Bugün 25 Kasım Bayana Yönelik Şiddete Karşı Milletlerarası Gayret ve Dayanışma Günü.
Dünya Bankası bilgilerine nazaran, “küresel salgın” olarak tanımlanan bayana şiddet, her 3 bayandan 1’ini etkiliyor. Dünya genelinde bayanların yüzde 35’i eşleri tarafından fizikî ve/veya cinsel şiddete maruz kalırken, bayan cinayetlerinin yüzde 38’i de eşler tarafından gerçekleştiriliyor.
Günde ortalama 137 bayanın canına bir aile bireyi tarafından kıyılırken, şiddete uğrayan bayanların yüzde 40’ından azı yardım talebinde bulunuyor.
İnsan kaçakçılığına maruz kalan kurbanların yaklaşık yüzde 49’u bayanlardan oluşurken, genç kızların da dahil edilmesiyle bu oran yüzde 72’lere kadar yükseliyor.
Bayana şiddet gelişmekte olan ülkeleri aşarak gelişmiş ülkelerde de uzunluk göstermeye devam ederken, şiddet bayanlarda depresyon, kürtaj ve genel sıhhat meselelerini da beraberinde getiriyor.
COVİD-19 AİLE İÇİ ŞİDDETİ TETİKLEDİ
Datalar, halihazırda 155 ülkede aile içi şiddete karşı maddelerin yürürlükte olduğuna işaret ediyor. Bu ülkelerdeki kanunların memleketler arası standartlara uygunluğuna ait soru işaretleri bulunurken, uygulamalarda da sıklıkla eksiklikler olduğu gözlemleniyor.
Öte yandan, Birleşmiş Milletler Bayan Ünitesi, Çin’in Hubey eyaletine bağlı Vuhan kentinde ortaya çıkan ve dünya geneline yayılan yeni tip corona virüsün (Covid-19), sıhhat zahmetlerinin yanı sıra toplumsal ve ekonomik tertibi de derinden etkileyerek aile içi şiddeti de körüklediğine dikkati çekiyor.
Ünite, “Gölge Pandemi” olarak tanımladığı Covid-19 sonrasında aile içi şiddette artışın, şimdi tam olarak tespit edilemese de en az yüzde 25 civarında olduğunu açıkladı.
Covid-19 devrinde uygulanan tecrit siyasetleriyle bireylerin daha fazla meskenden çalışmaya başlamasının akabinde, birtakım ülkelerde aile içi şiddet için bulunan ulusal yardım çizgilerine davetler 5 kat arttı.
Hareketin kısıtlanması, toplumsal izolasyon ve ekonomik güvensizlik, bayanlar ortasında kırılganlığın ve konut içi şiddet olaylarının artmasına neden olurken, birden fazla bayan da şiddet uygulayıcısıyla tıpkı meskende izole olmak zorunda kaldı.
Tıpkı vakitte Covid-19 nedeniyle şiddete maruz kalan bayanların başvuracağı merkezlerin de hizmetlerinde aksama oldu.
BAYANLAR ORTASINDA İŞ KAYBI DAHA FAZLA
Kısıtlamalar ve karantina nedeniyle bayanların işini kaybetme riskinin erkeklere oranla daha fazla olduğu da ortaya çıktı.
Kayıt dışı ekonomik bölümde çalışan bayanların oranının yüzde 60’ları bulması, pandeminin milyonlarca bayanın işini kaybetmesine ve yoksulluğa sürüklenmesine yol açtı.
“Karşılıksız bakım” olarak da tanımlanan ve meskende okula gidemeyen çocuklar, bakıma muhtaç duyan yaşlılar ile gündelik iş yükü üzere konuları kapsayan bakım, yoğunluklu olarak bayanlar tarafından üstleniyor.
Bu nedenle Covid-19, bayanlar üzerindeki hem duygusal yükü hem de cinsiyet ayrımını derinleştirdi. Karşılıksız bakım vazifelerini üstlenen bayanlar ortasında iş kaybı oranı daha yüksek seyretti.
BAYANLAR SIHHAT BÖLÜMÜNDE ÖN SAFHALARDA
Öte yandan, dünya genelinde sıhhat çalışanlarının yüzde 70’i, hemşirelerin de yüzde 80’i bayanlardan oluşuyor.
Bu nedenle sıhhat kesiminin ön safhalarında çalışan bayanların, hastalarla daha yakın ve uzun temasta bulunmaları, ek risk faktörü haline gelmiş durumda. Dünya genelinde Covid-19 kapan bayan sıhhat çalışanı oranının erkeklerin iki katı olduğu iddia ediliyor.
Öteki taraftan pandeminin ekonomik tesirlerinin daha fazla bayanın cinsel istismara uğramasına yol açacağı düşünülürken, ekonomik dertler ve kuvvetli ömür şartlarının “çocuk gelin” sayılarını da artırabileceği düşünülüyor.
ACİL TEDBİR ALINMASI GEREKİYOR
Yaklaşık 48 ülkenin Covid-19’un bu tarafta tesirleriyle gayret etmek için yeni önlemler uygulamaya koyduğu kaydedilirken, bunun yetersiz olduğu ve hemen daha fazla tedbir alınması gerektiği uyarısı yapılıyor.
Genel manada, bayana şiddetle gayret bağlamında “toplumsal düzeyde” çok etaplı ve çok taraflı yaklaşımın benimsenmesi gerektiği söz ediliyor.
Bu çerçevede, cinsiyet rolleri ile toplumsal bedellerin eşitlik temelinde gözden geçirilmesi ve şiddete neden olan temel faktörlerin ele alınması ehemmiyet taşıyor.
Covid-19 salgının bilhassa bayanlar üzerindeki tesirleri ise bayana şiddetle çabada uzun yıllar boyunca ağır uğraşlar sonucu elde edilen ilerlemenin yok olabileceğine işaret ediyor.
NTV
