Burdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi (MAKÜ) Fen Edebiyat Fakültesi Antropoloji Kısmı Dr. Öğretim Üyesi Ahmet İhsan Aytek başkanlığında, Ege, Pamukkale ve Hitit üniversitelerinden paleoantropolog, paleontolog ve jeologlardan oluşan takım, Denizli‘de Kültür ve Turizm Bakanlığı koordinesinde yüzey araştırması yaptı.
Bölgede gerçekleştirilen araştırmalarda 1,2 milyon ila 9 milyon yıl evvel yaşadıkları kestirim edilen 8 farklı fosil göğüslü türü tespit edildi.
Tavas ve Beyağaç ilçelerinde miyosen periyot olarak 9 ila 7 milyon yıl öncesine tarihlendirilen periyoda ilişkin fil ve karıncayiyen fosillerinin yanı sıra domuz, sırtlan, zürafa, at ve ceylan fosilleri, Merkezefendi’de de pleyistosen devir olarak 1,2 milyon yıl öncesine tarihlendirilen mamut fosili belirlendi.
Dr. Öğretim Üyesi Aytek, Denizli’de 2017’den beri multidisipliner bir takımla yürüttükleri yüzey araştırmalarında birçok hayvana ilişkin fosil bulduklarını, 2020 yılı yüzey araştırması ile 4. yüzey araştırması dönemini geçirdiklerini belirtti.
“4 YENİ CINS TESPİT ETTİK”
MTA çalışmalarında tespit edilmiş, bilinen bölgelerde yeni alanları keşfederek bölgenin faunasını ortaya koymaya çalıştıklarını anlatan Aytek, şunları söyledi:
“2 yıl evvel Tavas’ta yeni bir lokalite keşfetmiştik. Burada birçok fosil varlığını birinci kere duyurmuştuk. Bu sene de yeniden orada yaptığımız çalışmada daha evvel bilinmeyen 4 yeni cins tespit ettik. Bunlar domuz, sırtlan, bölgede bulduğumuz zürafadan farklı olan son derece iri bir zürafa ile karıncayiyen. Bilhassa karıncayiyen fosili, Türkiye’de çok az rastlanan bir hayvan olması bakımından çok büyük ehemmiyet taşıyor.
Tekrar bu lokaliteye çok yakın olan Beyağaç ilçesindeki bir bölgede ise bu yıl çok kıymetli bir keşif yaparak Anadolu’da daha evvel hiç tespit edilmemiş bir hortumlu göğüslü fosili keşfettik. Bu fil tipi, Anadolu’da daha evvel hiç tespit edilmemiş olması bakımından paleontolojik açıdan çok büyük kıymet taşıyor. Bu iki lokalite geç miyosen periyot diye tabir ettiğimiz periyoda denk gelmekte ve 7,5 – 9 milyon yıl öncesine tarihlendiriliyor.”
“DENİZLİ’DE BULDUĞUMUZ ÇEŞIT SAYISINI 30’A ÇIKARMIŞ OLDUK”
Aytek, evvelki yıllarda yaptıkları çalışmalarda 1,5-2 milyona kadar çıkan pleyistosen periyoda ilişkin kıymetli fosiller keşfettiklerini hatırlatarak, şu bilgileri verdi:
“Bu sene bununla ilgili de yeni bir keşfimiz oldu. Denizli’de pleyistosen devir fosilleri traverten alanlarında çıkarken bu yıl birinci kere traverten harici bir alanda pleyistosen devir varlığını tespit etmiş ve yeni bir lokalite keşfetmiş olduk. Burada biri mamut olmak üzere iki farklı cinse ilişkin fosiller tespit ettik. Bulunan mamutun 1-1,2 milyon yıl öncesinde yaşadığını söyleyebiliriz. Güney mamutu olarak isimlendirdiğimiz bu fosil, bölgedeki traverten ocakları dışında çıkmış birinci makro göğüslü bulgusu olması açısından bir birinci. Bu yılki fosillerle bir arada Denizli’de bulduğumuz tıp sayısını 30’a çıkarmış olduk. Bu fosiller Denizli’de bir paleontolojik hafriyatın da gerekliliğini ortaya koymuş durumda.”
Denizli’nin fosil bakımından varlıklı bir faunaya sahip olduğunun altını çizen Aytek, Tavas’taki hafriyat çalışması için yaptıkları planlamanın Kovid-19 nedeniyle ertelendiğini, salgın süreci geçtikten sonra en kısa vakitte bir kurtarma hafriyatı yapmayı hedeflediklerini lisana getirdi.
MAMUTA ILIŞKIN DİŞ DE BULUNDU
Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Kısmı Dr. Öğr. Üyesi Serdar Mayda da grup olarak heyecan verici sonuçlara ulaştıklarını, Anadolu’da çok az bilinen karıncayiyen fosilini birinci kez tespit ettiklerini, sırtlan, son derece iri bir zürafa, domuz ve ülkemizde daha evvel kaydı bulunmayan bir fil fosiline rastladıklarını kaydetti.
Daha evvel tespit edilenlere nazaran daha iyi korunmuş bir mamut fosili ve buna ilişkin bir diş de bulduklarını aktaran Mayda, “Güney mamut olarak isimlendirdiğimiz bu mamut son derece varlıklı fosil içeriği nedeniyle dünyaca tanınan bölgenin traverten ocaklarında geçtiğimiz yıllarda çıkan örneklerde biliniyordu lakin birinci kez bu türlü iyi formda korunmuş bir örneği bulmanın heyecanını yaşıyoruz” diye konuştu.
NTV
