Akdeniz Turistik Otelciler ve İşletmeciler Birliği tarafından Denizbank ana sponsorluğunda Antalya’da düzenlenen “10. Milletlerarası Resort Turizm Kongresi” başladı.
Kongre kapsamında “Ekonomik Gelişmeler” başlıklı sunum yapan DenizBank Genel Müdürü Hakan Ateş de, bu kongreye destekçi olmaktan büyük gurur duyduklarını belirtti.
Ateş, salgın nedeniyle 2020 yılında dünyadaki büyüme beklentilerinin olumsuz tarafta etkilediğini söz ederek, salgının denetim altına alınması için uygulanan toplumsal kısıtlamaların bireylerin ve şirketlerin gelir kaybına yol açtığını kaydetti.
“TÜRKİYE ŞAMPİYONLARDAN BİRİ”
Hakan Ateş, ülkelerin ekonomik problemlerini hafifletmek için kapsamlı mali dayanak programlarına muhtaçlığı olduğunu, gelişmiş ülkelerin GSMH’lerinin yüzde 20’sine kadar ekonomilerine dayanak verdiğini, gelişmekte olan ülke ekonomilerinde ise bu dayanağın yüzde 6’larda kaldığını anlatarak, “Türkiye ise şampiyonlardan biri diyebiliriz. GSYH’sinin yüzde 14’ü kadar mali dayanak ile gelişmekte olan ülkelerin üzerinde kaynak ayırdı. Lakin bunu yüklü bütçe dışı kaynaklarla KGF takviyeli kredi büyümesi olarak gördük” diye konuştu.
Ateş, para siyaseti tarafında 2008 yılında finansal krizlerden alınan derslerle merkez bankalarının faiz ve varlık alımları tarafında çok çevik reaksiyon gösterdiğini aktararak, negatif faizli tahvil stokunun salgının tesiri ile daha da arttığını, dünya genelindeki 66 trilyon dolarlık global tahvil stokunun yüzde 26’sı yani 17 trilyon dolarının eksi faizle süreç gördüğünü lisana getirdi.
Salgının şiddetli yaşandığı ikinci çeyrekte ekonomik kapanmalar nedeniyle dünya genelinde çok sert küçülmeler olduğunu anımsatan Ateş, şunları kaydetti:
“Türkiyemiz yüzde 9,9 küçülme ile yer aldı. Türkiye’deki bütçe dışı takviye siyasetleri daha yüklü uygulandı. Kredi genişlemesi son bir yılda yüzde 39’a ulaştı. 2008’de global krizin, kaynağı olan finans kesimi ve bankacılık bu sefer tahlilin kesimi oldu. Hem Türkiye hem de kürenin genelinde finans dalı ve bankacılık güçlü sermayeleri sayesinde sisteme dayanak olabiliyor ve alınan önlemler ayakta kalmamızı sağlıyor. Önümüzdeki periyotta pandeminin uzamasıyla gelir artışlarının zayıf olmasının sorun teşkil edeceğini ve problemli kredilerin artışında tesirli olacağını öngörmemek elde değil.”
Ateş, bütçeden daha az harcama yapılmaya çalışıldığını aktararak, GSMH içindeki kamu borcunun gelişmiş ülkelerde yüzde 125’lerine karşılık Türkiye’de yüzde 41’lerde kaldığını söyledi.
“DÜNYA GENELİNDE ALTINA HAMLE OLAYI YAŞANDI”
Ateş, sanayi ve perakendede önemli bir V dönüşü olduğunu belirterek, “Bu ekonomiyi destekledi. Hatta bu çeyrekteki büyüme beklentisi yüzde 5’lere yakın olacak lakin hizmet kesimi dünyadakine emsal biçimde ağır hasar aldı” dedi.
Açılan oteller, gelen turistlerin olumlu tesirlerinin görüldüğünü söz eden Ateş, turizm gelirlerinin 11 milyar dolar düzeylerine gerilediğini lisana getirdi.
Ateş, dünya genelinde altına atak olayının yaşandığını anlatarak, “Ülkemiz de bunun dışında kalamadı. Çok önemli bir altın ithalatı yapmak zorunda kaldık. Sene sonu için GSMH’nin yüzde 5’ine çıkabilir cari açığımız. Bu Türkiye iktisadı büyüklüğü için baş edilemez bir bahis değil lakin şayet ki altın ithalatımız olağan seyrinde olsaydı cari açığımız 34 milyar dolar değil 24 milyar dolar olacaktı.
Turizm gelirimiz şayet olağan seyrini korusaydı artı 4 milyar dolar cari açıkla kapatacaktık. Hele ki beklediğimiz turizm gelirini yakalasaydık 14-15 milyar dolar cari fazla ile yılı kapatma bahtına sahip olacaktık” yorumunu yaptı
“KÜLTÜR, DENİZ, GÜNEŞ, İNANÇ TURİZMİNDE TÜRKİYE DAHA DA ÖNE ÇIKACAK”
Hakan Ateş, dünya genelinde 700 milyon turistin azaldığını, 730 milyar dolar turizm gelir kaybı olduğunu, 2020 yılında turizm kayıplarının küresel GSMH’ye tesirinin 4,7 trilyon dolar olarak hesaplandığını, eski sayılara ulaşılması için 2-3 yıl gerekeceğini söyledi.
Dünyada, turizm dalı odaklı dayanakların devam ettiğini anlatan Ateş, “Türkiye, seyahat alışkanlıklarına ahenk sağlama konusunda çok büyük muvaffakiyet elde etti. Dünyadaki trendler tabiat turizminin daha fazla tercih edilmesine yol açtı. Türkiyemiz bu iş için biçilmiş kaftan, gelecek yıla umutlarımızı bu halde taşıyoruz. Kültür, deniz, güneş, inanç turizminde Türkiye daha da öne çıkacak.” diye konuştu.
“3 MİLYAR DOLAR KREDİ İLE TURİZMDE EN BÜYÜK BANKA”
Ateş, DenizBank’ın 3 milyar dolar kredi ile direkt katkıyla turizmde en büyük banka olduğunu belirterek, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Sadece büyük firmalara değil, KOBİ sınıfına giren küçük otellere, restoranlara, işletmecilere ve kesimin tedarikçilerine de dayanak oluyoruz. Tıp operatörleri ve acentalardan otellere, otellerden tedarikçilere çift istikametli olarak hizmet ediyoruz. Ülkemize döviz geliri yaratan turizm firmaları için, düşük maliyetli Exim kredilerine aracılık ediyoruz.
KGF’nin 5,8 milyar TL turizm bölümüne sağladığı takviyesinde DenizBank yüzde 21 hisse aldı. Pandemi sürecinde 6 milyar TL turizm kredimizi yapılandırdık.
Kent içi ve kentler ortası turizm nakliyeciliği, kıyı-liman-marine işletmeciliği, besin tedariki, lojistik hizmet vb. bölümlerine 670 milyon dolar, İstanbul 3.havalimanı, TAV Bodrum ve İzmir Havalimanı, Ankara Süratli Tren Garı, Yavuz Sultan Selim Köprüsü, Antalya ve Gazipaşa Havalimanları üzere stratejik projelere 2 milyar dolar direkt DenizBank katkısı var. KKTC’ye 650 milyon dolarlık finansman ile dayanağımız oldu. KKTC’de 5 yıldızlı otellerin toplam yatak kapasitesinin yüzde 67’sinde DenizBank kredisi olduğunu söz etmem gerekiyor.”
Turizm paydaşları ile görüştüklerini ve bekledikleri takviyeleri not ettiğini söz eden Ateş, “Konaklama vergisinin ertelenmesinden bölüm ismine müteşekkiriz. KDV oranı yüzde 8’den yüzde 1’e indirilmişti, umudumuz 2021’de de bunun sürdürülmesi.
2020’de ödenmesi gereken tahsis, üst hakkı, ecrimisil üzere kamu ödemelerinin 2021’e ertelendiğini biliyoruz. Bunun bir ölçü daha uzatılması değer taşıyor. Tıp operatörlerine geçmiş periyotta yapılan uçak / koltuk başına yakıt dayanağı üzere teşvik edici tedbirlerin faydalı olacağı kanaatindeyiz. Eximbank nezdinde 3 yıl vadeli işletme kredilerinin 5 yıla ve mümkünse uzun vadelere çıkarılması…” biçiminde konuştu.
“İŞİNİ BİLEN EKSPER DEĞERLENDİRMECİLERİ KOYUN Kİ TURİZM KIYMETLERİMİZİN NAKDÎ KARŞILIĞI DA ÇIKSIN”
Hakan Ateş, Türkiye’nin turizm ulusal varlığına sahip çıkması gerektiğini vurgulayarak, “Biz kredi imkanlarımız ile destekleme çabası içerisindeyiz. Değerleme yapan şirketlerle ben de şahsen görüştüm. Gerçekten işini bilen eksper değerlendirmecileri koyun ki turizm kıymetlerimizin mali karşılığı da çıksın.
Biz bankalar olarak teminat ıstırabına düşmeyelim. Dayanak gereksinimi olduğunda turizmcilere dayanağı rahatlıkla verelim. Eksper pahasının 22 otel satışına şahit oldum. Bunların tamamı bizim dolaylı aracılık ettiğimiz ve satıcının isteğiyle. 22 otelin ortalama ekspertiz ve satış kıymeti farkı 2 katından fazla. Bunun dikkate alınmasını diliyorum” tabirlerini kullandı.
“ENFLASYON BELASINI ÜLKEMİZ DE YENECEK”
Döviz kuru beklentisine ait soru üzerine Ateş, Türk Milleti ve iktisadının kendi iç dinamiğinde son derece güçlü olduğunu belirterek, şu cevabı verdi:
“Konuşmamda bahsettiğim V çıkışının çok daha sivrisini pandemi sakinledikten sonra hizmetler bölümünde bilhassa turizmde yaşacağız. Dünyada ağır para akışı oldu. Biz kendi hissemize düşeni alamadık, bilakis bizden para çıktı. Bunu bilakis çevireceğimiz gün yakındır. Risk faktörlerinin azalacağını görüyoruz. Sayın Ağbal fiyat istikrarına ne kadar vurgu yapılacağını açık bir lisanla söz etti, Sayın Cumhurbaşkanımız da onu destekleyen konuşmasını yaptı. Bu da şu demek, enflasyon belasını ülkemiz de yenecek.
Faizler çok hızla gerileyecek ve bize yurt dışından sermaye girişi oluşacak. Yurt içinde dövize ilgi görüyorduk fakat bu hafta birinci kez satışlar geldi. Türk halkı faizli hesaplara yanlışsız çevirmeye başladı. Evvelden olduğu üzere Türk lirası mevduatının toplam mevduat içerisinde hissesini yüzde 50’nin üzerinde çıkaracağını göreceğiz.
Altın ithalatında düşme, ihracatımızda yükselme, toplam ithalatta gerileme var. Turizm gelirlerimiz de bu türlü bir duruma karşın iyi. Bunlar bizim potansiyelimizi gösteriyor. İleriye gerçek umutla bakmamak için hiçbir neden yok. 2021’den umutluyum, 2022’de de turizmin uçacağı bir yıl olacağını bekliyoruz.”
NTV
