Covid-19 ile ilgili her geçen gün yeni bir bulgu ortaya çıkıyor. Bedenin çabucak her noktasını etkileyen corona virüs, en büyük hasarlardan birini de buruna veriyor.
Hastalık sırasında koku kaybı yaşanabildiği üzere bazen sonrasında da farklı sıkıntılar ortaya çıkabiliyor. Tıpkı var olan kokuları makûs olarak algılamaya sebep olan ‘parosmi’ üzere.
corona virüsün bu semptomlardan muzdarip bir bayan, tat ve koku kaybının yanı sıra duyularının nasıl karıştığını anlattı.
ABD’de bir toplumsal hizmet uzmanı olan Samantha LaLiberte, Covid-19’u büsbütün atlattığını düşünüyordu. Hastalığı atlatmasından yedi ay sonra değişik bir koku sorunu yaşamaya başladı. Bir gün konuta yemek sipariş verdi ve paket o kadar berbat kokuyordu ki çöpe atmak zorunda kaldı. Öteki bir gün yemek pişiren bir arkadaşının konutundayken, koku midesini bulandırdı ve dışarı koşarak kustu.
35 yaşındaki LaLiberte, “Annemin meskenine ya da arkadaşlarımla akşam yemeğine gitmeyi bıraktım. Zira yemeklerden mumlara kadar her şey çok makûs kokuyordu” diye anlatıyor.
O sıralarda Samantha, parosmi ile yani taze kahve kokusundan en hoş parfüm kokusuna kadar zevkli aromaların müthiş hale gelmesine neden olan bir koku bozulmasıyla gayret ediyordu.
Samantha LaLiberte, bu hastalık sebebiyle kendi kokusuna bile tahammül edemiyor, duş jelleri, şampuanlar dahil her şey midesini bulandırıyordu. Hatta bu durum eşi ile ortasının açılmasına da neden oldu. Zira eşi de Samantha’ya makus kokmaya başladı.
Son vakitlerde yapılan bir araştırma, Covid-19’lu bireylerin yüzde 47’sinde koku ve tat değişiklileri olduğu sonucuna vardı. Araştırmaya nazaran kelam konusu olaylar içinde parosmi de değerli bir yer kaplıyor. Pennsylvania Üniversitesi’nden Dr. Richard Doty, “Bu, bir gülün dışkı üzere kokabileceği manasına gelir” diyor.
PAROSMİ NEDİR?
Parosmi, kokuları farklı algılama rahatsızlığıdır. Var olan bir koku farklı kokular ile karışır. Bu duruma parosmi denir. Koku bozuklukları genel olarak havanın koku alanına ulaşmaması, koku hücrelerinin hastalanması yahut koku merkezinde oluşan bozukluklar sebebiyle olmaktadır.
Parosmi teşhisi için öncesinde test yapılmaktadır. Tanımlayıcı, ayırt edici bir ekip testler yapılır. Parosmi koku almama rahatsızlığı değildir. Kişi kokuyu alır lakin aldığı gerçek koku değildir. Örneğin bir kızartma kokusu farklı bir koku olarak algılanabilir.
PAROSMİ TEDAVİSİ
Koku rahatsızlıkları kıymetli ve ihmal edilmeyecek mevzulardır. Zira bu rahatsızlık farklı durumların belirtisi olabilmektedir. Bu durumda erken teşhis değerlidir. Dikkat edilmesi durumunda koku duyusu geri kazanılabilmektedir. Şayet hastada fizikî olarak burun eti büyümesi, kemik eğriliği üzere durumlar var ise cerrahi süreçler de yapılmaktadır. Fizikî olarak bir sorun olmadığında beyin MR istenir. Bu halde beyinsel bir rahatsız olup olmadığına bakılır. Bu etaplar sırasında da bireye koku idmanları yapılmaktadır. Bu antrenmanlarda her gün 30 saniye boyunca farklı kokular hastaya koklatılır ve koku alma eğitimleri verilir.
Koku sorunlarında erken teşhis kıymetlidir. Zira parkinson ve alzheimer üzere rahatsızlarla koku duyusu birinci ziyan gören duyulardandır. Bu sebeple koku sorununun neden kaynaklandığını erken fark etmek kimi hastalıkları erken teşhis etme de kullanılabilmektedir.
ELON MUSK’IN NEURALİNK’İ İŞE YARADI: MAYMUN BEYİN GÜCÜYLE OYUN OYNADI
NTV
