D vitamini yağda çözünebilen ve bedende depolanabilen sterol kümesinden bir vitamindir. D vitamininin en kıymetli kaynağı güneş ışınlarıdır.
Beslenme ile birlikte bitkisel ve hayvansal besinlerden da az ölçüde sağlanabilir. Kemik kas eklem işlevlerinde hudut sisteminin çalışmasında bağışıklık sisteminin kuvvetli olmasında D vitamini çok kıymetli role sahiptir.
D VİTAMİNİ EKSİKLİĞİ NASIL ANLAŞILIR?
Kimi insanlarda D vitamini eksikliği bulunmasına karşın rastgele bir belirti görülmeyebilir. Eksiklik bazen yorgunluk, genel beden ağrısı üzere kimi belirtilere neden olur.
Önemli eksikliklerde ise kemik ağrısı ve yürümekte zorluğa neden olan kuvvet kaybı ortaya çıkar. Ek olarak bağışıklık sisteminin misyonunu yerine getirememesi nedeniyle enfeksiyon sıklığında artış görülür. El ve ayak bilekleri, omuz eklemeleri ve parmaklarda ağrı, değişken ruh hali, depresyon, uykusuzluk, baş ağrısı, saç dökülmesi üzere belirtiler de bulunabilir.
Yetişkinlerde uzun periyodik D vitamini eksikliği; kemik erimesi, kemik yapısında bozukluk, kas güçsüzlüğü ve düşme riskinde artışa neden olur. Çocuklarda ise raşitizm ismi verilen rahatsızlığa yol açar. Raşitizm, çocuklarda çoklukla aşırı ve uzun periyodik D vitamini eksikliğinden ötürü kemiklerin yumuşaması ve zayıflaması olarak tanımlanır.
D VİTAMİNİ EKSİKLİĞİ NEDEN OLUR?
Pek çok sebeple D vitamini eksikliği ortaya çıkabilir. Bu sebeplerden kimileri şunlar:
Kâfi güneş ışığı almamak, D vitamini eksikliği nedeni olabilir. Meğer güneş ışığına direkt ve gereğince maruz kalan deride bedende gereksinim duyulan tüm D vitamini karşılanabilir.
Destek olarak D vitamini kullanmamak başka bir eksiklik nedenidir zira yalnızca diyetle alınan yiyeceklerle bedenin muhtaçlığı olan ölçüsü karşılamak epeyce zordur.
Bedende gebelik, obezite üzere nedenlerle artmış muhtaçlık, D vitamini eksikliğini tetikleyebilir.
Birtakım bireyler ise eksiklik geliştirmeye daha yatkındır. D vitamini eksikliği için risk kümesinde yer alanlar:
Koyu deri rengine sahip bireyler. Deri renginiz yoğunlaştıkça tıpkı ölçü güneş ışığına maruz kalan daha açık ciltli bireylere nazaran bedende daha az D vitamini üretilir.
Gün içerisinde vaktinin büyük kısmını kapalı alanlarda geçiren şahıslar. Örneğin; hastane işçisi, gece çalışanlar ya da çeşitli nedenlerle meskenden çıkamayanlar
Yaş ilerledikçe cilt incelir, hasebiyle D vitamini üretimi azalır. Hasebiyle ileri yaştaki beşerler da risk gubundadır.
Anne sütü ile beslenen ve D vitamini desteği verilmeyen bebekler de risk grubundadır. Bebek ya da anne destek almıyorsa yüksek oranda risk taşır.
Hamileler
Çok kilolu bireyler
D VİTAMİNİ İÇEREN BESİNLER NELER?
D vitamini balık bilhassa ton balığı, süt, yumurta, tahıllı besinler ve mantarda bulunur. Yeniden peynir, tereyağı, yoğurt, kefir D vitamini içeren besinlerdir. Beslenme yoluyla alınan D vitamini karaciğer ve böbreklerde etkin hale getirilir ve tesirini faal formuyla gösterir.
NTV