Stockholm Barış Araştırmaları Enstitüsü (SIPRI) tarafından açıklanan yıllık rapora nazaran global silah satışları 2019’da yüzde 8,5 oranında artış gösterdi.
SIPRI dünyanın önde gelen 25 silah üretecisi şirketin bilgilerini mercek altına aldı.
Buna nazaran kelam konusu 25 şirketin toplam cirosu 361 milyar dolar (yaklaşık 300 milyar euro) olarak belirlendi.
Pazartesi günü Stockholm’de açıklanan raporda, dünya genelinde en fazla silah satışını 12 şirket ile ABD’nin gerçekleştirdiğine işaret edildi. Buna nazaran 2019 yılında dünya genelinde satılan toplam silahların yüzde 61’i ABD’de üretildi. Yalnızca Lockheed Martin, Boeing, Northrop Grumman, Raytheon ve General Dynamics fabrikalarında üretilen silahların toplam satış bedeli 166 milyar dolar (136 milyar euro) oldu.
Listenin ikinci sırasında yer alan Çin ise dünya genelindeki silah satışlarının yüzde 16’sını gerçekleştirdi. SIPRI’nin mercek altına aldığı dört Çinli silah üreticisinin yıllık cirosunu yüzde 4,8 oranında arttırdığı belirtildi.
SIPRI araştırma vazifelisi Nan Tian, Çin’de gerçekleşen silah satışlarının yüklü olarak iç piyasaya yönelik olduğunu belirterek ülkede ordunun modernizasyon süreci nedeniyle silah satışlarında artış olduğunu kaydetti.
SIPRI’nin hazırladığı listenin üçüncü sırasında ise Rusya bulunuyor. Rusya’nın global silah piyasasındaki pazar hissesi ise yüzde 3,9 olarak belirlendi. Raporda, Ukrayna ile yaşanan askeri tansiyon ve Kırım’ın ilhakı nedeniyle uygulanan ambargoların Rusya‘nın silah satışlarını gerilettiğine işaret edildi. Listede yer verilen iki Rus silah üreticisinin bir yılda toplam 634 milyon dolar (yaklaşık 522 milyon euro) gelir kaybına uğradığı tabir edildi. Bir evvelki yıl listede yer alan üçüncü Rus silah fabrikasının ise 2019’da en fazla silah satışı yapan 25 şirket ortasında yer alamadığına işaret edildi.
SIPRI Silahlanma ve Savunma Harcamaları Araştırma Programları Yöneticisi Lucie Béraud-Sudreau, Rusya’nın global silahlanmada “güçlü bir oyuncu” olduğunu ve “güçlü bir savunma sanayisine” sahip bulunduğunu belirterek ülkedeki askeri modernizasyonun ekonomik nedenlerle yavaşladığını söyledi.
GREANPEACE’DEN REAKSİYON VE İHTAR
Savunma harcamalarındaki artışı eleştiren etraf örgütü Greenpeace ise “radikal bir fikir değişimi” davetinde bulundu. Örgütün silahsızlanma uzmanı Alexander Lurz Alman basın ajansı DPA’ya yaptığı açıklamada, pandemi nedeniyle global seviyede yaşanan sorunlara işaret ederek, bu devirde silah satışlarındaki artışı, “Nadiren açıkça gözler önüne serilen bir yanılgılı gelişme” olarak tanımladı. Uzman, maddi kaynakların pandemi nedeniyle mağdur duruma düşenlerin yerine silah satıcılarına aktarıldığını söz etti.
SIPRI’nin hazırladığı listede yer alan 6 Batı Avrupalı silah üreticisinin ise silah piyasasındaki yerinin yüzde 18 olarak saptandığı belirtildi. Bu şirketler İngiltere, İtalya ve Fransa’da bulunuyor. Almanya’dan silah üreticileri ise 25 şirketin sıralandığı listede tek başına yer almadı. Alman iştirakli Airbus listede bulunuyor. Buna rağmen Almanya’nın en büyük silah fabrikası Rheinmetall 2019’da cirosunu 3,9 milyar dolar (yaklaşık 3,2 milyar euro) artırdı.
Suudi Arabistan ise listede birinci sefer yar aldı. Kelam konusu Suudi şirketin pazar hissesinin yüzde 1,3 olduğu kaydedildi.
SIPRI uzmanı Béraud-Sudreau milletlerarası siyasette yaşanan gerginliklerin savunma harcamalarındaki artışı körüklediğine vurgu yaparak, bu durumun bilhassa Rusya’nın 2014’de Kırım yarımadasını ilhakından sonraki süreçte hissedilir formda gözlemlendiğini vurguladı. Uzman ayrıyeten Donald Trump’ın 2016 yılında ABD Lideri seçilmesinden sonraki süreçte de silah satışlarında artış kaydedildiğini söyledi.
NTV
