriliyor. Akabinde alıcı ve arazi sahibiyle birlikte hafriyat yapılıyor. Bu geçersiz eserler yeni bulunmuş üzere alıcıya satılıyor.
İRTİBAT TELEFON YA DA İNTERNET ÜZERİNDEN
Dolandırıcılık için seçilen şahıslara kazara bildiri atılmış üzere yapılıyor. İleti içeriğinde bir define bulunduğu, definenin çıkarılması yahut satılması konusunda yardım talep ediliyor. Dolandırıcı ağına düşürdüğü bireye bundan büyük hisse vereceğini belirterek evvel kendisinden kaparo istiyor ve sonra o para buhar oluyor. Dolandırıcılar vatandaşlara yapıtların fotoğraflarını göndererek eserler için yüksek ölçüde kaparo da topluyor.
NTV