Bahar aylarının gelmesi ile birlikte ormanlık alanlarda ve tabiatta mantarlar kendilerini göstermeye başladı. Ülkemizin çeşitli bölgelerde doğal alanlarda yetişen mantarları toplayan vatandaşlar, hangisinin zehirli hangisinin zehirsiz olduğunu ise tam olarak bilmiyor. Çoklukla kültür, kanlıca ve kuzu göbeği mantarlarının zehirsiz olduğunu bilen vatandaşlar, tabiat da sıklıkla bulunan ve biçimi ve rengi daima değişiklik gösteren köy göçüren mantarını da toplayarak tüketebiliyor. Köy göçüren mantarında ki zehrin tıbbi olarak çok önemli boyutları olduğunu ve Dünya’da en çok mevte neden olan mantar olduğunu belirten Düzce Üniversitesi Farmakoloji Ana Bilim Kısmı Lideri Prof. Dr. Ertuğrul Kaya, vatandaşlara ihtarlarda bulundu.
“ZEHİRLİ MANTARLARIN TIBBİ OLARAK ÇOK ÖNEMLİ SONUÇLARI VAR”
Tabiatta bulunarak tüketilmek istenen bir çok mantarın zehirli olabileceğini belirten Prof. Dr. Ertuğrul Kaya, “Mantarların çok renkli bir dünyası vardır. Çok farklı biçimlerde farklı renklerde değişik değişik mantarlar tabiatta bulunuyor. Bilhassa baharında gelmesi ile birlikte mantarlar kendilerini göstermeye başladı. Dünyada yaygın bir biçimde üretilip satılabilen birtakım mantar tipleri var. Lakin üretilmeyen ve tabiattan yalnızca toplanıp tüketilen birtakım mantarlar var. Tabiattan tüketilen mantarlar içerisinde zehirli olanlarda var ki bunlar tıbbi olarak çok önemli olabiliyor. Bilhassa öldüren zehirlenmeler var. Öldürmeyen zehirlenme yapan mantarlarda var. Bunların tanınması için bir çok formül öneriliyor ve bunların hiç biri geçerli değil. Yalnızca tipe özeldir zehirlenme yapan mantarlar ve o tipi çok iyi tanımak lazımdır” dedi.
“İNSANLARIN MEVTTEN KURTULMALARI PEK MÜMKÜN DEĞİL”
Dünya’da ve Türkiye’de en çok mevtin köy göçüren mantarı olarak bilinen Amanita phalloides isimli mantar olduğunu ve tabiatta çok sıklıkla karşılaşıldığını belirten Prof. Dr. Kaya, “Maalesef bilhassa ülkemizde ve dünyada en çok vefata neden olan mantar köy göçüren mantarıdır. Ve bunu tanımak bazen zordur. Ben o alanda çalışan biriyim aslında ve ben dahi binlerce mantar topladım ve dokundum. Tanımakta bazen zahmet çekiyorum. Yağmur yağdığı vakit rengi değişiyor. Güneş gördüğü vakit formu değişiyor. Diğer mantarların yanında çıkabiliyor. Farklı ortamlarda yetişebiliyor ve bunun birde albino versiyonu var ki bunlara denk geldiğinde insanların vefattan kurtulmaları pek mümkün değil. Bu nedenle tabiattan mantar toplamak sahiden profesyonellik gerektiriyor. Genelde dünyada uygulanan beşerler kendi çok iyi bildikleri çok iyi bildikleri mantar dışında mantar tüketmemeliler” diye konuştu.
“DÜNYA’DA EN ÇOK İNSAN ÖLDÜREN DOĞAL BİR MANTARDIR”
Tabiattan mantar toplayanlara ikazlarda bulunan Kaya, “Maalesef mantar alıcıları mantar meraklıları tabiatta aradıkları mantarı bulamayınca öbür mantarlar bulduklarında bazen o mantarlara da kayabiliyorlar. Aslında mantarların bir birden fazla zehirsiz. Devir dönem zehirsiz mantarlara denk gelen beşerler bu mantarları tanıyıp bu mantarların zehirsiz olduğunu algıladıkça her tıp mantarın zehirsiz olabileceğine dair bir algı geliştiriyorlar ve bir gün zehirlisine denk geldiklerinde ki bunların içerisinde Amanita phalloides isimli bir mantar bulunmaktadır. Bunlar küçük versiyonları bu yeni çıkan formu. Kahverengimsi yeşilimsi bir renk daha da büyüyüp büyük bir şapka halini alabiliyor. Bu mantar Dünya’da en çok insan öldüren doğal bir mantardır. Çok fazla yetişir. Sonbaharda daha çok yetişir. Bunun üzere mevte neden olan öbür mantarlarda vardır. Öldürmese de zehirlemeye sebep olan organ kayıplarına neden olan öteki mantarlarda vardır. Bunlardan kurtulmak çok zordur. Bunları ayırt etmek zordur. Bu nedenle bireyler çok evvelden beri bildikleri ve tükettikleri mantarlar varsa fakat onları tüketmeliler ve bilmedikleri hiçbir mantarın tüketimine girmemeliler. Bilhassa köy göçüren ismi verilen Amanita phalloides ve mevte neden olan bu mantar bilhassa çok fazla yetişiyor. Çok fazla yetiştiği vakitlerde beşerler bunu kesinlikle toplayabiliyorlar. Bunu bilmeyenler bu nedenle daima söylenen şey mümkünse tabiattan mantar toplamamak aslında” formunda konuştu.
“SADECE ÇOK ÂLÂ BİLDİĞİNİZ MANTARLARI TÜKETİN”
Vatandaşların mantar toplama huylarının olduğunu ve zehirli olup olmadıklarını bilmediklerini belirten Prof. Dr. Ertuğrul Kaya, vatandaşların katiyetle çok iyi bildikleri mantarları tüketmeleri gerektiğini vurguladı. Kaya, “Çok iyi biliyorsa o tipi yalnızca çok iyi bildiği tipi toplaması gerekiyor. Çok iyi bilinen cinsler bilhassa ülkemizde tüketilen dünyada da tüketilen çok iyi bilinen aşikâr sayıda mantar cinsleri var. Oda 15-20’yi çok geçmiyor. Bu çeşitlerin tüketiminde çok bir şey yok ancak karıştırılmaması gerekiyor buna çok dikkat edilmesi gerekiyor” tabirlerini kullandı.
NTV
