Geçtiğimiz Eylül ayında Hacettepe Tıp Fakültesi’nde birinci kere istekli sıhhat çalışanlarının aşılanmasıyla Türkiye’deki Faz 3 klinik araştırmaları başlayan Çin’li Sinovac Biotech firmasının geliştirdiği Covid-19 aşısı için vatandaşlar ortasından da gönüllülere aşı uygulamaları başladı.
Aşı, Türkiye genelinde 24 merkezde, 10 binin üzerinde gönüllüye uygulanacak. Sinovac aşısının uygulandığı merkezlerden İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa, Cerrahpaşa Tıp Fakültesi’ndeki araştırmanın yürütücüsü Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Kolu Lideri Prof. Dr. Fehmi Tabak, “Aşı, Türkiye’de şimdiye dek yaklaşık 2 bin civarı istekli sıhhat çalışanına uygulandı. Toplamda 13 bin bireye ulaşılması hedefleniyor. Bir iki ay içinde aşılamaların bitip çalışmanın tamamlanacağını kestirim ediyorum” dedi.
“BİR AN ÖNCE TOPLUMUN YARISINDAN FAZLASININ AŞILANMASI GEREK”
Prof. Dr. Fehmi Tabak, bu pandemideki bütün oyunu değiştirecek gücün aşı olduğunu belirterek, şöyle konuştu:
“Aşıda bugün için geldiğimiz noktaya baktığımız vakit, umutlanmamız için çok neden var. Bugün 233 tane aşı çalışması var dünyada. Bunların 67 tanesi insan çalışmalarına yani Faz 1-2 klinik çalışmalara devam ediyor. Üç aşı, artık ilgili kuruluşlardan onayı alınıp tüm dünyada kullanıma girmek üzere. Birinci başvuranlardan biri de bizim açımızdan da bir gurur kaynağı olan BioNTech-Pfizer (mRNA) aşısı. Bunun Faz 3 çalışmalarına Türkiye’de biz de dahil olduk ve şimdiye dek (tüm Türkiye’de) 500 istekli sıhhat çalışanı aşılandı. İkinci dozlarına başlanıyor bugünlerde. Bir öteki aşı da, Faz 3 çalışması şu anda ülkemizde, Brezilya ve Endonezya’da da devam eden inaktif virüs aşısı olan Çin’li Sinovac’ın aşısı. Sıhhat Bakanlığı’nın istekli daveti ile çok fazla sayıda gönüller başvurmaya başladı bizim merkezimize de. İnaktif virüs aşısı daha eski bir usul. Aslında daha sağlam bir prosedür. Virüsü üretip değişik unsurlar yahut ısıyla inaktif hale getiriyorsunuz. Yani o virüsün çoğalma bahtı, hastalandırma gücü yok oluyor. Ancak immün sistemimizi uyarıp antikor oluşturma gücü çok çok iyi. Mevcut yeni teknolojiler (mRNA) yahut inaktif aşıların aktiflikleri aşağı üst emsal formda. Fiyatları da üç aşağı beş üst tıpkı olacak muhtemelen. Benim görüşüm inaktif aşı ya da öteki aşılar, bir an önce toplumun yarısından fazlasını aşılayacak formda bir aşı programına bir an önce başlamamız lazım.”
“SİNOVAC FİRMASI AŞIDA TECRÜBELİ BİR FİRMA”
Aşıların hangi ülkeden olduğunun değil, bilimsel bilgilerinin tartışılması gerektiğinin altını çizen Prof. Dr. Tabak, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Tamam tartışalım ancak bilimsel datalarla tartışalım. Sinovac firması da uzun yıllardır aşıda tecrübeli bir firma. Onların da önemli klinik araştırma grupları var. Faz 3 çalışmalarının kabulünü, yapılan ülkelere bırakmış durumdalar. Çalışma, araştırmanın yürütüleceği merkezlerin etik şurasından, Sıhhat Bakanlığı’nın etik heyetinden onay verildikten sonra yapılıyor ve belirli kuralları var. Aslında bu aşının da Faz 1-2 sonuçları iyi olunca Faz 3’e geçildi. Araştırmanın temeli aslında Faz 1 ve Faz 2’de muhakkaktır. Orada aşının aktifliği görülür. Yan tesirler görülür. Faz 3’te ise bu aktifliğin doğruluğu daha farklı coğrafik bölgelerde, çok daha fazla sayıda gönüllüde denenir. Daha az bir yan tesirin görülüp görülmeyeceğine bakılır.”
“ACİL KULLANIM ONAYI İLE ÇİN’DE 80 BİN ACİL SIHHAT ÇALIŞANINA UYGULANDI”
İnaktif virüs aşılarının da pandemiyle çabada faal bir rolü olacağına inandığını söyleyen Prof. Dr. Fehmi Tabak, “Bence canlısını (hastalığın kendisini) almaktansa, inaktifini (virüsü) alıp bir an önce antikorlarımız oluşturmanın manalı olduğunu düşünüyorum. Sıhhat Bakanlığı da gerekli mutabakatları yapıyor. Bu aşı özel bir müsaadeyle acil kullanım onayı alarak Çin’de 3 ay evvel sıhhat çalışanlarına uygulanmaya başlandı. Acilde çalışan tabip, hemşire, işçisine, toplam 80 bin kişi bu aşıyı oldu. Bu aşıda da tolere edilebilecek, her aşıda görülebilecek ve yalnızca bir iki gün süren hafif ateş, aşı yerinde ağrı vb üzere yan tesirler görüldü. Sanki uzun vadeli tesirleri ne olacak? En çok sorun olan husus bu aslında aşılarda. Aslında laboratuvarda, insan çalışmalarından evvel yapılan hayvan çalışmaları, iyi makus bize birtakım bilgiler verdi bu aşı çalışmalarında. Biz, bilimsel çalışmalara güvenmek zorundayız. Faz 1 ve Faz 2’de baktığımız vakit, inaktif virüs aşısının yani Çin’in aşısının, iki dozdan sonra esirgeyici antikorları oluşturduğunu biliyoruz. Artık görmemiz gereken sonuç, toplumda plasebo alanlarla aşılanan küme ortasındaki hastalık oranı ve bunlar ortasında istatistik olarak bir mana olacak mı olmayacak mı?” dedi.
“BEN DE BU AŞIDAN OLACAĞIM, GÜVENMESEM OLMAZDIM”
Aşı çalışmalarının süratli yapılmak zorunda kalındığını fakat tekrar de Faz 1-2 ve 3 basamakların titizlikle yürütüldüğünü vurgulayan Prof. Dr. Tabak, kelamlarını şöyle noktaladı:
“Normalde bir aşı çalışmasının bitmesi en az 5-6 yılda olur. Burada zorunluluktan bu süratle ilerliyor. Fakat araştırmaların tüm kurallarına uyularak, baştan savma değil, titizlikle yapıldı bütün dünyada. Hiçbir vakit şöyle düşünmemek gerekiyor; vilayetle ben BioNtech aşısı olursam bu iş sağlam olur, Çin aşısı ismi üstünde vs; o denli bir şey yok. Şu andaki bütün sıkıntımız, pandeminin bir an önce denetim altına alınması. Bugün etik heyet onayım çıktı örneğin, ben de inaktif virüs aşısından yaptıracağım. Aktifliğine inanmasam, ben de olmam. Şunu da hiç unutmayalım, aşılar çıksa da bu iş birden bitmeyecek. Biz, 2021’i de maskeli ve dikkatli bir biçimde geçirmek durumundayız. Toplumu aşikâr bir oranda aşılamak zorundasınız. Yüzde 10’u aşılayıp bırakırsanız pandemi devam eder. Bir an önce nüfusun yüzde 50-60’ının aşılanması gerekiyor.”
NTV
