Gerçek ismi Halit Özdemir Arun olan şair, Ankara’da Mehmet Asaf Beyefendi ile Hamdiye Hanım’ın ikiz çocuğundan biri olarak 11 Haziran 1923’te dünyaya geldi. Çocukluğunu Ankara’da geçiren ve anılarını “Ça” isimli kitabında anlatan usta şair, şimdi 7 yaşındayken babasını kaybetti. Soyadı kanunun çıkmasının akabinde annesi Hamdiye Hanım saf, arı, pak manasına gelen Arun soyadını seçti.
EĞİTİMİNE GALATASARAY LİSESİ’NDE BAŞLADI
Asaf ile ailesi, babasının vefatından sonra İstanbul’a taşındı ve Hamidiye Hanım’ın Acıbadem’deki köşkünde biçki dikiş kursu açmasıyla geçimlerini sağladı. Özdemir Asaf, 1930’da Galatasaray Lisesi’nin ilkokulunda başladığı eğitimine, 1941’de 11. sınıftayken ek imtihanla Kabataş Erkek Lisesi’nde devam etti ve buradan 1942’de mezun oldu.
1946’DA EVLENDİ
İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi 3. sınıfa kadar İktisat Fakültesi ve 1 yıl da Gazetecilik Enstitüsü’nde eğitim gören Asaf, okulda tanıştığı Sabahat Selma Tezakın ile 14 Eylül 1946’da evlendi. Evlilikten sonra yüksek tahsilini tamamlayamadan çalışma hayatına atılan Asaf, 1942’den beri sürdürdüğü sigorta prodüktörlüğü işine devam etti.
Özdemir Asaf, kendi sözleriyle hukuku tercih nedenini ise şöyle anlatır:
“Memleketimin bütün şairlerinde olduğu üzere, birinci 20 yaşım hayatın içine balıklama atlamamı temin gayesi ile okumak peşinde geçti. Ne kadar yükseğe çıkarsam hayatın o kadar derinliklerine nüfuz edecekmişim zannı ile bir yay üzere kuruldum. Sınıf arkadaşlarımla bir arada çıkmış olduğumuz yerlerden bizi bıraktıklarında makinalı tüfek mermileri üzere fırlayıverdik. Bir kümeyle bir arada üniversiteye düştük. Yumuşak tarafına rastlayanlarla suratı kâfi olanlar maksadı delip geçtiler. Bir kısmı budağa rastlamış olacak ki sağa sola sektiler, oracıkta kalıverdiler yahut gerisin geri ettiler. Ben maksadı üzerinde evvelki çeşitli tavsiye, telkin, isteklere nazaran delip geçecek bir yer ararken aralık ve vakit bitti. Siyasal Bilgilerin kabuğunu sıyırıp hukuka saplandım, zannederken, üç yıl sonra kendimi İktisat kısmında bulmuştum. Sonraki yıllar benden öteki kimseyi ilgilendirmez.”
YUVARLAK MASA YAYINLARINI KURDU
Usta şair, 1948’de vatani vazifesini yapmak üzere askere gitti. Vakit ve Tanin gazetelerinde de mütercim olarak çalışan Asaf’ın birinci şiiri, 1939’da Servet-i Fünun-Uyanış mecmuasında yayımlandı.
Büyük Doğu, Varlık, Yenilik, Hedef, Kaynak, Edebiyat Dünyası, Şadırvan, Yeditepe, Seçilmiş Kıssalar, Yenilik, Vatan, Dost, Türkçe ve Türk Lisanı üzere gazete ve mecmualarda de şiirler kaleme alan Asaf, çeviri şiirlere de imza attı.
Özdemir Asaf, 1951’de Cağaloğlu Molla Fenari Sokak’ta Sanat Basımevini, 1955’te ise Yuvarlak Masa Yayınlarını kurdu. Birinci şiir kitabı Dünya Kaçtı Gözüme’yi 1955’te bu yayınevinden okuyucuyla buluşturan Asaf, taşlama ve ironi ögelerini da kullandığı yapıtlarını çoklukla dörtlük ve ikilik formunda kaleme aldı.
Türk edebiyatının kıymetli isimlerinden biri olan Asaf, sonraki yıllarda dize sayılarını azaltarak söz oyunlarına yer verdiği şiirler yazmaya başladı. Yapıtlarında daha çok insan ve toplum alakalarına yönelik bahisleri işleyen Asaf, şiirlerinde ise alay ve taşlama ögelerine yer verdi.
HAYATA ŞİİRİN GÖZÜYLE BAKTI
Sevgi, ayrılık, vefat ve kaçış temalarını da işleyen şair, Batı şiiriyle klâsik Türk şiirinden yararlanarak verdiği bileşim sanatını zenginleştirip geliştirirken, hayata şiirin gözlüğüyle baktı ve kendine has yeni bir ironik şiir lisanı ortaya koydu. Özdemir Asaf, şiirin ve muharririn fonksiyonu konusundaki görüşlerini de “Yuvarlağın Köşeleri” isimli kitabında okuyucunun istifadesine sundu.
TRT’de 1979’da yayımlanan bir röportajında, yazdığı şiirlere ait değerlendirmede bulunan Asaf, ne vakit bir şiir yazmak istese, “acaba daha kısası olabilir mi?” diye düşündüğünü belirterek, şu anısını paylaşmıştı:
“Bir gazeteye, edebiyat sayfasına arkadaşlarımızla bir arada yazıyorduk. 5-10 günde bir de gidip, şiirlerimizin küçük paralarını alıyorduk. Tatlı oluyordu. Bir gün muhasebeye gittiğim vakit, ‘Müdürü göreceksin.’ dediler. Müdüre gittim. 3-4 tane şiirim çıkmış. Biri bir satır, biri iki, biri üç satır falan. ‘Efendim, beni istemişsiniz.’ dedim. ‘Bak oğlum, arkadaşların koca koca şiirler yazıyor. Sen de en iyi, en yüksek parayı alanlardan birisin. Sen de biraz çok yaz da, aldığın parayı hak et.’ dedi. Gençtim, biraz alındım. ‘Öyleyse, bu şiirlerin bedeli gazeteye armağan olsun.’ dedim. Kapıdan çıkıyordum, ‘Evladım üzülme.’ dedi. Bu sefer adam üzülmüştü. Parayı aldım, verdiler lakin ondan sonra o gazeteye şiir yazmadım.”
4 ÇOCUĞU OLDU
Birinci eşi Sabahat Selma Tezakın’dan Seda isminde bir kızı olan Asaf’ın, Türkiye’nin birinci bayan fotoğraf sanatkarı ikinci eşi Yıldız Moran’dan ise Gün, Olgun ve Aktif isminde üç oğlu dünyaya geldi. Asaf, Türk Edebiyatçılar Birliği temsilcisi olarak 1959’da Belçika Milletlerarası Şiir Bienali’ne, 1966’da Makedonya Müellifler Birliği’nin davetlisi olarak Yugoslavya’da Şiir Kongresi’ne katıldı.
Yuvarlak Masa Yayınlarını ve matbaasını 1970’de kapatan ve rahatsızlığı nedeniyle 1979’da Vakıf Gureba Hastanesi’nde tedavi görmeye başlayan şaire, 1980 yılının aralık ayında akciğer kanseri teşhisi konuldu.
58 YAŞINDA HAYATINI KAYBETTİ
İstanbul’daki meskeninde 28 Ocak 1981’de 58 yaşındayken hayatını kaybeden Asaf’ın cenazesi Aşiyan Mezarlığı’na defnedildi.
Seni bir hayat uzunluğu bitirmek değil de/Sana daima, daima yine başlamak isterim, Sana gitme demeyeceğim/Ama gitme, Lavinia, Yaşamak değil/Beni bu telaş öldürecek ve Yalnızlık paylaşılmaz/Paylaşılsa yalnızlık olmaz üzere unutulmaz dizeler kaleme alan ve etrafında nazik ve duygusal biri olarak tanınan usta şairin, birtakım yapıtları vefatından sonra yayınlandı.
YAPITLARI
Şiirler: Dünya Kaçtı Gözüme (1955), Sen Sen Sen (1956), Bir Kapı Önünde (1957), Yumuşaklıklar Değil (1962), Nasılsın (1970), Çiçekleri Yemeyin (1975), Ben Değildim (1978), Bugün ve Bugün (1984), Benden Sonra Memnunluk, Çiçek Senfonisi (2008), Sen Bana Bakma, Ben Senin Baktığın Tarafta Olurum (2012), Yalnızlığa Övgü
Özdeyişler: Yuvarlağın Köşeleri (1961), Yuvarlağın Köşeleri-2 (1988) , Hikaye: Dün Yağmur Yağacak (1987), Deneme: Özdemir Asafça (1988)
Filler kar yağışının tadını çıkardı
NTV
