Mersin’in Tarsus ilçesinde yaşayan sinema sanatkarı Cevdeü Arıkan; hayatını, Yeşilçam serüvenini ve o günlere hasretini anlattı.
“Yeşilçam’a girmeden evvel atlet geçmişiniz var. Bize bunu anlatır mısınız?”
“7 yaşında ellerimin üzerine yürümeye başladım. Sonra salto perende atmayı öğrendim. Futbol oynadım, güreş yaptım, askerde de güreşçiydim. Atletizimle uğraştım. Aletli ve aletsiz jimnastik yaptım. Sonra hiçbiri beni tatmin etti. Nasıl oldu bilmiyorum beden geliştirmeye merak saldım. Bedenimi geliştirmeye başladım. Askerde de spora devam ettim. Paraşütçü komandoydum. Askerde Bora Uçar isminde bir arkadaşım vardı. O da beden çalışıyor, teşvik etti. ‘Senin bedenin müsait, boyun, posun, fiziğin de iyi’ dedi bedenci oldum. Sonra bayağı bedenimi geliştirdim. Adana Beden Şampiyonası’nda birinci oldum. Yıllar sonra mahallenin genç bayanları, ablalarımız, ağabeylerimiz ‘Yakışıklı adamsın bak boyun, posun, bedenin ne hoş, üçgen vücutlusun, pazuların var. Sen niçin artist olmuyorsun?’ diyordu. Ben sporu artist olmak için değil spor için yapıyorum. Bakıyorsun bende bir şey var o teşvikle sinemaya da merak sardım.”
“Yeşilçam serüveniniz nasıl başladı? Sinemalarda çabucak rol aldınız mı?”
“Yeşilçam serüvenim birinci fotoroman oyunculuğuyla başladı. 22 yaşındayken beden şampiyonu oldum. Sonra işte o çağlarda fotoroman oyunculuğuna merak sardım. Hürriyet’in eği Kelebek’te fotoroman oynadım. Saklambaç’ta, sonra Havadis’in bir eki vardı onda, Tercüman’ın İnci’si vardı onda yani bütün eklerde fotoroman oyunculuğuna başladım. Tekrar o devir reklam fotomodelliği de yapıyorum. İstanbul’da 22 reklamda oynadım. Reklam hem basında hem sinemalarda hem de TRT’de televizyonda gösteriliyor. Reklam, fotoroman, fizik, merak hepsi bir ortaya geldi, Yeşilçam kapısı açıldı. Yeşilçam’a küçük rollerle başladım. Benim üzere o periyot sinemayı bilmeyen, içine girmeyen, sinemaya adım atarım Cüneyt Arkın, Tarık Akan ya da Kadir İnanır oldum zannediyor. O denli değilmiş. Sinemada küçük küçük roller aldım. Elimden kimse tutmadı. Gayret ettim. Direktörler, üretimciler, dostlar, arkadaşlar, oyuncu ağabeylerimiz sevdi, bağrına bastı. Ayhan Işık, Cüneyt Arkın olsun öğrettiler, dayanak oldular. Bilmediğimizi öğrettiler, ışıktan nasıl faydalanacağımı, kameraya nasıl poz verirsin, neresinde durursan ne yaparsın bunu öğrettiler. Sonra biz de öğrendik. Başarabildiğimizi yaptık. O denli devam ettik. Sonunda bir Seferoğullarının Suphi’si diye bir adam olduk kaldı.”
“Yeşilçam’da oynadığınızda sizin için özel ve unutulmaz olan sinemanız var mıydı?”
“Onu her sanatkara soruyorlar. Her sanatçı da yarım saat düşünüyor. ‘Hangi sineması söylesem?’ diye zira hiçbirisini söyleyemez. Benim için hepsi özel. O günkü ortam ne ise o güne özeldi. Tosun Paşa apayrı bir alemdi. Takım olarak kalabalıktı. Şener, Kemal, Adile abla, Ayşen Gruda, var var, yok yok yani. Hoş maceralı, kahkahalı bir sinemaydı. Allah rahmet eylesin birçok ortamızdan ayrıldı. Bir çölde çekiyorsun, Çatalca’nın ilerisinde Karadeniz kıyısına yakın bir yerde. Geliyorsun Yeniköy’de Sait Halim Paşa Yalısı’nda çekiyorsun. Bir bakıyorsun öbür yerdesin, hem geziyorsun hem oynuyorsun hem ortam değişiyor hem sinemanın havası da değişiyor. Sinema bittikten sonra daha öbür oluyor. Onun anısı diğer. Meraklı Köfteci daha öteki, ‘Çeşme’ sineması Antalya’da, İstanbul’da, Adana’da sağda solda çekildi. O farklı bir sinema. Yani hangisi desen benim için hepsi özel.”
“Seferoğullarının Suphi’si olarak tanınmak hoşuma gidiyor”
“Seyirciler isminizi daha çok oynadığınız Tosun Paşa sinemasından ‘Seferoğullarının Suphi’si olarak biliyor. Bu sizi rahatsız ediyor mu?”
“Özel televizyonlar çıktığında, Star’dı galiba en çok o gösterirdi. Her hafta Star’da Tosun Paşa oynar. Akşam sabah Tosun Paşa… Sanki sinema mi bulamıyorlar bunu koyuyorlardı? O değil, seyirciyi çektiği için o sinema oynatılıyordu. Yıllar geçti ortadan neredeyse 40 sene geçti hala oynuyor, hala müşterisi var. Seyirciyi çekiyor. İşte o sinemanın televizyonda fazla oynaması benim Cevdet Arıkan’lığımı unutturdu halkın gözünde, bir tek isim kaldı ‘Seferoğullarının Suphi’si’, Kemal’in Şaban olduğu üzere ben de Suphi oldum kaldım. Bazen sesleniyorlar ‘İşte Suphi dayı’. Ben de diyorum sanki geride tanıdığı biri mi var? Kendim olmadığım için üstüme almıyorum, sonra tamam ‘Suphi dayı benim’ diyorum. O denli tanınmak insanın biraz da güzeline gidiyor.”
“Yeşilçam’da örnek aldığınız kimse var mıydı?”
Cevdet Arıkan: “Bütün ağabeylerimi örnek aldım. Cüneyt Arkın ağabeyimi, merhum Yılmaz Güney’i, Fikret Hakan ağabeyimi örnek aldım. Diyeceksin ki Şener Şen? Ben Şener Şen’i örnek almam zira onun üzere yapamam, yapmaya kalksam beceremem. Şener, bambaşka bir oyuncu, onu bir yere koy. Fikret (Hakan) ağabey üzere oynayabilirim, Yılmaz Güney üzere sert bakabilirim, Cüneyt ağabey üzere olabilirim fakat bir Şener Şen olamam. Niçin? Mimiğiyle diyaloglarıyla öbür bir oyuncu. Allah var artık Şener değişiktir sinemada. Esasen Kemal’in (Sunal) sinemalarına dikkat edin birçoklarında Şener varsa o sinema hoş. Şener’in olmadığı bir sinema de Kemal tek başına bir şey olmuyor. İkisi birbirini tamamlıyor. Kemal’in yarım bıraktığı yerde Şener var. Oynadığı ağa sinemalara baksana, gerçek ağa kıskanır onu. Değişik bir oyuncu, hürmet duyuyorum Şener ağabeye.”
“Yeşilçam’ı bir aile üzere düşünün”
“Sizce Yeşilçam’ın en iyi bayan ve erkek oyuncusu kimdir?”
“Diğerleri tahminen kızar lakin en iyi 2 bayan oyuncuyu bilirim. Türkan Şoray ile Fatma Girik gerçek oyuncular. Başkaları gerçek değil mi, olağan ki onlar da oyuncu, hürmet duyuyorum. Bunlar farklı bir yetenekli. Her kılığa girerler. Erkek oyunculardan da Kadir İnanır star oyuncu. Cüneyt ağabey kendi kolunda değişik, merhum Fikret Hakan, Erol Taş mesela değişik bir oyuncuydu, baba adam, kişilik olarak çok iyiydi. Allah yattığı yeri ışık etsin o değişikti. Erol ağabey çok hürmet duyulacak kişiydi. Bilal İnce, Yıldırım Gencer, Hikmet Taşdemir hepsinin yerleri başka lakin hürmet duyulacak, önünde eğilecek sanatçı ağabeylerimiz ablalarımız bunlardı. Yeşilçam’ı bir aile üzere düşünün. Anne, baba, amca, dayı, teyze, nine, dede kimse işte kalabalık bir aileyi düşünün. Herkes birbirine saygılı. Yeşilçam bir aileydi. Kimse kimseye yan gözle bakmaz, arka niyet olmaz, kimse benden iyi diye düşünmez. Yok bu türlü bir şey. Ailende neysen o. Tahminen ailede iki kardeş ortasında kıskançlık olabilir, amca, dayı çocuğu birbirine karşı biraz hasımlık besleyebilir bunlar olabilir. Olmaz diye bir şey yok. Gerçek hayatta da var. Sinemada da bunlar var lakin geçicidir. Kalıcı olan dostluktu.”
“Yeşilçam’ı özlüyor musunuz?”
“Özlemez miyim? Yani sinemada şunu özlüyor insan, o ortam diyoruz ya, o dostluk, samimiyet, kardeşlik, ağabeylik, ablalık, o bağı özlüyorsun. ‘Sahne tozunu almak.’ derler bizde, Yeşilçam’ın o kokusunu özlüyorum. Şimdikini değil. Artık Yeşilçam diye bir şey yok esasen, ismi da yok, kendi de yok. Sinema yok. O ortamı özlüyorum. O günkü sanatkarları da özlüyorum. O günün seyircisini özlüyorum. O günün seyircisi çok şuurluydu. Şimdikilere hakaret değil bu. Onlar değişikti. Sinemayı seyrettiğinde kendini görüyordu o sinemada. Bu benim işte ya, benim yaşantım bu. ‘Hulisi baba’ benim dedemin birebiri, öbürü Tarık Akan, ‘Benim yaşantım.’ diyordu. Ya da genç kızlardan rastgele biri Gülşen Bubikoğlu, Müjde Ar, Necla Nazır, ‘Benim karakterimle birebir.’ diyordu. Hızını asıyor, tam benlik buluyordu seyirci. Artık o yok. Yeşilçam’da oyunculuğu sanat için yaptım. Hiçbir vakit paraya tamah etmedim. ‘Paramız olsun, aman altımızda şu otomobil olsun’. Yok olmasın yürürüm, dolmuşla giderim ne olur? Şanımdan, onurumdan mi eksilirim? Altımda dörtçeker olsa adım diğer, yürürsem öbür mı oluyor? Benim altımda dörtçeker olsa, tripleks meskenim olsa Cevdet Arıkan’ım, ayağımda ayakkabıyla yürüsem de Cevdet Arıkan’ım. Beni değiştiriyor mu, yok. Kimsen osun.”
YEŞİLÇAM SINEMALARININ ÜNLÜ SOKAĞI
NTV
