Yıllar evvel anavatanı Japon Denizi’nden gemilere tutunarak gelen deniz salyangozları, doğal düşmanları da olmadığı için İstanbul Boğazı ve Karadeniz’i mesken tuttu.
Uzakdoğu’da besin olarak da tüketilen deniz salyangozu kabuğu, kozmetik başta olmak üzere endüstride hammadde olarak kullanılıyor.
DÜNYANIN DÖRT BİR YANINA İHRAÇ EDİLİYOR
Latince ismi rapana thomasiana lakin hepimiz onu çocukluğumuzdan, kulağımıza dayadığımızda deniz sesini duyduğumuz kabuk olarak hatırlıyoruz. Türkçe ismiyle deniz salyangozu, Uzakdoğu’da afrodizyak, kanser hastalığının dermanı ve gençlik iksiri olarak anılıyor. Uzakdoğu mutfağının en sevilen besinlerinden biri. Kabuğu kozmetik başta olmak üzere bir çok bölüme hammadde oluyor. Türkiye’de ise pek tüketilmiyor fakat dünyanın dört bir yanına ihraç ediliyor.
Hürriyet gazetesinden Özgür Altuncu’nun haberine nazaran her gün onlarca tekne İstanbul Boğazı’nın serin sularında, deniz salyangozlarının yatak denilen konaklama yerlerinde 20 milyon dolarlık ihracat pastasından hisse alabilmek için duruyor. Kompresöre bağlanmış birer hortumu ağızlarına takan balıkadamlar, elleriyle yakalayıp çuvallara dolduruyor.
RAF ÖMRÜ 540 GÜN
Raf ömrü derin dondurucuda 540 gün olan salyangozların alıcısı da hazır. Kıyı Güvenlik grupları, teknelerdekilerin ne avladıklarını sistemli denetim ediyor. Midye avlayanlara ceza kesiliyor, denizsalyangozu avcılığının ise cezası yok.
Lakin deniz salyangozunun ülkemizde pek de bilinmemesinin enteresan bir sebebi var. İstanbul Boğazı ve Karadeniz’i uzunluklu boyunca kaplayan salyangozlar, sıcak denizlerden gelen balon balıkları üzere istilacı bir tıp ve anavatanı Japon Denizi. Bilimsel makalelere nazaran, Türkiye karasularında birinci olarak 1953 yılında tespit edildiler. Balıklar üzere çok uzun aralar kat edemedikleri için, ticaret için İstanbul’u ziyaret eden gemilere yapışarak ya da istikrar tanklarındaki suların içinde geldikleri varsayım ediliyor.
BALIKÇILAR ÇUVALLARA DOLDURUYOR
İstanbul Üniversitesi Su Bilimleri Fakültesi öğretim üyesi Dr. Taner Yıldız, deniz salyangozlarının kıssasını şöyle anlattı:
“Normalde İstanbul Boğazı’nın doğal cinslerinden değiller. Buraya geldiklerinde onları tehdit edecek düşmanları yoktu ve süratle çoğaldılar. İstanbul Boğazı’nın tabanını ve akıntıyla gittikleri Karadeniz’in neredeyse tamamını kapladılar. Ekonomik bedelleri çok yüksek. Balıkçılar suya girip çuvallara dolduruyorlar. Bu türlü avlanmanın popülasyon için bir ziyanı yok.
Buradaki tek düşünce dalgıçlar rastgele bir teknik aygıt kullanmıyor. Kompresöre bağlı, pipo ismi verilen bir boruyla dalıyorlar. Vurgun yeme ihtimalleri var. Bu milyon dolarlık bir iktisat. 1980’li yıllardan itibaren Japon Denizi’ndeki salyangoz sayısı iyice azalınca bir araştırmaya girmişler. Nerede bulunur diye ararken Marmara ve Karadeniz’i keşfetmişler. Alıcısı da Uzakdoğu’dan geliyor.”
NTV
